Ủy ban thường vụ Quốc hội Trung Quốc: UBTVQH - Cơ quan thực quyền

Quyền lập pháp: UBTVQH Trung Quốc có quyền tương đối về lập pháp. Cụ thể, là quyền chế định trình tự, bổ sung sửa đổi, giải thích và bãi bỏ luật pháp. Trong thể chế Trung Quốc, Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc (Quốc hội) và UBTVQH là cơ quan đại diện quốc gia thực thi quyền lập pháp cao nhất.

Tuy nhiên, quyền lập pháp của UBTVQH Trung Quốc cũng có giới hạn. Theo Hiến pháp và Luật Lập pháp, Quốc hội được phân công đưa ra chế định, sửa đổi cơ cấu quốc gia, Luật Dân sự, Hình sự và các luật pháp cơ bản khác. Trong khi đó UBTVQH có chức năng chế định và sửa đổi các luật khác, ngoại trừ những luật do Quốc hội chế định. Trong thời kỳ Quốc hội không họp, Ủy ban này tiến hành sửa đổi bổ sung một phần luật pháp thuộc thẩm quyền của Quốc hội, trên cơ sở không được mâu thuẫn với nguyên tắc cơ bản của những luật trên. Ngoài ra, Hiến pháp Trung Quốc còn trao cho Ủy ban Thường vụ quyền giải thích luật pháp.

Quyền giám sát: bao gồm hai nội dung là giám sát luật pháp và giám sát công tác, trong đó giám sát công tác là nội dung mà Ủy ban đảm nhiệm nhiều hơn. UBTVQH thực thi quyền giám sát mục đích là để bảo đảm cho Hiến pháp và luật pháp được thực thi chính xác, bảo đảm quyền hành chính, quyền thẩm phán, quyền kiểm sát được thực thi chính xác.

Quyền quyết định vấn đề quan trọng của quốc gia: Trong giai đoạn Quốc hội không họp, UBTVQH chịu trách nhiệm thẩm tra và phê chuẩn phương án điều chỉnh kế hoạch phát triển xã hội và kinh tế quốc dân, dự toán quốc gia trong quá trình chấp hành, phê chuẩn hay phế bỏ các hiệp định quan trọng và quyết định ký kết các hiệp định với nước ngoài, quyết định chế độ cấp hàm của nhân viên ngoại giao và quân sự cũng như các chế độ khác, quy định và quyết định các danh hiệu vinh dự, huy chương của quốc gia, quyết định đặc xá trong thời kỳ bế mạc đại hội, quyết định tuyên bố trạng thái chiến tranh, tình trạng khẩn cấp ở các tỉnh thành, khu tự trị, hạt thành phố trên toàn quốc.

Quyền bổ nhiệm, bãi nhiệm nhân sự: Trong thời gian Quốc hội không họp, UBTVQH có thể dựa trên đề cử của Thủ tướng, bổ nhiệm Bộ trưởng, Chủ tịch Ủy ban, Tổng thư ký, Viện trưởng Viện kiểm sát. Theo đề cử của Chủ tịch Ủy ban Quân sự trung ương, UBTVQH quyết định tuyển chọn các vị trí nhân sự khác của Ủy ban Quân sự trung ương. Theo đề cử của Hội nghị chủ tịch Ủy ban thường vụ, UBTVQH bổ nhiệm ủy viên của các Ủy ban chuyên môn khác và Ủy viên các bộ phận khác. Theo đệ trình của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, UBTVQH cũng có quyền bãi miễn và bổ nhiệm Phó chánh án Tòa án nhân dân tối cao, thẩm phán, Hội đồng thẩm phán và Chánh án Tòa án quân sự. Theo đệ trình của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, UBTVQH có quyền bổ nhiệm và bãi nhiệm Phó viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, kiểm sát viên, Hội đồng Kiểm sát và Viện trưởng Viện kiểm sát quân sự, phê chuẩn quyết định bổ nhiệm và bãi nhiệm Viện trưởng viện kiểm sát thành phố trực thuộc hạt, khu tự trị, tỉnh...

Trong thời quan Quốc hội không họp, UBTVQH Trung Quốc còn có quyền tiếp nhận đơn từ chức của lãnh đạo các cơ quan nhà nước như Chủ tịch Nước, Phó chủ tịch nước, Thủ tướng và Phó thủ tướng, ủy viên Quốc vụ viện, Chủ tịch Ủy ban quân sự trung ương, Chánh án tòa án nhân dân tối cao và Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao. Sau đó, UBTVQH có nhiệm vụ đệ trình cho Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc xác nhận.