Trung tâm vắng bóng chung cư giá thuê dưới 10 triệu
Theo dữ liệu nghiên cứu của Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), cuối năm 2024, giá sơ cấp căn hộ chung cư trung bình tại Hà Nội đã đạt 70 triệu đồng/m2, tăng 35,4% theo năm. Giá chung cư tăng cao khiến giá thuê căn hộ có xu hướng “leo thang”, với mức tăng trung bình từ 10 - 20% trong năm 2024.
Hiện, thuê nhà cũng là một gánh nặng với nhiều người trẻ
VARS cho biết, ở khu vực trung tâm thành phố gần như “vắng bóng” các căn hộ chung cư có giá thuê dưới 10 triệu đồng/tháng; giá thuê căn hộ 1 phòng ngủ phổ biến từ 10 - 15 triệu đồng/tháng, 2 phòng ngủ từ 15 - 20 triệu đồng/tháng. Tại khu vực vùng ven, giá thuê căn hộ trung bình từ 6,5 - 15 triệu/tháng, tăng từ mức phổ biến từ 3 - 8 triệu đồng/tháng trong vòng chưa đầy 5 năm. Đi cùng tốc độ tăng giá, chất lượng sản phẩm căn hộ cũng được nâng cao - xu hướng này do nhu cầu thuê nhà tăng cao vì giá nhà vượt quá khả năng tài chính nên người lao động không thể mua được.
Cũng theo VARS, giá căn hộ tăng liên tục buộc chủ nhà phải nâng giá thuê để bảo đảm lợi nhuận và cân bằng dòng tiền đầu tư. Bên cạnh đó, việc giá vật liệu xây dựng, chi phí bảo trì và phí quản lý chung cư tăng cũng góp phần đẩy giá thuê lên mức mới, đặc biệt là với các căn hộ có vị trí tốt và tiện ích đầy đủ. Cùng với xu hướng tăng giá chung của thị trường bất động sản, giá thuê nhà trọ, chung cư mini... cũng tăng vọt.
Giá thuê nhà tăng cao, khiến nhiều người lao động, đặc biệt là người trẻ, có thu nhập trung bình và thấp, gặp khó khăn trong duy trì cuộc sống tại đô thị. Khi chi phí thuê nhà chiếm tới 35 - 50% thu nhập, cộng với các chi phí sinh hoạt khác, người trẻ gần như không có khả năng tích lũy và buộc phải thu hẹp không gian sống, tìm kiếm lựa chọn rẻ hơn hoặc thậm chí rời khỏi các thành phố lớn. Xu hướng dịch chuyển ra các khu vực vùng ven ngày càng rõ ràng hơn nhờ giá thuê thấp hơn khoảng 20 - 30% so với trung tâm.
Khuyến khích chủ đầu tư làm nhà giá rẻ cho thuê
Việc ngày càng nhiều người lao động trẻ, nhất là lao động trẻ có trình độ, rời khỏi trung tâm đô thị có thể ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội của thành phố. Hơn nữa, việc dịch chuyển ra xa cũng mang đến nhiều thách thức khi hệ thống giao thông công cộng chưa phát triển đồng bộ, chi phí đi lại tăng lên.
Từ góc nhìn này, Chủ tịch VARS Nguyễn Văn Đính cho rằng, bên cạnh việc tiếp tục thúc đẩy phát triển phân khúc nhà ở xã hội để hỗ trợ lao động trẻ, Nhà nước cần sớm nghiên cứu phát triển quỹ nhà ở cho thuê dài hạn với giá rẻ, ưu tiên nhóm lao động trẻ, công nhân viên chức, trí thức trẻ, các lao động làm việc trong ngành nghề trọng điểm. Ngoài ra, khuyến khích các chủ đầu tư tham gia xây dựng nhà ở giá rẻ cho thuê thông qua ưu đãi thuế, hỗ trợ vay vốn hoặc giảm chi phí đất.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP. Hồ Chí Minh (HoREA) cũng cho rằng, nên sửa đổi Nghị định 100/2024/NĐ-CP theo hướng công nhận nhà trọ cho thuê dài hạn theo năm cũng là một loại nhà ở xã hội để được hưởng các chính sách ưu đãi.
Trước đó, tại phiên giám sát tối cao của Quốc hội về thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội vào tháng 10.2024, nhiều đại biểu cho rằng cần tập trung phát triển nhà ở cho thuê. Theo ĐBQH Hoàng Văn Cường (Hà Nội), cần tăng phân khúc nhà ở cho thuê đối với người thu nhập thấp. Họ có thể thuê nhà ở này suốt đời, khi tích lũy đủ tiền sẽ chuyển sang mua nhà ở thương mại và dành quỹ nhà thuê đó cho những người thu nhập thấp khác. Cũng theo ông Cường, không thể dựa vào doanh nghiệp để phát triển nhà ở cho thuê vì đây là dạng “bỏ tiền chẵn, thu tiền lẻ”; thay vào đó, cần có quỹ dành riêng cho đầu tư phát triển nhà cho thuê.
Theo ông Nguyễn Văn Đính, Nhà nước có thể nghiên cứu áp dụng mô hình ký túc xá cho lao động đô thị như tại Singapore. Tại Singapore, Chính phủ cung cấp nhà ở giá rẻ cho người trẻ, người độc thân và lao động có trình độ thông qua chương trình cung cấp nhà ở giá rẻ cho người trẻ, người độc thân và lao động có trình độ (HDB Public Rental Scheme) và sản xuất khi có đơn đặt hàng (BTO Build-to-Order). Người lao động trẻ mới ra trường, chưa có khả năng mua nhà, có thể thuê căn hộ HDB với giá thấp hơn thị trường 40 - 50%. Khi có đủ tài chính, họ có thể mua căn hộ BTO với chương trình trợ giá và vay mua nhà lãi suất thấp.
Loại thứ hai là ký túc xá chuyên dụng cho lao động, chủ yếu phục vụ lao động nhập cư và lao động trẻ chưa có nhà ở ổn định. Mỗi ký túc xá có sức chứa từ 1.000 - 25.000 người, được quản lý theo mô hình hiện đại với phòng ở sạch sẽ, an ninh bảo đảm, có khu sinh hoạt chung, bếp ăn, nhà tắm, phòng giải trí. Hệ thống vận hành chặt chẽ, bảo đảm tiêu chuẩn vệ sinh, an toàn lao động.
