Từ sân khấu tới trái tim - chiến lược phát triển công nghiệp văn hóa

Không chỉ là những chương trình nghệ thuật mãn nhãn, mãn nhĩ, chuỗi sự kiện này còn cho thấy tiềm năng to lớn của biểu diễn nghệ thuật trong phát triển công nghiệp văn hóa, kích thích tiêu dùng sáng tạo, quảng bá hình ảnh quốc gia và khơi dậy niềm tự hào dân tộc.

“Điểm neo” cho sự phát triển chuỗi dịch vụ sáng tạo

Công nghiệp văn hóa được hiểu là những ngành nghề dựa trên sự sáng tạo, khai thác các giá trị văn hóa, tri thức, nghệ thuật để tạo ra sản phẩm, dịch vụ đáp ứng nhu cầu tinh thần của xã hội, đồng thời mang lại giá trị kinh tế. Trong hệ sinh thái đó, ngành biểu diễn nghệ thuật giữ vị trí đặc biệt: vừa là lĩnh vực trực tiếp sáng tạo và lan tỏa tác phẩm nghệ thuật, vừa đóng vai trò như “điểm hẹn” để các ngành văn hóa khác cùng tham gia, tạo nên một sản phẩm tổng hợp giàu sức lan tỏa.

“V Concert - Rạng rỡ Việt Nam”, “V Fest - Thanh xuân rực rỡ” hay “Tổ quốc trong tim” là minh chứng sinh động cho sức hút mạnh mẽ của ngành biểu diễn nghệ thuật trong đời sống đương đại. Mỗi chương trình không chỉ là một sự kiện văn hóa - nghệ thuật, mà còn là chất xúc tác kích thích tiêu dùng văn hóa: từ vé xem, dịch vụ lưu trú, ẩm thực, vận tải, đến các sản phẩm ăn theo như thời trang, đồ lưu niệm, ấn phẩm truyền thông. Bên cạnh đó, quá trình tổ chức một chương trình nghệ thuật quy mô hàng chục nghìn người tham dự còn tạo ra hàng nghìn việc làm trực tiếp và gián tiếp, từ nghệ sĩ, đạo diễn, kỹ thuật viên, nhân viên hậu cần, bảo vệ cho tới các đơn vị thiết kế, quảng cáo, truyền thông…

Hơn thế, “concert quốc gia” còn là “điểm neo” cho sự phát triển của chuỗi dịch vụ sáng tạo: phối hợp với du lịch để tổ chức tour sự kiện, kết hợp với ngành thời trang để tạo xu hướng, liên kết với ẩm thực để giới thiệu đặc sản vùng miền, hay hợp tác với ngành công nghiệp nội dung số để sản xuất và phát hành các phiên bản trực tuyến. Điều này phù hợp với xu hướng toàn cầu, nơi các sự kiện nghệ thuật trở thành “trung tâm trải nghiệm” tích hợp đa ngành, gia tăng tối đa giá trị kinh tế - xã hội.

Từ góc độ chính sách, việc phát huy tiềm năng của các chương trình nghệ thuật quy mô lớn hoàn toàn đồng điệu với tinh thần các nghị quyết quan trọng của Đảng và Nhà nước, biến văn hóa thành một trụ cột phát triển đất nước. Trong bức tranh đó, biểu diễn nghệ thuật, đặc biệt là những sự kiện quy mô lớn mang tính biểu tượng, chính là mảng màu tươi sáng, có khả năng hiện thực hóa khát vọng đưa công nghiệp văn hóa trở thành động lực tăng trưởng mới, song hành cùng kinh tế và khoa học - công nghệ.

Nhìn từ mọi khía cạnh, đại nhạc hội là điểm hẹn của cả giá trị kinh tế và xã hội. Nếu được tổ chức chuyên nghiệp, gắn kết với các ngành dịch vụ khác và xây dựng thương hiệu lâu dài, đó sẽ không chỉ là những đêm diễn rực rỡ, mà còn là động lực phát triển bền vững cho cả ngành công nghiệp văn hóa và hình ảnh quốc gia.

“Sức mạnh mềm” trong chiến lược phát triển

Nếu các chỉ số kinh tế có thể đo đếm bằng doanh thu, lượng khách hay hợp đồng tài trợ, thì sức mạnh mềm lại được “đo” bằng những rung động, trải nghiệm và ký ức mà sự kiện để lại trong lòng công chúng. Và ở phương diện này, các “concert quốc gia” vừa qua đã chứng minh một điều rõ ràng: văn hóa - đặc biệt là âm nhạc - có thể tạo ra tác động sâu rộng, lâu bền, đôi khi vượt xa mọi con số thống kê.

Khi hàng vạn khán giả trên sân vận động quốc gia Mỹ Đình đồng thanh hát Tiến quân ca trong chương trình Tổ quốc trong tim, đồng loạt bật đèn flash hát vang Việt Nam quê hương ta tại V Concert - Rạng rỡ Việt Nam hay nhảy múa theo những bản phối mới của ca khúc cách mạng ở V Fest - Thanh xuân rực rỡ… đó không còn đơn thuần là khoảnh khắc thưởng thức âm nhạc. Đó là lúc âm nhạc trở thành nhịp cầu kết nối các thế hệ, nơi quá khứ và hiện tại hòa quyện, để mỗi người cảm thấy mình đang sống trong dòng chảy chung của dân tộc.

Giá trị của những khoảnh khắc ấy còn được nhân lên gấp bội nhờ sức mạnh của truyền thông và mạng xã hội. Ngay sau khi chương trình kết thúc, hàng loạt video ghi lại cảnh biển người hát hợp xướng, hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng tung bay, những màn pháo hoa rực sáng bầu trời Hà Nội hay những chi tiết sân khấu công nghệ 3D mapping đã tràn ngập TikTok, Facebook, YouTube. Hàng triệu lượt xem, hàng trăm nghìn lượt chia sẻ đã đưa không khí ấy đến với người Việt ở khắp năm châu và cả bạn bè quốc tế. Nhiều kênh truyền thông nước ngoài đã đăng tải và bình luận tích cực, coi đây là một hình ảnh mới mẻ, đầy sức hút của Việt Nam, một đất nước hiện đại, sáng tạo, nhưng vẫn giữ trọn chiều sâu văn hóa.

Những gì đọng lại từ các concert quốc gia cho thấy, giá trị không chỉ nằm ở khả năng giải trí, mà còn ở sức mạnh kết nối và lan tỏa. Và khi sức mạnh mềm được nuôi dưỡng từ “sân khấu” để chạm tới “trái tim”, chúng ta không chỉ có những đêm nhạc rực rỡ, mà còn truyền đi thông điệp mạnh mẽ về bản sắc, khát vọng và vị thế Việt Nam.

Chiến lược dài hơi, đầu tư bài bản, chính sách đồng bộ

Để những “concert quốc gia” thực sự trở thành một mũi nhọn của công nghiệp văn hóa, không chỉ cần sự sáng tạo và tâm huyết của nghệ sĩ, mà còn đòi hỏi một chiến lược dài hơi, sự đầu tư bài bản và hệ thống chính sách đồng bộ.

Trước hết, cần hoàn thiện khung pháp lý và các chính sách hỗ trợ cho việc tổ chức sự kiện nghệ thuật quy mô lớn, từ thủ tục cấp phép, quản lý bản quyền, ưu đãi thuế cho đến cơ chế bảo trợ thương hiệu quốc gia. Những quy định này cần đủ linh hoạt để khuyến khích đổi mới sáng tạo, nhưng cũng đủ chặt chẽ để bảo đảm chất lượng, an toàn và giá trị văn hóa của sự kiện.

Thứ hai, xã hội hóa mạnh mẽ và thu hút các doanh nghiệp sáng tạo, nhà đầu tư tư nhân, cũng như đối tác quốc tế sẽ giúp giảm gánh nặng ngân sách và nâng tầm chất lượng sản phẩm.

Thứ ba, đào tạo đội ngũ tổ chức sự kiện chuyên nghiệp - từ quản lý dự án, đạo diễn sân khấu, thiết kế mỹ thuật, kỹ thuật âm thanh - ánh sáng, đến đội ngũ truyền thông đa nền tảng - sẽ quyết định sự thành công lâu dài. Khi các ê-kíp tổ chức có thể vận hành ở chuẩn mực quốc tế, mỗi chương trình nghệ thuật không chỉ là một “show diễn” mà sẽ trở thành “sản phẩm văn hóa” đủ sức cạnh tranh trên thị trường khu vực và thế giới.

Thứ tư, có chiến lược kết nối nghệ thuật biểu diễn với các ngành công nghiệp văn hóa khác để hình thành chuỗi giá trị gia tăng. Có thể kết hợp với du lịch để xây dựng tour sự kiện, mời du khách trải nghiệm trọn gói từ tham dự concert, khám phá di sản, đến thưởng thức ẩm thực và mua sắm sản phẩm thủ công mỹ nghệ. Ngành thời trang có thể đồng hành thiết kế trang phục, phụ kiện lấy cảm hứng từ chủ đề concert. Ngành ẩm thực giới thiệu thực đơn đặc trưng gắn với bản sắc vùng miền. Ngành công nghiệp nội dung số khai thác bản quyền, phát hành các phiên bản trực tuyến, hậu trường, sản phẩm phụ trợ... Cách làm này không chỉ giúp kéo dài vòng đời của sự kiện, mà còn tối đa hóa lợi ích kinh tế, tạo thêm hàng nghìn việc làm và mở rộng sức ảnh hưởng ra quốc tế.

Từ các đêm nhạc vừa qua có thể thấy một tầm nhìn rộng hơn: biến “concert quốc gia” thành sản phẩm chiến lược của công nghiệp văn hóa, vừa kết nối trái tim hàng triệu người, vừa hiện thực hóa khát vọng đưa Việt Nam trở thành trung tâm văn hóa - sáng tạo của khu vực. Khi đó, văn hóa không chỉ là nền tảng tinh thần của dân tộc, mà còn là động lực phát triển bền vững, góp phần định vị Việt Nam trên bản đồ thế giới.