Từ nơi “giải quyết thủ tục” đến không gian “gieo mầm niềm tin”
Trong bối cảnh mới, khi chính quyền chuyển từ “quản lý” sang “phục vụ”, “đồng hành”, nơi tiếp xúc thường xuyên với người dân cũng cần được nhìn bằng tầm nhìn khác. Thay vì chỉ là nơi giải quyết thủ tục, Trung tâm phục vụ hành chính công có thể trở thành “không gian truyền thông cơ sở”. Đó là nơi người dân đến và mang về những gì hơn cả giấy tờ: là niềm tin, hiểu biết, là sự kết nối với chính quyền.
LÊ MINH HOAN
Trong bối cảnh mới, khi chính quyền chuyển từ “quản lý” sang “phục vụ”, “đồng hành”, nơi tiếp xúc thường xuyên với người dân cũng cần được nhìn bằng tầm nhìn khác. Thay vì chỉ là nơi giải quyết thủ tục, Trung tâm phục vụ hành chính công có thể trở thành “không gian truyền thông cơ sở”. Đó là nơi người dân đến và mang về những gì hơn cả giấy tờ: là niềm tin, hiểu biết, là sự kết nối với chính quyền.
Sáng sớm, bà Tám ở ấp Tân Hòa ghé vào Trung tâm phục vụ hành chính công xã. Không phải để làm giấy tờ gì gấp, mà để lấy tờ thông tin “Hướng dẫn đăng ký tham gia bảo hiểm y tế hộ gia đình”, rồi tiện tay lấy thêm tờ rơi của hội khuyến học. Gần đó, chú Sáu, cựu chiến binh, đang ngồi xem cuốn sổ tay “Kỹ thuật trồng rau sạch trên đất ruộng mùa khô” bày trong tủ sách nhỏ cạnh bàn chờ có bình nước mát đặt cạnh.
Không khí lặng lẽ như thường thấy nơi “giải quyết thủ tục hành chính” dường như được đánh thức bởi những dòng chữ, những ánh mắt, và cả những mầm ý tưởng được gieo lặng lẽ trong lòng người dân.
Không gian phục vụ - không chỉ để phục vụ
Trung tâm phục vụ hành chính công cấp xã, phường, từ lâu được xem là nơi tiếp dân, giải quyết thủ tục hành chính. Sau khi đi vào vận hành từ ngày 1/7/2025, đã thấy nhiều chuyển biến tích cực: thủ tục giải quyết nhanh hơn, minh bạch hơn. Ai tới trước được giải quyết trước. Tận tình, chu đáo. Mềm mỏng, chân tình. Nhiều nơi còn có khẩu hiệu dán trên tường, đặt trước cổng. Bốn xin: Xin chào, Xin lỗi, Xin cám ơn, Xin phép. Sáu rõ: Rõ người, Rõ việc, Rõ thời gian thực hiện, Rõ hiệu quả, Rõ sản phẩm. Có chỗ các đoàn viên thanh niên tận tình hướng dẫn người dân cách ghi hồ sơ trực tuyến.
Vậy là đã có một sự thay đổi lớn lao trên cả nước. Người dân hài lòng hơn vì tiết kiệm thời gian đi lại, xóa đi nỗi e ngại khi bước vào một không gian mà một thời người ta gọi là “hành” là “chính”.
Tuy nhiên, trong bối cảnh mới, khi chính quyền chuyển từ “quản lý” sang “phục vụ”, “đồng hành”, thì nơi tiếp xúc thường xuyên với người dân cũng cần được nhìn bằng một tầm nhìn khác, mở thêm không gian tư duy khác, rộng hơn, sâu hơn, mềm hơn. Không chỉ giải quyết một thủ tục hành chính là xong, mà còn xem đây là cơ hội gắn kết người dân và chính quyền, tư duy về một chính quyền mở, từ một không gian mở.
Thay vì chỉ là nơi giải quyết giấy tờ hành chính, Trung tâm phục vụ hành chính công có thể trở thành “không gian truyền thông cơ sở”. Đó là nơi người dân đến và mang về những gì hơn cả giấy tờ: là niềm tin, là hiểu biết, là sự kết nối với chính quyền.
Hành chính công - có thể gần gũi hơn, nhân văn hơn và sống động hơn
Nếu chúng ta đặt một bảng tin cộng đồng ngay lối vào, cập nhật lịch tiêm chủng, hỗ trợ lúa giống, hay kết quả bình xét hộ nghèo minh bạch, thì người dân không cần phải nghe “truyền miệng” từ quán cà phê đầu xóm.
Nếu chúng ta có thêm những hướng dẫn thủ tục vay vốn Ngân hàng Chính sách Xã hội, thủ tục để được nhận trợ cấp an sinh xã hội, thì bà con sẽ không còn xa lạ với chính sách mới.
Nếu chúng ta đặt vài cuốn sách mỏng, hướng dẫn kỹ thuật chăn nuôi, cách tra cứu thủ tục trên điện thoại thông minh, những tờ gấp về phòng chống dịch bệnh, thì người dân sẽ không phải ngại hỏi.
Nếu chúng ta đặt một kệ nhỏ, trên đó có những tờ rơi cảnh báo rủi ro hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng, rủi ro xuất khẩu lao động, rủi ro tín dụng đen ở nông thôn, thì người dân sẽ có thêm thông tin để tự bảo vệ mình.
Nếu mỗi tuần, có cán bộ trẻ đứng ra cập nhật thông tin dưới dạng “3 phút mỗi tuần” qua màn hình nhỏ, thì bà con đi làm giấy khai sinh, làm căn cước, cũng có thể tranh thủ cập nhật chuyện làng xã, thay vì chỉ ngồi chờ mỏi mòn.
Nếu chúng ta treo bản đồ quy hoạch xã, phường để bà con biết được vị trí nhà, đất của mình sắp tới sẽ ra sao. Trên bản đồ đó có đánh dấu con đường nào sẽ được nâng cấp, cây cầu nào sẽ được xây lại để chủ động trong cuộc sống.
Không gian hành chính - cũng là không gian văn hóa
Chúng ta từng có “Bình dân học vụ” xóa mù chữ cho dân nghèo. Nay, sao không có “Bình dân học vụ số”, nơi người dân hiểu chính sách, học kỹ năng, đọc thông tin chính thống, ngay trong không gian quen thuộc nhất của xã, phường mình?
Chỉ cần một tủ sách nhỏ, một bảng thông báo, một góc màn hình, và một nhóm cán bộ tâm huyết, Trung tâm hành chính sẽ trở thành “trạm truyền thông cơ sở”, gắn bó với dân không chỉ bằng con dấu, mà bằng tri thức, bằng sự tử tế, bằng ánh mắt đồng hành.
Chúng ta vẫn thường nói: “Muốn người dân tin, hãy bắt đầu từ những điều giản dị”. Vậy thì hãy bắt đầu từ chính nơi mỗi ngày có hàng chục, hàng trăm lượt người ghé qua. Tại sao không biến nơi đó thành điểm khởi đầu cho một hệ sinh thái truyền thông cộng đồng?
Nơi đó có thể lan tỏa giá trị: “Mọi người dân là người đồng hành với chính quyền”. Nơi đó có thể giúp cán bộ gần dân hơn qua từng trang sách, từng ánh nhìn chia sẻ. Nơi đó có thể là mầm của một xã hội học tập, nơi việc đọc - nghe - hiểu trở thành nền tảng của một cộng đồng trưởng thành.
Trong Trung tâm phục vụ hành chính công có thể có những câu gợi mở đặt đâu đó, làm mềm hơn không gian như:
- “Phục vụ hành chính tốt - không phải làm nhanh, mà làm đúng, vì làm đúng để người dân yên tâm”.
- “Điều người dân cần không chỉ là con dấu. Mà là một lời giải thích đủ chân thành”.
- “Một câu nói dễ hiểu có thể thay đổi cuộc đời tưởng chừng như phức tạp”.
- “Nụ cười của bà con chính là hạnh phúc của chúng tôi”.
Làm cho hành chính ấm hơn
Không ai muốn đến nơi công quyền trong tâm trạng lo âu hay lúng túng. Và nếu chính quyền cấp cơ sở biết gieo một chút thân thiện, một chút kiến thức, một chút sự chăm chút cho thông tin minh bạch, thì người dân sẽ đến trong tâm thế khác.
Hành chính công trở thành “cây cầu”. Và Trung tâm phục vụ hành chính công, thay vì chỉ là nơi “giải quyết thủ tục”, sẽ là nơi “gieo mầm niềm tin, nối kết cộng đồng”.
