Từ Dakar đến Geneva: Mở ra cánh cửa hợp tác mới, khẳng định vị thế, uy tín Việt Nam

Mỗi sự kiện đều đong đầy cảm xúc, thắt chặt thêm tình hữu nghị, đoàn kết và mở ra những cơ hội phát triển, hợp tác bền vững trong tương lai.

Khai mở giai đoạn hợp tác mới với Senegal, Morocco

Senegal và Morocco là hai quốc gia châu Phi cách xa Việt Nam về địa lý. Đây cũng là chuyến thăm đầu tiên của Người đứng đầu cơ quan lập pháp nước ta tới Senegal sau 56 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, và sau 6 năm với Morocco. Dù thế, dường như không có khoảng cách nào về không gian, thời gian giữa Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và các nhà lãnh đạo cấp cao của Senegal, Morocco.

Chủ tịch Quốc hội Senegal, Chủ tịch Quốc hội Morocco đã ra tận sân bay nồng hậu chào đón Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, dành cho Chủ tịch Quốc hội ta và Đoàn sự đón tiếp trọng thị, nồng ấm, thể hiện sự trân trọng đối với đất nước Việt Nam, đặc biệt là Quốc hội và cá nhân Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn. Các cuộc hội kiến, hội đàm đều diễn ra trong không khí cởi mở, tin cậy, thấm đẫm tình hữu nghị. Các nhà lãnh đạo Senegal, Morocco đều khẳng định mạnh mẽ mong muốn thúc đẩy hợp tác với Việt Nam trên các lĩnh vực, đặc biệt là hợp tác nghị viện. Bởi, chính từ sự chia sẻ, thấu hiểu và hợp tác thực chất giữa các cơ quan lập pháp hai nước sẽ thiết lập nền tảng pháp lý vững chắc cho quan hệ hợp tác song phương.

Tổng thống Senegal Bassirou Diomaye Faye mong muốn các doanh nghiệp Việt Nam tích cực tham gia vào công cuộc phát triển kinh tế của Senegal, đặc biệt trong lĩnh vực chuyển đổi số và đề nghị Việt Nam sớm xem xét mở cơ quan đại diện ngoại giao tại thủ đô Dakar.

Đánh giá cao chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn mang ý nghĩa khai mở cho một giai đoạn hợp tác mới trong quan hệ hai nước, Thủ tướng Ousmane Sonko cho biết, cả Tổng thống và Thủ tướng Senegal đều quyết tâm thúc đẩy hợp tác với Việt Nam trở thành trọng tâm chính sách hợp tác Nam - Nam của Senegal; đồng thời nhấn mạnh khả năng Việt Nam và Senegal trở thành cầu nối hiệu quả để hàng hóa của mỗi nước thâm nhập sâu hơn vào các thị trường Tây Phi và Đông Nam Á.

Còn Chủ tịch Quốc hội Senegal Malick Ndiaye nhiều lần nhấn mạnh, chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội ta là sự chuyển đổi về chất trong quan hệ song phương và là chuyến thăm giữa “những người anh em” đã có quan hệ hữu nghị từ nhiều năm nay, là minh chứng sinh động cho sức sống mới của ngoại giao nghị viện giữa hai nước. Chủ tịch Quốc hội Malick Ndiaye khẳng định sẽ cùng Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nỗ lực, quyết tâm đưa quan hệ giữa hai Quốc hội và hai nước phát triển đi vào chiều sâu, ngày càng hiệu quả, góp phần thúc đẩy hợp tác Nam - Nam, là trọng tâm trong chính sách đối ngoại hiện nay của Senegal.

Với Morocco, Chủ tịch Hạ viện Rachid Talbi Alami nhấn mạnh, chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội góp phần mở ra giai đoạn mới trong hợp tác giữa hai cơ quan nghị viện, góp phần thúc đẩy quan hệ hai nước trên các lĩnh vực ưu tiên như nông nghiệp, năng lượng tái tạo, biến đổi khí hậu, phốt phát, xe điện, dệt may, linh kiện điện tử, du lịch…

Với mong muốn hai nước tiếp tục xây dựng quan hệ cùng có lợi, là cửa ngõ, cầu nối cho nhau tiếp cận thị trường mỗi khu vực, Chủ tịch Hạ viện Morocco ủng hộ việc nghiên cứu đàm phán một hiệp định thương mại mới, khả năng nâng cấp khuôn khổ hợp tác, củng cố, triển khai hiệu quả các cơ chế hợp tác song phương, như Ủy ban liên Chính phủ, nghiên cứu khả năng lập cơ chế chung với sự tham gia của Quốc hội, các bộ, ngành và doanh nghiệp hai nước. Đồng thời, nhất trí tiếp tục củng cố tin cậy chính trị thông qua tăng cường trao đổi đoàn trên các kênh, các cấp, tiếp xúc trực tiếp giữa các bộ, ngành doanh nghiệp hai nước, tăng cường hợp tác đa phương, đặc biệt trong khuôn khổ Liên Hợp Quốc và hợp tác liên khu vực.

Chủ tịch Thượng viện Morocco Mohamed Ould Errachid khẳng định, Thượng viện Morocco sẵn sàng phối hợp với Hạ viện thúc đẩy hợp tác với Quốc hội Việt Nam, đặc biệt tại các diễn đàn liên nghị viện quốc tế trong các chương trình nghị sự về phát triển để cùng xây quan hệ đối tác cùng có lợi, vì lợi ích của nhân dân hai nước. Chủ tịch Thượng viện Morocco đề nghị hai bên tích cực xây dựng các dự án chung trong khuôn khổ hợp tác Nam - Nam, đặc biệt là các dự án về phát triển bền vững tại châu Phi, tận dụng vị trí chiến lược làm cửa ngõ cho nhau phát triển quan hệ tại mỗi khu vực. Hai bên cũng nhất trí khuyến khích đầu tư hai chiều vào các ngành như: nông nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo, chế biến thực phẩm, thiết lập các kênh thông tin minh bạch về nhu cầu thị trường và chính sách thương mại để hỗ trợ doanh nghiệp hai bên tiếp cận các cơ hội kinh doanh.

Thủ tướng Morocco Aziz Akhannouch mong sớm thăm Việt Nam cùng đoàn doanh nghiệp Morocco để thúc đẩy quan hệ hợp tác kinh tế giữa hai nước, quảng bá và thúc đẩy du lịch của Morocco; thống nhất thúc đẩy hợp tác đầu tư hai chiều, làm cửa ngõ cho nhau phát triển hợp tác với mỗi khu vực.

Trên nền tảng tình hữu nghị và sự tin cậy đó, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và các nhà lãnh đạo Senegal, Morocco đã trao đổi, đi thẳng vào các giải pháp cụ thể nhằm thúc đẩy hợp tác thực chất giữa hai nước trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt là nông nghiệp. Trong đó, Senegal đã ký thỏa thuận hợp tác nông nghiệp với Việt Nam, đồng thời ký Thỏa thuận mua bán 100.000 tấn gạo mỗi năm với Việt Nam.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Võ Thành Hưng cho rằng, chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội ta đến Senegal và Morocco đã tạo nền tảng rất quan trọng cho hợp tác nông nghiệp giữa Việt Nam và hai nước trong thời gian tới. Chủ đề hợp tác về nông nghiệp cũng là nội dung được các nhà lãnh đạo hai nước cũng như doanh nghiệp, đối tác của bạn dành nhiều thời gian trao đổi nhằm thúc đẩy phát triển mạnh mẽ hơn nữa trong thời gian tới.

Đặc biệt, Senegal đã chọn Việt Nam là đối tác tin cậy trong bảo đảm an ninh lương thực và hợp tác toàn diện trong lĩnh vực nông nghiệp, môi trường, trong đó có trao đổi về khoa học kỹ thuật, canh tác, quản lý về nông nghiệp. Bạn cũng đề xuất mở rộng hợp tác về thương mại, trao đổi kinh nghiệm về chuyển đổi số, quản lý nông nghiệp thông minh.

Với Morocco, chúng ta mở ra một cánh cửa mới về thị trường cũng như trao đổi kinh nghiệm và lợi thế của các bên, trong đó ta cũng xuất khẩu các mặt hàng nông sản có thế mạnh và mở rộng thị trường cho bạn xuất khẩu sang Việt Nam.

“Có thể khẳng định, nông nghiệp là lĩnh vực thế mạnh và có nhiều dư địa để Việt Nam phát triển quan hệ hợp tác với hai nước, góp phần tăng cường vị thế chính trị, sự tin cậy trong vấn đề trở thành đối tác chiến lược về nông nghiệp để thúc đẩy hợp tác nông nghiệp trong thời gian tới”, Thứ trưởng Võ Thành Hưng nhấn mạnh.

Trách nhiệm tiên phong của nghị viện toàn cầu

Trên bình diện đa phương, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Hội nghị các Chủ tịch Quốc hội thế giới lần thứ 6 tại Geneva - trung tâm của ngoại giao đa phương toàn cầu và trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến động chưa từng có - đã khẳng định cam kết mạnh mẽ của Việt Nam với chủ nghĩa đa phương và “niềm tin không lay chuyển vào sức mạnh của đoàn kết quốc tế, chủ nghĩa đa phương và luật pháp quốc tế”, trách nhiệm đóng góp của Quốc hội Việt Nam vào những nỗ lực chung nhằm ứng phó với các thách thức toàn cầu.

Chủ tịch Quốc hội đã cùng Chủ tịch Quốc hội/Nghị viện các nước trên thế giới thảo luận về một chủ đề vô cùng thời sự và cấp thiết trong bối cảnh hiện nay “Một thế giới đang hỗn loạn: Hợp tác nghị viện và chủ nghĩa đa phương vì hòa bình, công bằng và thịnh vượng cho mọi người dân".

Từ chủ đề Hội nghị đã cho thấy vai trò đặc biệt quan trọng của Quốc hội/nghị viện các nước trong thúc đẩy chủ nghĩa đa phương, đối thoại và hợp tác để xây dựng một thế giới hòa bình, công bằng và thịnh vượng cho mọi người dân - cũng là mong muốn, ý nguyện chung của nhân dân toàn thế giới.

Đây cũng chính là tầm nhìn, cam kết mà Việt Nam đã và đang kiên trì theo đuổi với phương châm “chủ động, tích cực và có trách nhiệm” trong mọi hoạt động đối ngoại, đặc biệt là đối ngoại nghị viện. Tuy nhiên, hợp tác nghị viện, theo Chủ tịch Quốc hội, không chỉ là việc chia sẻ kinh nghiệm lập pháp hay thông qua các nghị quyết mà hơn thế, đó còn là “cam kết biến lời nói thành hành động, biến ý tưởng thành hiện thực, và biến hy vọng thành cơ hội thực sự cho hàng tỷ người dân trên toàn thế giới”; và “những người đại diện cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân phải bảo đảm rằng, các chính sách, luật pháp được xây dựng dựa trên các giá trị cốt lõi: hòa bình, công lý, và bình đẳng”.

Quan điểm trên thể hiện một tư duy biện chứng sâu sắc bởi khi các chính sách, pháp luật trong mỗi quốc gia được xây dựng trên các giá trị cốt lõi là hòa bình, công lý và bình đẳng thì những giá trị ấy sẽ được lan tỏa trên phạm vi toàn cầu để chúng ta có một thế giới hòa bình, công lý và bình đẳng.

Chủ tịch Quốc hội khẳng định với lãnh đạo nghị viện các nước “hòa bình, công lý và thịnh vượng chỉ có thể đạt được khi tất cả các quốc gia, dù lớn hay nhỏ, cùng tôn trọng luật pháp quốc tế, hợp tác bình đẳng, và đặt lợi ích của người dân ở vị trí trung tâm”. Và như vậy, vai trò của nghị viện không chỉ là cơ quan lập pháp mà hơn thế, “còn là cầu nối giữa các dân tộc. Đẩy mạnh ngoại giao nghị viện, chúng ta có thể xây dựng mẫu số chung về lợi ích giữa các quốc gia, dân tộc, góp phần định hình các giải pháp hiệu quả, khả thi cho các vấn đề toàn cầu”.

“Những thông điệp của Chủ tịch Quốc hội tại phiên thảo luận chung đã được các Trưởng đoàn phát biểu sau đó chia sẻ, dư luận quốc tế hưởng ứng tích cực, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ”, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đặng Hoàng Giang cho biết.

Trong khuôn khổ Hội nghị, Chủ tịch Quốc hội cũng đã có thông điệp gửi đến 2 phiên thảo luận chung của Hội nghị về các chủ đề: “Đạt được các Mục tiêu Phát triển bền vững vào năm 2030: Các cơ hội mới nào cho hợp tác quốc tế?” và “Sự tham gia của phụ nữ và thanh niên tại các nghị viện trong thời kỳ phân cực và đa dạng". Qua đó đã cho thấy, Việt Nam là thành viên có trách nhiệm, tích cực tham gia vào các hoạt động chung của IPU.

“Điều quan trọng là đàm phán, hoàn tất sớm FTA Việt Nam - EFTA”

Với Thụy Sĩ, “điều rất vui mừng”, theo Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đặng Hoàng Giang là, “cả Chủ tịch Thượng viện và Chủ tịch Hạ viện bạn đều ủng hộ thúc đẩy nối lại đàm phán Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Hiệp hội Mậu dịch tự do châu Âu (EFTA) mà Thụy Sĩ là thành viên ngay trong năm 2025, nhằm đưa thương mại song phương tăng trưởng tương xứng với tiềm năng, thế mạnh của hai nước.

Chủ tịch Thượng viện Andrea Caroni khẳng định sự cần thiết của việc hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm trong xây dựng và kiện toàn hệ thống pháp luật nhằm kiến tạo thể chế phát triển phù hợp với các xu thế toàn cầu hiện nay; mong muốn Thụy Sĩ và Việt Nam sẽ sớm trao đổi về Hiệp định thương mại tự do song phương.

Chủ tịch Hạ viện Maja Riniker cũng nhấn mạnh rằng, “điều quan trọng là đàm phán và hoàn tất sớm hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa các quốc gia EFTA và Việt Nam vì chúng tôi biết Việt Nam quan trọng như thế nào đối với Thụy Sĩ. Chúng ta có mối quan hệ rất chặt chẽ và tôi mong muốn tiếp tục trao đổi vấn đề rất quan trọng này với Việt Nam”.

Một điểm nhấn quan trọng trong các hoạt động của Chủ tịch Quốc hội tại Thụy Sĩ là Tọa đàm về xây dựng và quản lý, vận hành Trung tâm Tài chính quốc tế - khuyến nghị cho Việt Nam. Tọa đàm được đánh giá là vô cùng thiết thực trong bối cảnh Quốc hội Việt Nam vừa thông qua Nghị quyết về việc xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế Việt Nam đặt tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.

Các chuyên gia tài chính quốc tế, ngân hàng của Thụy Sĩ tham dự Tọa đàm đánh giá cao việc Việt Nam quyết định xây dựng Trung tâm Tài chính toàn cầu, cho rằng, đây là vấn đề có ý nghĩa chiến lược, gắn liền với xu hướng hội nhập sâu rộng của hệ thống tài chính toàn cầu. Nhiều ý kiến cho rằng, Việt Nam có đủ vị thế tài chính để phát triển và xây dựng các Trung tâm tài chính quốc tế phù hợp với kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo. Với khung pháp lý về Trung tâm Tài chính quốc tế được Quốc hội thông qua, Việt Nam đang đi đúng hướng để có thể phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới.

Đặc biệt, các chuyên gia nêu nhiều khuyến nghị với Việt Nam về: chiến lược và khung pháp lý phát triển các Trung tâm Tài chính quốc tế; các yếu tố hỗ trợ thành lập và vận hành các Trung tâm Tài chính quốc tế; kinh nghiệm của Thụy Sĩ trong thuế, chính sách và khung pháp lý phát triển trung tâm tài chính; kinh nghiệm của Geneva - cái nôi của Ngân hàng Tư nhân và Trung tâm Tài chính Thương mại toàn cầu; quan điểm về Tài chính Phát triển, Ngân hàng Số, Fintech và Tài chính toàn diện; chiến lược Fintech cho Trung tâm Tài chính quốc tế…

Thụy Sĩ, với Geneva và Zurich, đã xây dựng được các trung tâm tài chính mang tầm ảnh hưởng quốc tế, nhờ khung thể chế minh bạch, hệ sinh thái tài chính đa dạng, khả năng kết nối vốn quốc tế hiệu quả và văn hóa quản trị rủi ro mẫu mực. Đây là những kinh nghiệm quý để Việt Nam - một nền kinh tế đang phát triển năng động - có thể tham khảo, vận dụng trong tiến trình xây dựng trung tâm tài chính quốc tế đầu tiên của mình.

Nguyên Đại sứ Thụy Sĩ tại Việt Nam Ivo Sieber đánh giá cao ý nghĩa của Tọa đàm, đặc biệt với sự tham dự của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Phó Chủ tịch Quốc hội, Phó Thủ tướng Chính phủ Việt Nam. Tại Tọa đàm, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cùng các đại biểu đã chứng kiến trao Biên bản ghi nhớ giữa Bộ Tài chính và Diễn đàn Kinh tế Thụy Sĩ - Việt Nam; Biên bản ghi nhớ giữa Bộ Tài chính và Hiệp hội Fintech Thụy Sĩ; Biên bản ghi nhớ giữa VDB và Công ty Dữ liệu Thương mại Thụy Sĩ.

Ông Ivo Sieber cho rằng, Việt Nam đã có những bước đi quan trọng trong vấn đề này, đặc biệt là với Nghị quyết của Quốc hội đặt nền móng. “Chúng tôi thấy rằng, có tiềm năng rộng lớn để cùng nhau thảo luận, làm việc và tìm ra điểm chung cũng như các lĩnh vực hợp tác không chỉ để tăng cường hợp tác song phương trong lĩnh vực tài chính, mà còn để củng cố các kế hoạch của Việt Nam về các trung tâm tài chính tại Đà Nẵng và TP. Hồ Chí Minh. Chúng tôi, từ Diễn đàn Kinh tế Thụy Sĩ - Việt Nam cũng đang chuẩn bị cho một diễn đàn sẽ diễn ra vào đầu tháng 11 tới tại Đà Nẵng, tập trung vào sự phát triển của ngành tài chính”, nguyên Đại sứ Ivo Sieber cho biết.

Theo Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang, kinh nghiệm của Thụy Sĩ trong các lĩnh vực phát triển trung tâm tài chính quốc tế, công nghệ tài chính - ngân hàng… sẽ góp phần giúp Việt Nam xác định tầm nhìn, phương hướng xây dựng khung pháp lý phù hợp cho các lĩnh vực Việt Nam có nhu cầu, kiện toàn khuôn khổ pháp luật phù hợp với nhu cầu phát triển nhanh, bền vững trong kỷ nguyên mới.

Chuyến công tác của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn tới Senegal, Morocco và Thụy Sĩ đã khép lại với những kết quả thiết thực, tạo nền tảng vững chắc cho việc mở rộng, làm sâu sắc hơn quan hệ hợp tác giữa Việt Nam với các quốc gia. Không chỉ thúc đẩy hợp tác song phương trong các lĩnh vực then chốt như nông nghiệp, thương mại, chuyển đổi số và tài chính…, chuyến công tác còn thể hiện rõ vai trò chủ động, tích cực và trách nhiệm của Quốc hội Việt Nam trong thúc đẩy ngoại giao nghị viện vì lợi ích thiết thực của nhân dân, của đất nước.

Trong bối cảnh thế giới đối mặt với nhiều thách thức mang tính toàn cầu, nghị viện không chỉ là cơ quan lập pháp, mà còn là cầu nối đối thoại, hợp tác và kiến tạo mẫu số chung giữa các quốc gia.

Chuyến công tác của Chủ tịch Quốc hội đã cho thấy, ngoại giao nghị viện thực sự là một kênh đối ngoại quan trọng, góp phần khẳng định vị thế, nâng cao ảnh hưởng và lan tỏa các giá trị cốt lõi của Việt Nam về hòa bình, công lý và phát triển bền vững.