Thông báo trên được Bộ Thương mại Trung Quốc đưa ra chỉ một ngày sau khi Washington cho biết sẽ áp dụng quy định hạn chế với ngành sản xuất chip của Trung Quốc. Mỹ hạn chế xuất khẩu cho 140 công ty, bao gồm cả nhà sản xuất thiết bị chip Naura Technology Group. Những động thái này đánh dấu bước leo thang trong căng thẳng thương mại giữa 2 nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Bắc Kinh cho biết đây là các mặt hàng có mục đích sử dụng “kép”, trong cả lĩnh vực quân sự và dân sự. Lệnh cấm mới được đưa ra vì lý do lo ngại về an ninh quốc gia và có hiệu lực ngay lập tức.
Ngoài ra, chính phủ Trung Quốc cũng yêu cầu các nhà sản xuất theo dõi sát sao hơn về mục đích sử dụng cuối cùng đối với các mặt hàng than chì được vận chuyển đến Mỹ. Than chì được sử dụng để sản xuất pin và pin nhiên liệu, là vật liệu phổ biến trong lĩnh vực quốc phòng và hàng không vũ trụ.
Bộ Thương mại Trung Quốc cho hay: “Về nguyên tắc, việc xuất khẩu gali, germani, antimon và các vật liệu siêu cứng sang Mỹ là không được phép".
Tính đến tháng 10 năm nay, không có lô hàng germani hay gali gia công và chưa gia công nào của Trung Quốc được vận chuyển đến Mỹ. Trong khi đó, đây là thị trường lớn thứ 4 và thứ 5 với 2 loại khoáng sản này của Trung Quốc.
Các biện pháp hạn chế mới được đưa ra bổ sung cho yêu cầu giới hạn với hoạt động xuất khẩu khoáng sản quan trọng mà Bắc Kinh đã triển khai vào năm ngoái. Song, quy định mới chỉ áp dụng với Mỹ. Hiện tại, mối quan hệ thương mại giữa 2 nước tiếp tục leo thang, ngay trước thời điểm Tổng thống đắc cử Donald Trump nhậm chức.
Trung Quốc là quốc gia sản xuất antimon lớn nhất thế giới, chiếm 48% sản lượng khai thác trên toàn cầu. Sản lượng của nước này vào năm 2023 đạt 40.000 tấn, gần gấp đôi của Tajikistan, trong khi Thổ Nhĩ Kỳ là nhà sản xuất lớn thứ 3 với 6.000 tấn. Năm nay, Trung Quốc đóng góp 59,2% sản lượng germani tinh chế và 98,8% lượng gali tinh chế của thế giới, theo hãng tư vấn Project Blue.
Anitmon được coi là kim loại chiến lược được sử dụng trong lĩnh vực quân sự như đạn dược, tên lửa hồng ngoại, vũ khí hạt nhân, cũng như pin lưu trữ axit chì được dùng trong ô tô và má phanh nhờ đặc tính chịu nhiệt tốt. Antimon cũng là nguyên liệu phổ biến trong ngành năng lượng mặt trời để tăng độ trong suốt của lớp kính phủ bên trên các tấm pin năng lượng mặt trời và dùng cả trong sản xuất điện thoại thông minh.
Các cường quốc phương Tây đã chi 100 tỷ USD để sản xuất thêm vũ khí, trong đó các tên lửa hành trình, đạn pháo, đạn dược và xe bọc thép đều chứa antimon. Điều đáng chú ý là Mỹ không thể sản xuất bất kỳ lượng antimon nào.
Chỉ trong năm nay, giá antimon đã tăng 300%, từ 11.000 USD một tấn lên hơn 40.000 USD/tấn. Giới chuyên gia dự báo rằng giá kim loại này sẽ lên đến hơn 50.000 USD/tấn vào năm sau.
Cổ phiếu của các nhà sản xuất kim loại hiếm này cũng tăng vọt. Cổ phiếu của Hunan Gold Corporation, một trong những nhà sản xuất antimon lớn nhất, tăng 64% trong năm nay, còn cổ phiếu Perpetua Resources tăng 270% từ đầu năm đến nay.
Trong khi đó, gali và germani được sử dụng trong sản xuất chất bán dẫn, riêng germani cũng được sử dụng trong công nghệ hồng ngoại, cáp quang và pin mặt trời.
Năm nay, Trung Quốc đóng góp 59,2% sản lượng germani tinh chế và 98,8% lượng gali tinh chế của thế giới, theo hãng tư vấn Project Blue. Jack Bedder, nhà đồng sáng lập của Project Blue, cho biết: “Động thái này cho thấy căng thẳng của chuỗi cung ứng đang leo thang. Trong khi đó, khả năng tiếp cận các nguyên liệu thô với phương Tây lại khá khó khăn”.
Christopher Ecclestone, một chiến lược gia ngành khai thác tại Hallgarten & Company ở London, đưa ra nhận định ngay sau khi Bắc Kinh công bố lệnh cấm xuất khẩu antimon: “Đây là dấu hiệu của thời thế. Nước nào cũng cần antimon để chế tạo vũ khí và việc nắm giữ sẽ tốt hơn là bán ra. Động thái của Bắc Kinh sẽ gây áp lực thực sự cho quân đội Mỹ và châu Âu”.
