Chào mừng kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10.10.1954 - 10.10.2024), vừa qua, Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội, Ban Quản lý Khu di tích Cổ Loa khai mạc trưng bày “Cổ Loa - Dấu ấn lịch sử và văn hóa”.
Cổ Loa là một trong những di tích lịch sử quý giá của Thủ đô và dân tộc, đã nhiều lần được chọn làm kinh đô của nước Việt (thời kỳ An Dương Vương thế kỷ III trước Công nguyên, thời Hậu Lý Nam Đế thế kỷ VI và thời kỳ Ngô Quyền thế kỷ X).
Những kết quả nghiên cứu khảo cổ học qua nhiều thời kỳ trong lòng đất đã khẳng định rằng, Cổ Loa là một trong những di tích hiếm hoi, chứng kiến quá trình phát sinh, phát triển của nền “văn minh sông Hồng”.
Phát biểu tại lễ khai mạc, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội Nguyễn Thanh Quang cho biết, được mệnh danh là tòa thành cổ lớn nhất Việt Nam, thành Cổ Loa không chỉ gắn liền với những truyền thuyết của dân tộc, như vua An Dương Vương định đô, xây thành; chiếc nỏ thần Kim Quy bắn hạ hàng vạn tên giặc; Ngô Quyền xưng Vương chọn Cổ Loa làm kinh đô; hay mối tình bi thương Mỵ Châu - Trọng Thủy... Cổ Loa còn là một di sản văn hóa, một bằng chứng về sự sáng tạo, trình độ kỹ thuật cũng như văn hóa của người Việt cổ trong công cuộc giữ nước và chống giặc ngoại xâm.
Ngày nay, Cổ Loa là một điểm đến lý tưởng cho các du khách thập phương mong muốn khám phá những giá trị văn hóa, những hình ảnh quen thuộc của một làng quê Bắc Bộ. Thành Cổ Loa với ba chức năng Kinh thành, Quân thành và Thị thành, đồng thời là kết tinh, hội tụ những di sản văn hóa vật thể và phi vật thể của cả mấy nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc.
Trưng bày “Cổ Loa - Dấu ấn lịch sử và văn hóa” đã được chắt lọc các tư liệu, hình ảnh từ các công trình nghiên cứu của các nhà khoa học, Viện Viễn Đông Bác cổ (EFEO), Viện Khảo cổ học, Bảo tàng Lịch sử quốc gia, Bảo tàng Hà Nội, các sưu tập ảnh tư nhân... nhằm giới thiệu đến đông đảo du khách trong nước và quốc tế về các dấu ấn lịch sử và văn hóa của Khu di tích Cổ Loa.
Trưng bày giới thiệu 100 tài liệu, hình ảnh với nội dung về 3 chủ đề. Trong đó, chủ đề “Miền đất của người Việt cổ” giới thiệu các dấu vết vật chất hiện còn ở Cổ Loa, minh chứng cho một tiến trình phát triển lâu dài, liên tục qua các giai đoạn văn hóa khảo cổ: Phùng Nguyên - Đồng Đậu - Gò Mun - đến đỉnh cao Đông Sơn với sự hình thành nhà nước Âu Lạc (thế kỷ III - II trước Công nguyên).
Chủ đề “Cổ Loa - Kinh thành, Quân thành, Thị thành” gồm các hiện vật, hình ảnh giới thiệu những chức năng nổi bật của Cổ Loa thời kỳ nhà nước Âu Lạc của An Dương Vương. Ở nội dung này, công chúng được xem các tài liệu hình ảnh về 3 vòng thành, các vũ khí bằng đồng như: mũi tên đồng ba cạnh, lao, giáo, rìu..., đặc biệt “nỏ thần” đã tạo nên sự phòng thủ vững chắc, bảo vệ nhà nước Âu Lạc.
Còn chủ đề “Không gian văn hóa đặc sắc”, trưng bày giới thiệu những nét sinh hoạt văn hóa, truyền thuyết dân gian, phong tục, tập quán, tôn giáo, tín ngưỡng, hội hè, ẩm thực... hòa quyện lại, tạo nên một không gian văn hóa đặc sắc của đời sống cư dân tại Cổ Loa.
