Nguồn gốc nhà đất 431 Kinh Dương Vương
Theo trình bày của ông Trang Minh Nhựt (SN 1977, ngụ 431 Kinh Dương Vương, khu phố 6, phường An Lạc, quận Bình Tân) và nội dung trong các bản án đã xét xử thể hiện, năm 1988, ông Trang Văn Minh (SN 1934, cha ruột ông Trang minh Nhựt) mua nhà đất tọa lạc tại 16/2 đường Hùng Vương nối dài (sau đó được đổi thành 171 Kinh Dương Vương và hiện nay là 431 Kinh Dương Vương, quận Bình Tân) với giá 7,5 lượng vàng 24K. Giao dịch mua bán được nhiều người chứng kiến, ký xác nhận tại UBND phường. Do nhiều lý do nên anh ông Minh đã nhờ bà Thạch Thị Sari đứng tên, trông coi giúp khu nhà đất này.
Năm 1998, khi thực hiện quy hoạch mở đường, tổ công tác đến yêu cầu bà Sari (người đứng tên trong hợp đồng mua bán nhà đất) nộp các giấy tờ liên quan nhưng bà Sari không có (vì toàn bộ giấy tờ ông Minh quản lý). Biết có khoản tiền bồi thường, bà Sary “qua mặt” ông Minh, tự làm đơn cớ mất nộp cho tổ công tác đền bù giải tỏa với mục đích lấy tiền đền bù giải tỏa. Sau đó, ông Minh phát hiện và mang toàn bộ giấy tờ bản chính liên quan đến nhà đất này nộp cho ban đền bù giải tỏa để làm sáng tỏ.
Không lấy được tiền bồi thường, bà Sari tiếp tục làm đơn tranh chấp với ý định chiếm đoạt toàn bộ tài sản mà bà đã đứng tên giúp ông Minh. Trong quá trình giải quyết tranh chấp, ngày 22.6.2001, TAND huyện Bình Chánh ra quyết định kê biên khẩn cấp tạm thời, cấm các đương sự mua bán, sang nhượng, cầm cố, thế chấp, thay đổi hiện trạng nhà đất trên để đảm bảo cho việc xét xử và thi hành án. Ngày 11.7.2001, Cơ quan Thi hành án cùng TAND huyện Bình Chánh, chính quyền địa phương lập biên bản kê biên toàn bộ nhà đất với diện tích hơn 1.700m2.
Trong khi Tòa án đang thụ lý giải quyết và tài sản tranh chấp đang bị kê biên thì UBND huyện Bình Chánh lại thu lý giải quyết khiếu nại trái thẩm quyền và công nhận cho bà Sary 1.512m2 đất trống trong khuôn viên đất là tài sản đang bị kê biên. Việc làm không đúng quy định pháp luật nêu trên sau này được UBND quận Bình Tân (tách ra từ huyện Bình Chánh) xử lý bằng việc thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng (GCNQSDĐ) do UBND huyện Bình Chánh (cũ) cấp chuyển nhượng giữa bà Thạch Thi Sary và bà Liên Diệp đối với phần đất 1.225m2.
Liên quan đến những sai phạm của UBND huyện Bình Chánh thời điểm này, Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh đã chỉ đạo xử lý 9 cán bộ công chức sai phạm trong việc giải quyết tranh chấp nhà đất tại 171 (số mới 431) Kinh Dương Vương. Cũng từ những quyết định sai quy định pháp luật của UBND huyện Bình Chánh thời điểm này dẫn đến hệ luỵ kiện cáo kéo dài suốt nhiều năm.
Quay lại điểm ban đầu sau hành trình gian truân kiện cáo
Vụ án tranh chấp quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất số 16/2 đường Hùng Vương nối dài (sau đó được đổi thành 171 Kinh Dương Vương và hiện nay là 431 Kinh Dương Vương, quận Bình Tân) được các cấp Tòa đưa ra xét xử giữa nguyên đơn là ông Trang Văn Minh, bị đơn là bà Thạch Thị Sari.
Năm 2012, TAND Tối cao có Quyết định tái thẩm, tuyên huỷ các bản án đã tuyên trước đó, giao hồ sơ vụ án cho TAND TP. Hồ Chí Minh xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định pháp luật (thời điểm này bà Thạch Thị Sari chết vào năm 2010).
Hơn 8 năm sau, ngày 2.10.2020, TAND TP. Hồ Chí Minh ra Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án dân sự và Quyết định huỷ bỏ biện pháp khẩn cấp tạm thời cấm các đương sự mua bán, sang nhượng, cầm cố, thế chấp, thay đổi hiện trạng nhà và đất xung quanh đối với tài sản đang tranh chấp tại số 171 Kinh Dương Vương và hiện nay là 431 Kinh Dương Vương, quận Bình Tân.
Ngày 14.2.2022, TAND Cấp cao tại TP. Hồ Chí Minh có Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm đối với Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án dân sự ngày 2.10.2020 của TAND TP. Hồ Chí Minh.
Đến ngày 1.7.2022, TAND Cấp cao tại TP. Hồ Chí Minh Quyết định giám đốc thẩm, qua đó tuyên huỷ Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án dân sự ngày 2.10.2020 của TAND TP. Hồ Chí Minh về vụ án “Tranh chấp quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất” giữa nguyên đơn là ông Trang Văn Minh, bị đơn là bà Thạch Thị Sari. Giao hồ sơ vụ án cho TAND TP. Hồ Chí Minh giải quyết sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.
Ngày 17.10.2022, TAND TP. Hồ Chí Minh có Thông báo thụ lý vụ án số 383/TB-TL.VA.
Tròn một năm vụ án được thụ lý lại nhưng TAND TP. Hồ Chí Minh chưa đưa ra xét xử. Như vậy, hơn 20 năm “xử rồi hủy, hủy rồi xử”, vụ án này lại về “điểm ban đầu”.
Nhìn nhận về kỳ án này, Luật sư Mai Lưu Phúc, Đoàn luật sư TP. Hồ Chí Minh cho rằng, theo tài liệu, và quá trình giải quyết vụ án có rất nhiều giấy tờ chứng minh bà Thạch Thị Sari chỉ là người đứng tên giúp nhà đất cho ông Trang Văn Minh, và có đầy đủ giấy tờ chứng minh ông Minh mua nhà đất hợp pháp. Bên cạnh đó, các quyết định của UBND huyện Bình Chánh ban hành sai quy định pháp luật đã bị thu hồi, huỷ bỏ thì không thể xem là căn cứ để đưa vào xét xử, không thể căn cứ để xác định quyền lợi cho bà Thạch Thị Sari liên quan đến quyền sử dụng nhà đất đó.
“Từ một vụ án rất đơn giản với đầy đủ các tài liệu chứng cứ thì TAND TP. Hồ Chí Minh đã tuyên bản án sơ thẩm đầy đủ theo đúng quy định của pháp luật để công nhận nhà đất thuộc quyền sở hữu của ông Minh. Tuy nhiên, với nhận định của TAND Cấp cao, TAND Tối cao về một số sai sót về mặt tố tụng dẫn đến hủy án và xét xử kéo dài, trong vấn đề này thì TAND cấp sơ thẩm cũng cần phải cân nhắc xem xét, làm rõ những lý do dẫn đến việc hủy án”, luật sư Phúc phân tích.
* Báo Đại biểu Nhân dân tiếp tục giám sát và thông tin kết quả thực thi pháp luật của các cơ quan liên quan trong vụ việc trên đến bạn đọc và cử tri cả nước.
