Tổng thống Donald Trump "đổi ý" về viện trợ cho Ukraine

Việc Tổng thống Mỹ Donald Trump đột ngột tuyên bố nối lại viện trợ vũ khí cho Ukraine ngày hôm qua, 7/7, đã khép lại một tuần nhiều biến động trong chính sách đối ngoại của Washington với Kiev.

Trước đó, quyết định ngừng chuyển giao vũ khí đã gây hoang mang không chỉ với Kiev mà cả các đồng minh châu Âu. Nhưng phát biểu tại buổi tiệc tối ở Nhà Trắng cùng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, ông Trump bất ngờ tuyên bố: “Chúng ta sẽ gửi thêm vũ khí”.

Ngay sau đó, Lầu Năm Góc xác nhận sẽ cung cấp thêm “vũ khí phòng thủ” cho Ukraine, đánh dấu một bước ngoặt mới trong chính sách hỗ trợ Ukraine giữa bối cảnh xung đột leo thang.

Đảo chiều quyết định

Lệnh tạm dừng viện trợ vũ khí cho Ukraine ban đầu được thực hiện bởi Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth - người cũng có mặt trong buổi tiệc tại Nhà Trắng. Trong phát biểu ngày 2/7, người phát ngôn Lầu Năm Góc Sean Parnell cho biết, Mỹ cần đánh giá lại việc phân phối vũ khí để bảo đảm duy trì kho dự trữ quốc gia: “Chúng ta không thể phát vũ khí cho cả thế giới”.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, đây là lý do mang tính kỹ thuật và chưa phản ánh toàn diện thực tế. Trên thực tế, các hệ thống tên lửa phòng không như Patriot được gửi tới Ukraine hiện nay chủ yếu đến từ dây chuyền sản xuất của các nhà thầu quốc phòng, thay vì rút từ kho của quân đội Mỹ.

Sau khi Tổng thống Donald Trump công bố đảo ngược quyết định, ông Parnell tiếp tục khẳng định quy trình đánh giá viện trợ toàn cầu vẫn đang diễn ra, phù hợp với chiến lược “Nước Mỹ trên hết”. Tuy nhiên, diễn biến vừa qua cho thấy một thực tế là các quyết sách tại Lầu Năm Góc có thể bị thay đổi bất ngờ từ Nhà Trắng.

Chiến lược khó đoán định

Diễn biến này một lần nữa nhấn mạnh tính khó đoán trong các quyết định của Tổng thống Donald Trump, ngay cả với những quan chức thân cận nhất. Theo một số nguồn tin, trong cuộc điện đàm với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngày 4/7, ông Trump cho biết bản thân không hề biết việc viện trợ đã bị tạm dừng. Với tuyên bố nối lại viện trợ, ông đã chuyển sang gây sức ép với Nga - dù ở mức độ khiêm tốn.

Các nhà quan sát lưu ý rằng việc Mỹ nối lại viện trợ vũ khí cho Ukraine không đồng nghĩa với việc chính quyền ông Trump đã thay đổi quan điểm về Ukraine. Trên thực tế, phần lớn số vũ khí hiện đang trên đường đến Ukraine là từ các cam kết của chính quyền tiền nhiệm Joe Biden, với kế hoạch kéo dài tới năm 2028.

Kể từ khi trở lại Nhà Trắng vào tháng 1/2025, ông Trump chưa công bố bất kỳ gói viện trợ quân sự mới nào dành cho Ukraine. Gói viện trợ hàng chục tỷ USD được Quốc hội thông qua từ năm ngoái vẫn chưa được giải ngân. Quốc hội hiện do đảng Cộng hòa kiểm soát cũng chưa có động thái phân bổ ngân sách mới cho Ukraine. Đạo luật ngân sách lớn mà ông Trump mới ký cũng không dành bất kỳ khoản tài chính nào cho Kiev. Dự thảo ngân sách năm tài khóa 2026 thậm chí còn cắt giảm thêm phần kinh phí nhỏ trong ngân sách quốc phòng vốn dành cho Ukraine.

Tuy nhiên, việc Tổng thống Donald Trump đảo ngược quyết định ngừng viện trợ vũ khí cho Ukraine cho thấy chính sách đối ngoại của Mỹ dưới thời ông tiếp tục mang tính thực dụng và linh hoạt cao. Và vì vậy, sự không rõ ràng về định hướng dài hạn của Mỹ sẽ khiến cả Ukraine lẫn các đối tác châu Âu buộc phải chuẩn bị cho nhiều kịch bản khó lường trong thời gian tới.