Tỏi và tim mạch: Thần dược tự nhiên hay chỉ là lời đồn?

Tỏi có lợi ích gì cho tim mạch?

Theo BS CKI. Bùi Thị Yến Nhi - Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, tỏi từ lâu đã được dùng trong nhiều nền y học cổ truyền như Ayurveda để hỗ trợ điều trị bệnh hô hấp, tim mạch, nhiễm trùng, bệnh ngoài da… Tổ chức Y tế Thế giới cũng công nhận tỏi là một vị thuốc truyền thống quan trọng bên cạnh vai trò thực phẩm.

Trong y học cổ truyền, tỏi có vị cay, tính ấm, quy kinh Tỳ, Vị, Phế và Đại tràng. Tác dụng chính gồm: hành khí tiêu trệ, ôn Vị kiện Tỳ, giải độc, tiêu viêm, diệt ký sinh trùng, ngăn ngừa kiết lỵ, tiêu thực, bổ Tỳ.

Theo các nghiên cứu dược lý các hoạt chất có trong tỏi (đặc biệt allicin) có thể giúp:

- Cải thiện khả năng miễn dịch của cơ thể.

- Kháng khuẩn, kháng virus từ đó hỗ trợ điều trị các bệnh lý liên quan viêm đường hô hấp, cảm cúm.

- Kháng viêm, kháng khối u và ngăn chặn sự tổng hợp nitrosamine: Một nghiên cứu công bố trên tạp chí JAMA năm 2020 [NY1] ghi nhận hiệu quả khi sử dụng bột tỏi vào lối sống hàng ngày thực sự có thể làm giảm tỷ lệ mắc bệnh ung thư dạ dày (nhất là ở những người uống rượu).

- Điều hòa chuyển hóa đường trong máu: Thiosulfinates[NY2] trong tỏi có thể làm tăng độ nhạy insulin, nhờ vậy điều hòa đường huyết.

- Hệ tim mạch: Ghi nhận tác dụng hạ huyết áp, hạ lipid máu, phòng ngừa xơ vữa động mạch.

Tỏi có thể hỗ trợ hạ huyết áp nhờ tác động đến enzym chuyển angiotensin (ACE), làm giảm nồng độ angiotensin, giãn mạch máu và thúc đẩy giải phóng oxit nitric (NO). Nghiên cứu cho thấy sử dụng tỏi có thể giúp giảm 8-10 mmHg huyết áp tâm thu và 5-6 mmHg huyết áp tâm trương, khi dùng đơn lẻ hoặc kết hợp với thuốc hạ áp.

Tuy nhiên, các bằng chứng hiện tại vẫn còn hạn chế và chưa thống nhất, vì vậy tỏi không được khuyến cáo thay thế thuốc điều trị tăng huyết áp trong các hướng dẫn y học chính thống.

Về tác dụng lên mỡ máu, allicin trong tỏi có khả năng ức chế hấp thu cholesterol ở ruột, giảm tổng hợp cholesterol tại gan và thúc đẩy phân hủy triglyceride. Tỏi giúp hạ cholesterol và LDL hiệu quả hơn so với triglyceride. Liều dùng phổ biến là 500-1.000 mg bột tỏi mỗi ngày, tương đương 1 đến 2 tép tỏi sống.

Ngoài ra, tỏi sống có tác dụng kháng khuẩn mạnh hơn so với tỏi đã nấu chín, vốn dễ làm mất một số dưỡng chất như vitamin C. Trong khi đó, tỏi ngâm giấm giúp kích thích tiết dịch tiêu hóa, tăng cảm giác thèm ăn, đồng thời hỗ trợ giãn mạch và lưu thông máu có lợi cho người cao huyết áp, rối loạn mỡ máu.

Dùng tỏi đúng cách để phát huy lợi ích sức khỏe

- Ăn có chừng mực: Nên ăn 1-2 tép tỏi sống mỗi ngày. Mặc dù tỏi rất tốt nhưng không phải ăn càng nhiều thì càng tốt. Ăn quá nhiều tỏi có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày, ruột và gây khó chịu như ợ hơi, ợ chua, hôi miệng.

Do đó, nên sử dụng tỏi ở mức độ vừa phải trong chế độ ăn hàng ngày và có thể chọn ăn sống hoặc nấu chín tùy theo nhu cầu và tình trạng sức khỏe.

- Tỏi có thể làm tăng nguy cơ chảy máu. Vì vậy cần thận trọng khi sử dụng cho các nhóm bệnh nhân như: Loét dạ dày , xơ gan, rối loạn đông cầm máu, người đang dùng thuốc chống đông máu,…

Bên cạnh đó, nên tham khảo ý kiến ​​bác sĩ để tránh làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh hoặc phản ứng thuốc, hoặc ngừng sử dụng để tiến hành làm thủ thuật, phẫu thuật.

Tỏi là thực phẩm có lợi cho tim mạch nhưng không thể thay thế thuốc điều trị. Để kiểm soát huyết áp và mỡ máu hiệu quả, cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ, đồng thời ăn nhạt, hạn chế chất béo xấu, tăng cường rau xanh và trái cây tươi.

Ngoài ra, nên duy trì thói quen tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, giữ cân nặng hợp lý và khám sức khỏe định kỳ. Nếu muốn bổ sung tỏi vào chế độ ăn, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn và phù hợp với tình trạng bệnh.