Thuế quan bắt đầu tác động rõ đến ví tiền người Mỹ

Kể từ khi chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump bắt đầu được triển khai từ mùa xuân, các chuyên gia kinh tế đã theo dõi sát sao những thay đổi về giá cả tiêu dùng. Trái với nhiều dự đoán, mức lạm phát thời gian đầu vẫn khá ổn định, khiến Nhà Trắng khẳng định lo ngại về giá tăng là không có cơ sở.

Tuy nhiên, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell thừa nhận, quá trình thuế quan ảnh hưởng đến giá tiêu dùng có thể diễn ra chậm hơn dự đoán. Ông lưu ý: “Chúng ta cần thêm thời gian để hiểu đầy đủ tác động của chính sách này lên nền kinh tế”.

Các chuyên gia lý giải rằng sự trì hoãn trong phản ứng thị trường đến từ nhiều yếu tố: Doanh nghiệp tranh thủ tích trữ hàng hóa trước khi thuế có hiệu lực, một số mức thuế được tạm hoãn hoặc điều chỉnh, và chu kỳ đặt hàng kéo dài trong ngành bán lẻ khiến hàng hóa trên kệ chưa phản ánh các mức thuế mới.

Tuy nhiên, giá cả hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ vẫn âm thầm tăng, dù không dễ nhận biết. Theo nghiên cứu của nhà kinh tế Alberto Cavallo thuộc Đại học Harvard, từ tháng 3, giá hàng nhập khẩu đã tăng trung bình khoảng 3%, và cao hơn đối với hàng từ Trung Quốc: “Việc tăng giá ở cấp độ bán lẻ diễn ra rất từ từ”.

Doanh nghiệp không còn khả năng “chịu đựng”

Thực tế, trong những tháng đầu tiên của chính sách thuế quan mới, nhiều công ty Mỹ lựa chọn gánh phần chi phí phát sinh để giữ giá bán các mặt hàng ổn định. Tuy nhiên, theo dữ liệu mới nhất từ Bộ Thương mại Mỹ, giá của một số mặt hàng chịu thuế cao như đồ nội thất, thiết bị gia dụng và đồ chơi đã tăng trong tháng 6 - một dấu hiệu cho thấy dư địa duy trì giá thấp đang dần cạn kiệt.

“Tăng giá là điều không thể tránh khỏi nếu thuế quan trở thành một phần cấu thành trong cấu trúc chi phí” ông Richard Westenberger, Giám đốc Tài chính của hãng sản xuất quần áo trẻ em Carter’s chia sẻ trong một cuộc họp với các nhà đầu tư.

Một loạt doanh nghiệp lớn đã thông báo kế hoạch tăng giá trong thời gian tới. Procter & Gamble, đơn vị sản xuất các mặt hàng tiêu dùng thiết yếu như bột giặt, tã giấy và giấy vệ sinh, cho biết sẽ tăng giá trung bình 2,5% trên khoảng 25% sản phẩm tại Mỹ từ tháng 8 này.

Công ty Mohawk Industries trong ngành sàn nhà tăng giá 8%, với dự báo giá sẽ còn tiếp tục tăng nếu thuế được nâng thêm. Adidas cũng cảnh báo chi phí sản phẩm tại thị trường Mỹ sẽ tăng lên đáng kể vì thuế quan mới.

Không chỉ các tập đoàn lớn, các doanh nghiệp nhỏ cũng đang đối mặt với áp lực tương tự. Một số quán cà phê, vốn đã phải gánh mức thuế 10%, giờ buộc phải tăng giá do thuế suất 50% áp với Brazil sắp có hiệu lực. Nhiều nhà bán lẻ đang chuẩn bị điều chỉnh giá cho thời gian tới.

Giai đoạn quyết định sắp tới

Từ ngày 1/8, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã mở rộng chính sách thuế với loạt thuế quan mới áp dụng lên hàng hóa từ hàng chục quốc gia. Nếu các mức thuế này có hiệu lực trong thời gian tới, áp lực chuyển chi phí sang người tiêu dùng sẽ càng gia tăng.

Chuyên gia Sarah House từ Wells Fargo đánh giá: “Ba đến sáu tháng tới sẽ là giai đoạn bản lề. Khi môi trường thuế cao trở nên rõ ràng hơn, các doanh nghiệp sẽ dễ dàng và sẵn sàng điều chỉnh giá hơn”.

Trong khi Nhà Trắng tiếp tục khẳng định rằng các quốc gia xuất khẩu phải gánh phần lớn chi phí thuế, thì dữ liệu từ Bộ Lao động Mỹ cho thấy phần lớn gánh nặng đang đè lên vai các nhà nhập khẩu Mỹ, và họ có xu hướng chuyển hóa chi phí đó thành giá bán cao hơn.

Tác động của chính sách thuế đến lạm phát cũng là yếu tố được Cục Dự trữ Liên bang theo dõi sát. Nếu doanh nghiệp tiếp tục tự hấp thụ chi phí, lạm phát sẽ được kiểm soát. Ngược lại, nếu giá cả tiêu dùng tăng mạnh, Fed có thể phải cân nhắc lại các chính sách tiền tệ.

Người tiêu dùng Mỹ khó tránh khỏi ảnh hưởng?

Tác động lâu dài của thuế quan vẫn là câu hỏi để ngỏ. Liệu đợt tăng giá sắp tới chỉ là tạm thời hay sẽ kéo dài? Các nhà kinh tế cho rằng người tiêu dùng Mỹ cuối cùng sẽ là bên chịu ảnh hưởng lớn nhất.

“Rõ ràng là các chi phí này đang dần tích tụ”, ông Alberto Cavallo nhận định. “Cuối cùng, người Mỹ sẽ phải gánh phần lớn chi phí của các chính sách thuế quan này”.