Thực hiện Thông báo kết luận số 81-TB/TW của Bộ Chính trị về chủ trương đầu tư xây dựng trường học cho các xã biên giới:Thắp sáng tương lai vùng phên dậu của Tổ quốc
Từ chỉ đạo quyết liệt của Bộ Chính trị, trực tiếp là Tổng Bí thư Tô Lâm, một quyết sách lịch sử, chưa từng có tiền lệ đã ra đời - xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học và trung học cơ sở tại 248 xã biên giới đất liền. Không chỉ là những ngôi trường, đây là những "cột mốc mềm" khẳng định chủ quyền, là những "pháo đài tri thức" thắp sáng tương lai cho hàng trăm nghìn trẻ em vùng phên dậu của Tổ quốc, với kỳ vọng chấm dứt vòng luẩn quẩn đói nghèo, lạc hậu.
Quyết sách đúng đắn, nhân văn sâu sắc
Những ngày cuối tháng 7 vừa qua, tại Si Pa Phìn - xã biên giới còn nhiều gian khó của tỉnh Điện Biên, một sự kiện mang ý nghĩa lịch sử đã diễn ra. Tổng Bí thư Tô Lâm đã trực tiếp tham dự và phát biểu tại Lễ khởi công xây dựng Trường liên cấp Tiểu học và Trung học cơ sở Si Pa Phìn - công trình đầu tiên được triển khai theo chủ trương mới, mang tầm chiến lược của Bộ Chính trị.
Phát biểu tại Lễ khởi công, Tổng Bí thư Tô Lâm nêu rõ, chủ trương đầu tư xây dựng 248 trường nội trú liên cấp là một chủ trương đúng đắn có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước đối với đồng bào vùng biên giới, vùng sâu, vùng xa, còn nhiều khó khăn. Xây dựng trường lớp không chỉ để các cháu có điều kiện học tập tốt hơn, mà còn là hướng tới mục tiêu lâu dài để nâng cao chất lượng đời sống nhân dân vùng biên giới, giữ vững chủ quyền, lãnh thổ quốc gia từ gốc rễ, đó là con người, là cộng đồng dân cư gắn bó với đất, với rừng, với đường biên cột mốc.
Trước đó, vào ngày 18/4, trong cuộc làm việc với các cơ quan Trung ương, Tổng Bí thư Tô Lâm đã có những chỉ đạo quan trọng, đặt nền móng cho nghị quyết mới của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục. Và chỉ sau đó 3 tháng, ngày 18/7/2025, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú đã ký ban hành Thông báo số 81-TB/TW, kết luận của Bộ Chính trị về chủ trương đầu tư xây dựng trường học cho các xã biên giới.
Chỉ vài ngày sau Thông báo kết luận của Bộ Chính trị, ngày 27/7, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chủ trì ngay cuộc họp với 6 Bộ và 22 địa phương. Một mệnh lệnh “thần tốc” được đưa ra: hoàn thành 100 trường học trước ngày 30/8/2026, nghĩa là chỉ có 13 tháng để biến một chủ trương lớn thành hiện thực. "Phải thần tốc, táo bạo hơn, do đó cách ứng xử cũng phải thần tốc, táo bạo chứ không thể trì trệ," Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.
Từ những cung đường gian khó đến khát vọng đổi thay
Theo báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, cả nước có 248 xã biên giới đất liền với hơn 625.000 học sinh. Trong số đó, có tới hơn 332.000 em có nhu cầu học bán trú, nội trú, nhưng thực tế mới chỉ đáp ứng được cho khoảng 59.000 em. Hơn 273.000 học sinh còn lại, phần lớn là con em đồng bào DTTS mỗi ngày vẫn phải vượt suối, băng rừng đến lớp, ăn cơm trắng với muối vừng, ở trọ trong những lán trại tạm bợ.
Chủ trương xây dựng trường nội trú liên cấp chính là một “mũi tiến công tổng hợp” vào gốc rễ của sự chênh lệch vùng miền, vào những khó khăn cố hữu kìm hãm sự phát triển của vùng biên giới. Để hoàn thành một khối lượng công việc khổng lồ trong thời gian kỷ lục, một sự huy động sức mạnh tổng lực chưa từng có đã được khởi xướng. Nguồn lực Nhà nước là chính, nhưng bên cạnh đó là sự chung tay của toàn xã hội. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã phát động người dân hiến đất xây trường, kêu gọi sự ủng hộ của doanh nghiệp, các nhà hảo tâm với tinh thần "ai có gì giúp nấy, ai có công giúp công, ai có của giúp của".
Mô hình trường học cũng được yêu cầu thiết kế “theo hướng mở, đa dạng, phù hợp điều kiện địa phương, văn hóa dân tộc, khí hậu vùng miền và đặc biệt phải có khả năng ứng phó thiên tai, biến đổi khí hậu”. Mỗi trường phải đảm bảo diện tích từ 5-10ha, có đầy đủ lớp học, nhà ở bán trú, nhà ăn, sân chơi, phòng tin học, nhà vệ sinh và hệ thống điện - nước - viễn thông hiện đại…
Trước yêu cầu cấp bách về tiến độ, Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung đã đề xuất những cơ chế đặc thù, linh hoạt trong đấu thầu, chỉ định thầu, đồng thời trao quyền chủ động hơn cho địa phương. Một sáng kiến đáng chú ý là thực hiện kết nghĩa giữa các tỉnh miền xuôi và trường học miền núi, để mỗi tỉnh “đỡ đầu” một vài trường, tạo nên sự gắn kết bền chặt, nuôi dưỡng tinh thần đại đoàn kết dân tộc.
Với sự quan tâm đặc biệt của Trung ương, quyết tâm của cả hệ thống chính trị và sự đồng lòng của toàn xã hội, những mái trường nội trú khang trang sẽ dần mọc lên nơi biên cương. Đó là biểu tượng của niềm tin, khát vọng đổi thay, là điểm tựa vững chắc thắp sáng tương lai vùng phên dậu của Tổ quốc.
