Hợp tác thương mại là yếu tố then chốt

Kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1975, quan hệ Đối tác toàn diện (tháng 9/2009), quan hệ Đối tác Chiến lược từ năm 2020 và đặc biệt là quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện từ tháng 2/2025, Việt Nam và New Zealand luôn khẳng định quyết tâm đẩy mạnh hợp tác để thiết lập một quan hệ đối tác lâu dài và ổn định. Mối quan hệ giữa hai nước ngày càng phát triển mạnh mẽ, với sự gắn bó, hợp tác không ngừng được củng cố trên cả bình diện song phương, trong khuôn khổ tiểu vùng, khu vực và đa phương, chia sẻ tầm nhìn chung về một khu vực ổn định và thịnh vượng.

Chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội New Zealand Gerry Brownlee diễn ra trong bối cảnh quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện Việt Nam - New Zealand tiếp tục phát triển tích cực, hiệu quả.

Hai nước duy trì các chuyến thăm, tiếp xúc song phương, đặc biệt là các chuyến thăm cấp cao và các cơ chế hợp tác song phương. Trong đó, về phía Việt Nam có các chuyến thăm New Zealand của: Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết (tháng 9/2007); Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh (tháng 9/2009); Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm chính thức New Zealand (tháng 3/2024), điện đàm với Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon (tháng 4/2025); Chủ tịch nước Lương Cường gặp Thủ tướng Christopher Luxon nhân dịp tham dự Hội nghị cấp cao APEC 2024 tại Lima (Peru) (tháng 11/2024)...

Về phía New Zealand, có các chuyến thăm Việt Nam của: Toàn quyền Jerry Mateparae (tháng 8/2013); Thủ tướng John Key (tháng 7/2010, tháng 11/2015); Thủ tướng Jacinda Ardern dự Hội nghị cấp cao APEC 2017 tại Đà Nẵng (tháng 11/2017); Thủ tướng Jacinda Ardern thăm chính thức Việt Nam (tháng 11/2022); Thủ tướng Christopher Luxon thăm chính thức Việt Nam và dự Diễn đàn Tương lai ASEAN lần thứ hai (tháng 2/2025)…

Hợp tác quốc phòng - an ninh tiếp tục phát triển, tập trung vào trao đổi, tiếp xúc cấp cao và các cơ chế tham vấn - đối thoại.

Về kinh tế, đầu tư, thương mại, Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 12 của New Zealand với kim ngạch thương mại hai chiều 6 tháng đầu năm nay đạt 737,2 triệu USD (tăng 18,8% so với cùng kỳ năm 2024). New Zealand hiện có 57 dự án đầu tư tại Việt Nam với tổng số vốn đạt 208,6 triệu USD. Việt Nam có 12 dự án đầu tư tại New Zealand với tổng vốn đăng ký đạt 44 triệu USD. New Zealand luôn dành cho Việt Nam nguồn ODA ổn định.

Trong Tuyên bố chung về việc nâng cấp quan hệ Việt Nam - New Zealand lên Đối tác Chiến lược toàn diện ngày 26/2/2025, Thủ tướng hai nước đã xác định hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư là trọng tâm chính trong quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện mới; nhấn mạnh hợp tác thương mại là yếu tố then chốt trong quan hệ hai nước, vì lợi ích trực tiếp của nhân dân và doanh nghiệp hai nước. Hai bên đã nhất trí mục tiêu thương mại hai chiều đạt 3 tỷ USD vào năm 2026. Để đạt được mục tiêu này, hai bên nhất trí phối hợp trong xây dựng các quy chuẩn và kỹ thuật để tạo điều kiện cho thương mại, trao đổi thông tin, thúc đẩy tiếp cận thị trường và hợp tác giữa cơ quan hải quan cũng như các cơ quan liên quan khác của hai nước.

Hai bên cũng khẳng định cam kết về việc tăng cường hội nhập kinh tế khu vực; nhất trí ủng hộ vững chắc đối với hệ thống thương mại đa phương dựa trên luật lệ, tự do, rộng mở, minh bạch và toàn diện, bao gồm việc cải cách Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Tái khẳng định cam kết thực hiện đầy đủ và hiệu quả Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) và Hiệp định thành lập Khu vực Thương mại Tự do ASEAN - Australia - New Zealand (AANZFTA).

Hợp tác trong các lĩnh vực khác như giáo dục - đào tạo, nông nghiệp, lao động... đạt kết quả đáng khích lệ. Đặc biệt, New Zealand đã hỗ trợ Việt Nam đào tạo tiếng Anh cho cán bộ, công chức từ năm 1992, trong đó có nhiều ĐBQH thông qua chương trình đào tạo tiếng Anh dành cho cán bộ Chính phủ các nước đang phát triển châu Á (ELTO) và duy trì cấp học bổng cho Việt Nam, gần nhất là 98 suất học bổng/năm cho học sinh, sinh viên Việt Nam tham gia các chương trình đào tạo bậc trung học, đại học và sau đại học trong năm 2025. Hai bên cũng đang tích cực thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực mới như biến đổi khí hậu, chuyển đổi năng lượng.

New Zealand cũng khẳng định tiếp tục mở rộng hợp tác thông qua viện trợ phát triển chính thức song phương và khu vực, đặc biệt trong các lĩnh vực là thế mạnh của New Zealand và ưu tiên của Việt Nam, như: phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, trao quyền cho phụ nữ và bình đẳng giới, biến đổi khí hậu và tự cường kinh tế, quản lý nước bền vững, nông nghiệp và quản lý rủi ro thiên tai.

Hợp tác nghị viện chặt chẽ, đóng góp tích cực vào thành quả chung quan hệ hai nước

Cùng với quan hệ tốt đẹp giữa hai nước, quan hệ giữa hai cơ quan lập pháp cũng được củng cố và phát triển tốt đẹp, đi vào chiều sâu và hiệu quả.

Thỏa thuận hợp tác (ký tháng 12/2016) tạo cơ sở pháp lý cho các hoạt động hợp tác giữa hai bên. Hai Quốc hội duy trì trao đổi đoàn và tiếp xúc cấp cao như: chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội New Zealand tới Việt Nam vào tháng 4/2000 và tháng 4/2009, Chủ tịch Quốc hội ta thăm chính thức New Zealand tháng 12/2022, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh thăm New Zealand tháng 9/2024.

Trao đổi đoàn cấp Ủy ban, Nhóm Nghị sĩ hữu nghị có nhiều hình thức trao đổi, tiếp xúc qua trực tuyến và trực tiếp. Tại các diễn đàn liên nghị viện khu vực và quốc tế như Liên minh Nghị viện thế giới (IPU), Hội đồng Liên Nghị viện các nước ASEAN (AIPA), Diễn đàn Nghị viện châu Á - Thái Bình Dương (APPF), hai bên hợp tác chặt chẽ và phối hợp lập trường về các vấn đề khu vực, quốc tế cùng quan tâm.

Đặc biệt, tại cuộc hội kiến Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon sáng 27/2/2025, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá hợp tác giữa nghị viện hai nước rất chặt chẽ, đóng góp tích cực vào thành quả chung cả ở góc độ song phương và tại các diễn đàn nghị viện đa phương. Chủ tịch Quốc hội đồng thời khẳng định, Quốc hội Việt Nam sẽ tiếp tục ủng hộ mạnh mẽ việc triển khai các chương trình, thỏa thuận hợp tác giữa hai nước trong thời gian tới.

Chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Gerry Brownlee thể hiện sự coi trọng của New Zealand với vai trò, vị thế, uy tín của Việt Nam tại khu vực và quốc tế, mong muốn thúc đẩy quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện với Việt Nam.

Về phía Việt Nam, việc đón Chủ tịch Quốc hội New Zealand thăm chính thức ngay sau khi hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện nhằm tiếp tục triển khai đường lối đối ngoại của Đại hội lần thứ XIII của Đảng, thể hiện chủ trương nhất quán của Việt Nam luôn coi trọng và mong muốn thúc đẩy hơn nữa quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện với New Zealand; tiếp tục làm sâu sắc hơn nữa quan hệ thương mại, đầu tư, hợp tác trong các lĩnh vực như quốc phòng - an ninh, nghị viện, giáo dục, nông nghiệp, ứng phó với biến đổi khí hậu, giao lưu nhân dân và tại các diễn đàn quốc tế...

Đặc biệt, qua chuyến thăm tiếp tục phát huy và tăng cường hợp tác hai nước trên kênh nghị viện; đẩy mạnh chia sẻ kinh nghiệm giữa cơ quan lập pháp hai nước; tăng cường trao đổi Đoàn lãnh đạo cấp cao của Quốc hội và các Ủy ban chuyên môn của Quốc hội hai nước; phát huy vai trò của Nhóm Nghị sĩ hữu nghị trong việc thúc đẩy hợp tác nghị viện; mở rộng các hình thức giao lưu hợp tác mới như: giao lưu nữ nghị sĩ, nghị sĩ trẻ; tiếp tục phối hợp chặt chẽ tại các diễn đàn nghị viện đa phương như AIPA, APPF...