Chiều 25.3, tại Trường Đại học Xây dựng, Bộ GD-ĐT tổ chức Hội thảo khoa học hoạt động chuyển giao công nghệ trong các cơ sở giáo dục đại học nhằm tạo ra sản phẩm công nghệ ưu tiên trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư: Thực trạng và giải pháp.

Hội thảo nhằm đánh giá thực trạng và đề xuất một số giải pháp, định hướng hoạt động chuyển giao công nghệ trong các cơ sở giáo dục đại học, nhằm tạo ra sản phẩm công nghệ ưu tiên trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Đồng thời, cung cấp các luận chứng khoa học để làm cơ sở xây dựng và tham mưu xây dựng các chính sách cho hoạt động chuyển giao công nghệ trong các cơ sở giáo dục đại học; đánh giá thực trạng và đề xuất xây dựng, triển khai ứng dụng công nghệ nhân tạo (AI) trong giáo dục nhằm tối ưu hóa quá trình dạy và học.

Cần tận dụng tối đa các thành tựu trí tuệ nhân tạo mang lại

Phát biểu khai mạc hội thảo, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Văn Phúc cho biết, Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều chủ trương, chính sách đẩy mạnh ứng dụng, phát triển khoa học, công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, chủ động, tích cực tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Trong đó, các cơ sở giáo dục đại học sẽ có nhiều tác động và ảnh hưởng từ các chính sách này.

Ngày 22.12.2024, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Nghị quyết nhấn mạnh, phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đang là yếu tố quyết định phát triển của các quốc gia; là điều kiện tiên quyết, thời cơ tốt nhất để nước ta phát triển giàu mạnh, hùng cường trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Trên cơ sở đó, Chính phủ cũng đã ban hành Nghị quyết số 03/NQ-CP về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Quốc hội ban hành Nghị quyết số 193/2025/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Bộ GD-ĐT cũng đã ban hành kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW.

“Có thể nói, rất nhiều chính sách đột phá về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo đang được quan tâm, trong đó có đẩy mạnh chuyển giao, thương mại hóa các nghiên cứu. Nhiều chính sách liên quan cũng đang được rà soát để điều chỉnh, bổ sung theo tinh thần đổi mới, tạo hành lang pháp lý quan trọng, thuận lợi để thúc đẩy sự phát triển”, Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc nói.

Nhấn mạnh sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo có tác động sâu rộng đến đời sống của mỗi người, Thứ trưởng cho rằng, cần tận dụng tối đa các thành tựu và tác động tích cực mà trí tuệ nhân tạo mang lại trong các hoạt động dạy và học, trong quản lý giáo dục, đặc biệt là đào tạo nguồn nhân lực cho đất nước.

Các cơ sở giáo dục đại học cần chuẩn bị rốt ráo ngay từ bây giờ

Trao đổi về một số định hướng của Bộ GD-ĐT xây dựng chiến lược ứng dụng AI trong giáo dục đào tạo thời gian tới, Phó Cục trưởng Cục Khoa học, Công nghệ và Thông tin Nguyễn Sơn Hải cho biết, mục đích của chiến lược nhằm tận dụng sự tiến bộ của khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, đặc biệt là công nghệ AI để định hướng ứng dụng trong giáo dục một cách tổng thể, đồng bộ và bền vững; góp phần thúc đẩy đổi mới sáng tạo, củng cố vị thế quốc gia trong lĩnh vực AI.

Bên cạnh đó, cải thiện, hiện đại hoá hệ thống giáo dục; tối ưu hóa nguồn lực, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác giáo dục và đào tạo; nâng cao năng lực số cho người học, tạo nền tảng cho phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ phát triển đất nước.

Theo Phó Cục trưởng Nguyễn Sơn Hải, mục tiêu thời gian tới là phát triển năng lực ứng dụng AI cho người học, nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục hướng tới cá nhân hóa việc dạy, học, kiểm tra đánh giá; nâng cao hiệu lực hiệu quả của công tác quản lý giáo dục. Từng bước ứng dụng AI có hiệu quả, có trách nhiệm trong công việc. Ứng dụng AI bền vững bằng cách phát triển hệ sinh thái AI cho giáo dục Việt Nam.

Tại hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học, đại diện các cơ sở giáo dục đại học, các tổ chức đã chia sẻ, trao đổi kinh nghiệm về hoạt động chuyển giao công nghệ, đặc biệt là các công nghệ ưu tiên phát triển trong giai đoạn hiện nay và việc sử dụng AI trong giáo dục, đào tạo, nghiên cứu khoa học.

Khẳng định sự kịp thời của Bộ GD-ĐT khi tổ chức hội thảo đúng, trúng, sát thực tiễn, có tác động rất lớn tới hệ thống các trường đại học và cao đẳng trong hệ thống giáo dục, GS.TS Nguyễn Thanh Thủy, Trường Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng, cần nhận diện các công nghệ “lõi”, công nghệ ưu tiên, công nghệ chiến lược một cách phù hợp, theo định hướng của Nhà nước để đầu tư phù hợp.

Để thúc đẩy hơn nữa sự phát triển khoa học công nghệ, ứng dụng vào thực tiễn, theo GS.TS Nguyễn Thanh Thủy, hệ sinh thái viện - trường - doanh nghiệp là rất quan trọng.

"Đằng sau một trường đại học cần có một tập đoàn lớn để hỗ trợ, khuyến khích hoặc cần có cơ chế hợp lý để thúc đẩy start up. Phải đào tạo ra những thủ lĩnh khoa học, bao gồm các tiến sĩ hàng đầu, sớm ra sản phẩm để giải quyết những vấn đề lớn", GS.TS Nguyễn Thanh Thủy cho hay.

PGS.TS Mạc Thị Thoa, Đại học Bách khoa Hà Nội nhìn nhận, cần có chiến lược đầu tư dài hạn và có sự đồng hành của doanh nghiệp, hợp tác quốc tế, để đưa ra các yêu cầu sát sườn, từ đó các nhà khoa học hoàn thiện sản phẩm, gắn kết nghiên cứu với ứng dụng. Ngoài ra, cần tạo môi trường thuận lợi cho giảng viên và sinh viên phát huy tối đa khả năng sáng tạo của mình.

Chia sẻ về ứng dụng 4.0 trong hoạt động đào tạo, PGS.TS Lý Hải Bằng, Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải cho biết, trường đã nghiên cứu phát triển nền tảng thông minh dựa trên “tác nhân AI” hỗ trợ toàn diện cho sinh viên trong quá trình học tập; phát triển kỹ năng mềm, tư duy sáng tạo, cá nhân hóa học tập (gia sư AI); tích hợp AI để theo dõi tiến độ học tập; đánh giá năng lực sinh viên tự động…

Kết luận hội thảo, Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc bày tỏ mong muốn các đơn vị cùng đồng hành với Bộ GD-ĐT trong thời gian tới liên quan đến những vấn đề rất quan trọng và cấp thiết được thảo luận.

Theo Thứ trưởng, các cơ sở giáo dục đại học không chỉ tạo ra những tri thức mới, đóng góp vào kho tri thức của nhân loại, mà còn ứng dụng vào thực hiện trong thực tiễn, phục vụ sự phát triển của đất nước.

Nhấn mạnh tầm quan trọng của phát triển khoa học công nghệ trong không khí mới, giai đoạn mới, kỷ nguyên mới, Thứ trưởng cho rằng, các cơ sở giáo dục đại học cần chuẩn bị rốt ráo ngay từ bây giờ, nâng cao năng lực quản trị, quản lý, tiếp thu nhanh chóng các thành tựu của thế giới, xây dựng nền tảng đặc thù nhằm triển khai các kết quả nghiên cứu và ứng dụng hiệu quả vào thực tiễn.