Thiết lập khung pháp lý thúc đẩy du lịch thông minh

Lựa chọn hành trình linh hoạt

Năm 2025, ngành du lịch toàn cầu chứng kiến sự thay đổi đáng kể với các xu hướng chính, phản ánh nhu cầu và sở thích đa dạng của du khách hiện đại. Khách du lịch ngày càng ưu tiên trải nghiệm chân thực, tương tác sâu sắc với cộng đồng địa phương, thay vì các tour đại trà. Xu hướng du lịch một mình (solo travel), du lịch theo nhóm nhỏ gia đình hoặc bạn bè tăng lên, thể hiện sự linh hoạt và cá nhân hóa trong lựa chọn lịch trình. Du khách cũng lên kế hoạch chuyến đi linh hoạt, đa dạng, phù hợp với sở thích cá nhân thay vì theo tour tuyến cố định...

Xu hướng du lịch này phản ánh sự thay đổi trong cách du khách tiếp cận và trải nghiệm du lịch, đồng thời thúc đẩy ngành công nghiệp không khói thích ứng và phát triển để đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của thị trường.

TS. Phạm Hương Trang, Đại học RMIT Việt Nam cho biết, trong quá trình lựa chọn hành trình du lịch, một lượng lớn khách tự tìm kiếm và đánh giá thông tin qua các kênh trực tuyến, đặc biệt là các đánh giá từ người đi trước (reviews) trên các nền tảng như TripAdvisor; hay đặt vé, đặt phòng trực tuyến. Công nghệ thực tế ảo (VR) và thực tế tăng cường (AR) trong du lịch giúp du khách có thể tham quan ảo các địa điểm trước khi đến, hoặc nhận thông tin trực tiếp qua thiết bị thông minh trong hành trình; các trải nghiệm cá nhân hóa nhờ trí tuệ nhân tạo (AI) cũng nâng cao sự hài lòng của khách hàng.

Mặc dù đáp ứng kịp thời nhu cầu du khách trong giai đoạn mới, song theo TS. Lê Hồng Vương - Phó Trưởng Khoa Khoa Du lịch, Trường Đại học Văn Hiến, xu hướng du lịch thông minh cũng bộc lộ những thách thức khó tránh khỏi. Đó là hạ tầng kỹ thuật số cần hoàn thiện, bảo đảm tính sẵn sàng và kết nối ổn định của mạng lưới viễn thông, internet tại các điểm đến du lịch, để có thể triển khai các ứng dụng và dịch vụ thông minh. Bên cạnh đó, cần bảo mật và bảo vệ dữ liệu khách hàng…

Cần sự tham gia đồng bộ

Để phát triển du lịch thông minh thời gian tới, theo TS. Phạm Hương Trang, phải có sự tham gia đồng bộ của các bên. Trong đó, Chính phủ thiết lập khung pháp lý và chính sách hỗ trợ để thúc đẩy ứng dụng công nghệ trong ngành du lịch; đồng thời phát triển cơ sở hạ tầng số và dữ liệu mở. Các doanh nghiệp du lịch phát triển các sản phẩm và dịch vụ thông minh, sử dụng dữ liệu để hiểu sâu hơn nhu cầu của du khách và hợp tác cùng nhau.

Du khách tận dụng công nghệ thông minh để lên kế hoạch, đặt phòng và trải nghiệm, đồng thời cung cấp phản hồi để giúp cải thiện dịch vụ. Nhà cung cấp công nghệ hợp tác, phát triển và cung cấp các giải pháp về công nghệ thông minh cho các doanh nghiệp du lịch.

Lấy ví dụ thực tế từ khu vực duyên hải miền Trung - Tây Nguyên, chuyên gia chuyển đổi số du lịch Nguyễn Quyết Tâm, Ủy viên Ủy ban phát triển Chính phủ số - VINASA, đồng Trưởng Làng công nghệ du lịch ẩm thực - Techfest Vietnam, cho biết, khu vực đang thiếu sự liên kết vùng trong quảng bá và quản lý du lịch; ứng dụng công nghệ số còn rời rạc, chưa đồng bộ giữa các địa phương. Do vậy, để nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hút du khách từ các thị trường trọng điểm như Hàn Quốc, Nhật Bản vốn yêu thích văn hóa, ẩm thực, ưu tiên trải nghiệm độc đáo, các doanh nghiệp và địa phương nên sử dụng các ứng dụng thông minh để phát triển du lịch.

Ông Nguyễn Quyết Tâm gợi ý: “Hệ thống AI có thể đề xuất hành trình liên vùng “Khám phá di sản và thiên nhiên”, kết nối Quy Nhơn (biển Kỳ Co, võ Tây Sơn), Huế (Kinh thành), và Đà Lạt (cao nguyên sinh thái), dựa trên sở thích của du khách Nhật Bản. Hệ thống này có thể phân tích dữ liệu từ instagram hoặc tiktok để xác định du khách Nhật Bản quan tâm đến các trải nghiệm văn hóa như lễ hội bài chòi hoặc võ thuật truyền thống.

Chatbot AI đa ngôn ngữ có thể cung cấp thông tin tức thời về các điểm đến, như giới thiệu lịch sử tháp Chăm ở Bình Định, gợi ý nhà hàng phục vụ món ăn địa phương ở Huế, hoặc hướng dẫn di chuyển đến Đà Lạt.

Internet vạn vật (IoT) trong quản lý điểm đến thông minh, giúp cân bằng giữa phát triển du lịch và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, như tại Eo Gió hoặc FLC Quy Nhơn, cảm biến IoT có thể giám sát số lượng du khách, gửi cảnh báo khi khu vực gần đạt công suất tối đa, giúp cơ quan quản lý du lịch điều chỉnh luồng khách và bảo vệ cảnh quan. Dữ liệu từ IoT cũng có thể được sử dụng để tối ưu hóa lịch trình bảo trì, bảo đảm các điểm đến luôn ở trạng thái tốt nhất”.

Ông Nguyễn Quyết Tâm cho rằng, AI, IoT, nền tảng số và hệ sinh thái số sẽ hỗ trợ cá nhân hóa trải nghiệm, quản lý bền vững và xây dựng thương hiệu du lịch của khu vực nói riêng và cả nước nói chung. Vì vậy, Nhà nước đầu tư hạ tầng số, dẫn dắt liên kết vùng, tổ chức đào tạo nhân lực. Doanh nghiệp áp dụng công nghệ vào vận hành, quảng bá. Cộng đồng tham gia xây dựng nội dung số, bảo tồn di sản… Với sự đồng lòng của các bên, du lịch thông minh sẽ phát triển, góp phần tăng trưởng lượng khách nội địa trong thời gian tới.