Khắc phục bất cập, phù hợp thực tiễn
Luật Quảng cáo được Quốc hội Khóa XIII thông qua năm 2012, đánh dấu bước phát triển quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về quảng cáo tại Việt Nam. Theo Tờ trình của Chính phủ, sau hơn 10 năm triển khai thi hành Luật, hoạt động quảng cáo đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, các quy định của pháp luật về quảng cáo đã tạo cơ sở pháp lý phát triển ngành quảng cáo theo hướng công khai, minh bạch, nhất là trong bối cảnh hội nhập kinh tế, giao thoa văn hóa và thị trường thương mại tự do.
Hoạt động quảng cáo đã phát triển mạnh mẽ không chỉ gia tăng về số lượng, chất lượng cũng như doanh thu của các doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực này, mà còn đóng góp cho việc kinh doanh hàng hóa, dịch vụ với vai trò cầu nối giữa người sản xuất, người kinh doanh và người tiêu dùng.
Tuy nhiên, trước những yêu cầu và đòi hỏi cấp bách từ thực tiễn, hệ thống pháp luật về quảng cáo đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập. Cụ thể, một số quy định về nội dung và hình thức quảng cáo chưa phù hợp với sự phát triển đa dạng của hoạt động quảng cáo. Một số quy định về quản lý hoạt động quảng cáo trên báo chí, hoạt động quảng cáo trên môi trường mạng, dịch vụ quảng cáo xuyên biên giới cần điều chỉnh để đáp ứng sự phát triển về kinh tế - xã hội và xu thế hội nhập. Một số quy định đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời bộc lộ bất cập, chưa phù hợp với quy định của pháp luật chuyên ngành khác.
Để kịp thời thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách của Nhà nước, bắt kịp sự vận động và chuyển biến của xã hội, khắc phục những vấn đề còn vướng mắc, tạo thuận lợi cho hoạt động quảng cáo phát triển, việc sửa đổi Luật Quảng cáo là cần thiết.
Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo đã bám sát mục đích, quan điểm chỉ đạo và cụ thể hóa nội dung 3 chính sách trong đề nghị xây dựng Luật đã được thông qua bằng việc sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật Quảng cáo năm 2012. Chính sách 1 là hoàn thiện các quy định về nội dung và hình thức quảng cáo phù hợp với sự phát triển đa dạng của hoạt động quảng cáo. Chính sách 2 hoàn thiện quy định về quản lý hoạt động quảng cáo trên báo chí, môi trường mạng và dịch vụ quảng cáo xuyên biên giới. Chính sách 3 là hoàn thiện quy định đối với hoạt động quảng cáo ngoài trời.
Trong quá trình xây dựng Dự án Luật, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì, phối hợp các bộ, cơ quan liên quan rà soát, bảo đảm việc xây dựng dự án Luật này không tạo sự chồng chéo, mâu thuẫn với các luật hiện hành. Chính phủ cũng chỉ đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch rà soát các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên có liên quan đến hoạt động quảng cáo...
Làm rõ căn cứ để tăng tính thuyết phục
Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục tán thành với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo năm 2012. Việc sửa đổi Luật tiếp tục khẳng định các quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về phát triển công nghiệp văn hóa, trong đó có ngành quảng cáo; bảo đảm đúng tiến độ theo Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024 được Quốc hội ban hành, phù hợp với Kế hoạch số 81/KH-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Tuy nhiên, qua rà soát, Thường trực Ủy ban nhận thấy, một số nội dung trong dự thảo Luật chưa thống nhất với một số luật có liên quan như Luật Hóa chất, Luật Bảo vệ và kiểm dịch thực vật, Luật Chăn nuôi, Luật Khám bệnh, chữa bệnh…. Thường trực Ủy ban đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, rà soát để bảo đảm sự thống nhất giữa quy định của dự thảo Luật với quy định của các luật khác có liên quan.
Về một số nội dung cơ bản trong dự thảo Luật, Thường trực Ủy ban ban đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện một số khái niệm để bảo đảm tính bao quát, rõ ràng, phù hợp với thực tiễn cuộc sống. Thể hiện rõ trách nhiệm của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch - cơ quan chủ trì tham mưu, giúp Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về quảng cáo.
Nghiên cứu bổ sung trách nhiệm của Bộ Công Thương, Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trong thực hiện quản lý nhà nước về nội dung quảng cáo đối với các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đặc biệt thuộc lĩnh vực quản lý…
Thường trực Ủy ban tán thành với quan điểm tăng diện tích quảng cáo trên ấn phẩm báo, tạp chí, tăng thời lượng quảng cáo trên kênh truyền hình trả tiền, chương trình phim truyện, để giúp cơ quan báo chí tăng nguồn thu, thực hiện tốt hơn cơ chế tự chủ tài chính. Tuy nhiên, cần đánh giá tác động chính sách làm rõ căn cứ để tăng tính thuyết phục.
Để bảo vệ quyền lợi của độc giả, khán giả, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu điều chỉnh theo hướng quy định cụ thể tỷ lệ diện tích, vị trí quảng cáo đối với từng thể loại ấn phẩm báo, tạp chí khác nhau; số lần ngắt, thời gian quảng cáo trong chương trình giải trí, chương trình phim truyện một cách hợp lý.
Thường trực Ủy ban cũng đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu, thiết kế nội dung về quyền và nghĩa vụ của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo theo hướng phân định cụ thể vị trí, vai trò, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong hoạt động quảng cáo trên mạng, trên cơ sở đó, có quy định phù hợp với người chuyển tải sản phẩm quảng cáo, nhất là người có ảnh hưởng trên mạng. Bên cạnh đó, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát để bảo đảm tính thống nhất giữa dự thảo Luật và Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Cơ bản thống nhất với sự cần thiết xây dựng dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo và các nội dung trong dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát, nghiên cứu, đánh giá tác động chính sách một cách kỹ lưỡng, nhất là với các nội dung mới, quan trọng như quảng cáo trên mạng; xác định rõ cơ quan đầu mối quản lý nhà nước về hoạt động quảng cáo. Đặc biệt chú ý khâu tổ chức thực hiện để luật khi ban hành đi vào cuộc sống, có hiệu lực, hiệu quả…
