“Hỡi đồng bào Thủ đô!” là lời kêu gọi quen thuộc trong cuộc kháng chiến chống Pháp ở Hà Nội. Trong suốt gần một thế kỷ dưới ách đô hộ của thực dân Pháp, đặc biệt kể từ khi có sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, nhiều phong trào đấu tranh của quần chúng Nhân dân diễn ra sôi nổi, là tiền đề cho các cuộc khởi nghĩa sau đó. Cuộc tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 dưới hình thức biểu tình của 20 vạn dân nội và ngoại thành Hà Nội đã giành thắng lợi vẻ vang. Từ đây, chính quyền ở Hà Nội về tay Việt Minh. Hà Nội hồi sinh chào đón Ngày Độc lập - Quốc khánh 2.9.
Tuy nhiên, khói lửa chiến tranh tiếp tục bao trùm phố phường Hà Nội từ cuối năm 1946 khi thực dân Pháp quay lại xâm lược nước ta. Hưởng ứng Lời kêu gọi Toàn quốc kháng chiến của Hồ Chủ tịch, toàn quân, toàn dân Hà Nội đã kiên cường chiến đấu, quyết hy sinh tất cả vì Thủ đô thân yêu.
Sau 8 năm kháng chiến quật cường, Nhân dân Thủ đô đã được vui mừng chào đón đoàn quân chiến thắng. Hà Nội rực rỡ huy hoàng ánh sáng của Hòa bình - Độc lập - Tự do trong những ngày tháng 10.1954.
Giai đoạn lịch sử này được tái hiện trong triển lãm 3D trực tuyến với tên gọi “Hỡi đồng bào Thủ đô” do UBND quận Hoàn Kiếm, Hà Nội phối hợp với Trung tâm Lưu trữ quốc gia I xây dựng.
Triển lãm gồm 3 phần. Phần 1: Hà Nội cháy, khói lửa ngập trời, giới thiệu tài liệu, hình ảnh về giai đoạn đầu cuộc xâm lược của thực dân Pháp tại Hà Nội.
Phần 2: Hà Nội vùng đứng lên, giới thiệu tài liệu, hình ảnh về các cuộc đấu tranh cách mạng tại Hà Nội từ năm 1930 đến 1954.
Phần 3: Hà Nội ngày về chiến thắng, giới thiệu hình ảnh, tài liệu ngày giải phóng, vang mãi khúc khải hoàn ca.
Triển lãm giới thiệu nhiều hình ảnh, tài liệu lưu trữ như: lời tuyên cáo của Đảng Cộng sản (bản tiếng Pháp) do Cảnh sát trưởng Hà Nội thu được ở phố Jauréguiberry (nay là phố Quang Trung), Hà Nội năm 1930; truyền đơn của Đoàn học sinh kháng chiến Hoàng Diệu; truyền đơn tuyên truyền về vụ tàn sát ở ngõ Yên Ninh năm 1946 của Ty Thông tin Hà Nội; truyền đơn tuyên truyền kỷ niệm Cách mạng tháng Tám và chuẩn bị phản công năm 1949…
Đây là hoạt động mở màn cho chuỗi sự kiện chào mừng 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10.10.1954 - 10.10.2024).
Phát biểu tại lễ khai mạc triển lãm chiều 20.9, Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm Phạm Tuấn Long chia sẻ: Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, Thăng Long - Hà Nội vẫn là Thủ đô yêu dấu và niềm tự hào của Nhân dân cả nước, là nơi hội tụ tinh hoa văn hóa ngàn năm của dân tộc.
Triển lãm được thực hiện với hình thức trực tuyến, áp dụng công nghệ số, vừa thể hiện sự năng động, đổi mới từng ngày của Thủ đô, vừa giữ lại được những nét truyền thống qua từng bức ảnh tư liệu quý giá được trưng bày. Qua đó, tuyên truyền tới các tầng lớp Nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ về ý nghĩa lịch sử và truyền thống đấu tranh cách mạng kiên cường, bất khuất của dân tộc ta.
Cục trưởng Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước Đặng Thanh Tùng đánh giá cao ý tưởng sáng tạo và những nỗ lực của UBND quận Hoàn Kiếm, phối hợp với Trung tâm Lưu trữ quốc gia I thuộc Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước - Bộ Nội vụ khi thực hiện triển lãm này để cung cấp những thông tin bổ ích về lịch sử Thủ đô Hà Nội - mảnh đất nghìn năm văn hiến, anh hùng và hòa bình trong dòng chảy của lịch sử Việt Nam.
Công chúng có thể tham quan triển lãm tại trang web: https://archives.org.vn/hoidongbaothudo/ hoặc http://hoankiem.hanoi.gov.vn/hoidongbaothudo/.