Sri Lanka nỗ lực thúc đẩy tài chính khí hậu

Sri Lanka đã và đang đóng vai trò ngày càng tích cực trong diễn ngôn toàn cầu về tài chính khí hậu cho các nền kinh tế “dễ bị tổn thương”. Tổng thống Sri Lanka Anura Kumara Dissanayake được kỳ vọng tập trung vào việc thiết lập các cơ chế thể chế cần thiết để duy trì những nỗ lực này.

Ngoại giao khí hậu

Tại phiên họp thứ 28 của Hội nghị các bên tham gia Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu (COP28), cựu Tổng thống Sri Lanka Ranil Wickremesinghe đã nhấn mạnh đến nhu cầu cấp thiết phải giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu và tác động không cân xứng của nó đối với các quốc gia thu nhập thấp. Đây là lần đầu tiên một tổng thống Sri Lanka sử dụng một nền tảng nổi bật như COP để vận động đẩy nhanh tài chính khí hậu cho các quốc gia dễ bị tổn thương nhất trước tác động của biến đổi khí hậu.

Tổng thống Sri Lanka Anura Kumara Dissanayake. Ảnh: Reuters
Tổng thống Sri Lanka Anura Kumara Dissanayake. Ảnh: Reuters

Tiếp đó, ông Wickremesinghe đã khởi động “Sáng kiến ​​Vành đai Nhiệt đới” - một nỗ lực hợp tác khu vực dành cho các quốc gia cùng chia sẻ những thách thức chung về khí hậu. Sáng kiến ​​tập trung vào việc khai thác các khoản đầu tư thương mại vào các nguồn tài nguyên thiên nhiên quan trọng trong vành đai nhiệt đới, chẳng hạn như rừng, đầm lầy và rừng ngập mặn...

Ý tưởng miễn trừ nợ được xem là công cụ giúp thực hiện các tham vọng về khí hậu đã được nhắc lại tại một hội thảo về “Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường Xanh hóa”, nơi ông Wickremesinghe ủng hộ việc xóa nợ cho các quốc gia thu nhập thấp để tạo điều kiện cho quá trình chuyển đổi xanh của các quốc gia này.

Thêm vào đó, tại Diễn đàn Nước thế giới lần thứ 10, ông đã tiến thêm một bước nữa khi đề xuất đánh thuế 10% đối với lợi nhuận hằng năm của các tài sản trốn thuế toàn cầu. Số tiền thu được từ khoản thuế này, ước tính khoảng 1,4 nghìn tỷ đô la mỗi năm, có thể được sử dụng để hỗ trợ các biện pháp chống biến đổi khí hậu.

Vào tháng 5.2024, Sri Lanka đã tham gia Liên minh Tài chính Hỗn hợp Toàn cầu, nhằm sử dụng chiến lược tài chính phát triển như quỹ công và từ thiện, để huy động thêm tài chính thương mại hướng tới phát triển bền vững ở các nước đang phát triển.

Có thể nói, những ý tưởng và đề xuất nêu trên đã đưa tham vọng về khí hậu của Sri Lanka lên bản đồ toàn cầu, tạo ra sự quan tâm giữa các nước đang phát triển ngang hàng.

Nhân tố quyết định lộ trình tăng trưởng

Sri Lanka xếp thứ 23 trong số 180 quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt; khoảng 19 triệu người Sri Lanka (hơn 90% dân số) sống ở những địa điểm có thể trở thành điểm nóng khí hậu vừa phải hoặc nghiêm trọng vào năm 2050. Đất nước này cũng đang trải qua tình trạng bờ biển bị thu hẹp từ 200.000 đến 300.000 mét vuông mỗi năm, gây ra mối đe dọa đối với sinh kế ven biển, du lịch và cơ sở hạ tầng... Giải quyết những thách thức này sẽ đòi hỏi các nguồn vốn mới do tình hình tài chính công đang căng thẳng nghiêm trọng.

Một số ý kiến của các nhà quan sát chỉ ra rằng, Sri Lanka đang đạt được tiến triển ổn định hướng tới tính bền vững của nợ. Các cơ quan xếp hạng quốc tế đã nâng xếp hạng chính phủ của nước này khỏi tình trạng vỡ nợ. Thỏa thuận với các chủ nợ thương mại bao gồm Trái phiếu liên kết vĩ mô - một công cụ tùy thuộc vào nhà nước, trong đó mức GDP và tăng trưởng GDP vào năm 2027 - 2028 sẽ xác định các con đường tái cấu trúc khác nhau từ thời điểm đó trở đi. Sri Lanka sẽ là trường hợp thử nghiệm cho loại tái cấu trúc này, tập trung hơn nữa vào chất lượng và tính ổn định của tăng trưởng trong thập kỷ tới.

Do đó, các cú sốc về khí hậu, chẳng hạn như các mô hình lượng mưa thay đổi ảnh hưởng đến sản lượng xuất khẩu hàng hóa và nông nghiệp của đất nước, cũng như sản lượng thủy điện và hậu quả đối với hoạt động nhập khẩu dầu - sẽ là yếu tố quyết định quan trọng đối với lộ trình tăng trưởng của Sri Lanka. Ngoài ra, nhiều ngành kinh tế chủ chốt của nước này, từ các sản phẩm xuất khẩu như trà, cao su, dừa và gia vị đến ngành dịch vụ du lịch đang phục hồi, đều phụ thuộc vào các hệ sinh thái tự nhiên.

Kế hoạch Thịnh vượng Khí hậu của Sri Lanka ước tính rằng, sẽ cần 26,5 tỷ USD đầu tư vào năm 2030, trong đó 69% được phân bổ cho các nỗ lực giảm thiểu và 31% dành cho các hành động thích ứng. Ngoài ra, quốc gia này cần 100 tỷ USD để trở thành quốc gia có mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Nhận thức về Tài chính khí hậu toàn cầu

Những nỗ lực nổi bật được nêu trước đó đã giúp đưa Sri Lanka lên "vũ đài toàn cầu" về tài chính khí hậu, nhưng việc bảo đảm các nguồn tài trợ đó sẽ không dễ dàng. Đáng chú ý, đối với các quốc gia đang gặp khó khăn về nợ như Sri Lanka, dữ liệu của OECD cho thấy, 72% tài chính khí hậu quốc tế được tạo thành từ các khoản vay, chỉ có một phần tư trong số đó là dưới hình thức tài trợ.

Theo Báo cáo của Nhóm chuyên gia cấp cao độc lập về Tài chính khí hậu, ước tính cần 1 nghìn tỷ USD mỗi năm vào năm 2030 cho các thị trường mới nổi và các nước đang phát triển để thiết lập các cơ chế thích ứng và phục hồi cần thiết để chống lại biến đổi khí hậu. Năm 2009, các nước phát triển đã cam kết cung cấp và huy động 100 tỷ đô la tài chính khí hậu mỗi năm từ năm 2020 đến năm 2025. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chỉ có tám quốc gia đóng góp công bằng vào mục tiêu này.

Sự tập trung về mặt địa lý của tài chính khí hậu cũng sẽ quan trọng. Theo Sáng kiến ​​Chính sách Khí hậu, tài chính khí hậu vẫn tập trung nhiều ở các khu vực cụ thể; trong khi 10 quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của biến đổi khí hậu trong giai đoạn 2000 - 2019 nhận được chưa đến 2% (23 tỷ USD) tổng tài chính khí hậu. Các thị trường mới nổi và các nền kinh tế đang phát triển và các nước kém phát triển nhất, vốn dễ bị tổn thương không cân xứng trước biến đổi khí hậu mặc dù không phải là những nước phát thải lớn trong lịch sử, phải đối mặt với những thách thức lớn nhất về tài chính.

Đặt nền móng trong nước

Đối mặt với nhiều thách thức toàn cầu, Sri Lanka đã bắt đầu chuẩn bị nền móng riêng để tiếp cận và quản lý các nguồn tài trợ triển vọng. Ngân hàng Trung ương đã xây dựng Lộ trình Tài chính Bền vững, hướng dẫn các ngân hàng và tổ chức tài chính phi ngân hàng và nêu rõ các hành động chính mà các tổ chức này phải thực hiện để thúc đẩy và phát triển các sản phẩm tài chính xanh, dự kiến ​​sẽ được cập nhật vào cuối năm nay.

Ngân hàng Trung ương cũng đã ban hành Phân loại Tài chính Xanh của Sri Lanka, giúp phân loại các hoạt động kinh tế có thể được coi là bền vững với môi trường. Mục đích của nó là hỗ trợ các tác nhân thị trường tài chính tìm cách huy động vốn cho các hoạt động xanh trên thị trường tài chính trong nước và quốc tế và triển khai chúng một cách đáng tin cậy trong các dự án trong nước.

Bộ Tài chính đang tiến gần đến việc hoàn thành Khung Trái phiếu Xanh đầu tiên của đất nước, được thiết kế để giúp huy động tài chính xanh có chủ quyền từ các thị trường vốn quốc tế, hữu ích cho sự trở lại của thị trường vốn sau năm 2027. Trong khi đó, Sở Giao dịch Chứng khoán Colombo đã giới thiệu việc niêm yết và giao dịch Trái phiếu Xanh và kể từ đó, một số ngân hàng đã huy động tiền bằng công cụ này. Tiền thu được từ trái phiếu xanh dự kiến ​​sẽ được đầu tư độc quyền vào các dự án tạo ra lợi ích về khí hậu hoặc môi trường.

Ưu tiên của Tổng thống mới

Trong những năm gần đây, lập trường chủ động của các nhà lãnh đạo Sri Lanka về tài chính khí hậu tại các diễn đàn toàn cầu đã phản ánh sự cấp thiết mới trong việc chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, ngay cả khi mục tiêu rõ ràng là cũng nhằm tìm nguồn tài chính phát triển mới sau cuộc khủng hoảng kinh tế và vỡ nợ của đất nước. Trong bối cảnh những thách thức về kinh tế vĩ mô, môi trường và tăng trưởng, chắc chắn Sri Lanka sẽ cần đầu tư đáng kể vào cả các hành động giảm thiểu và thích ứng.

Tổng thống mới của Sri Lanka, ông Anura Kumara Dissanayake và liên minh Quyền lực Nhân dân Quốc gia đã đưa ra những tham chiếu mạnh mẽ về việc vạch ra con đường tăng trưởng bền vững hơn. Ông cho rằng, mặc dù các nỗ lực ngoại giao quốc tế đã cho thấy nỗ lực rất lớn về tài chính khí hậu của Sri Lanka, nhưng việc thiết lập các cơ chế thể chế cần thiết để duy trì những nỗ lực này cũng rất quan trọng. Những nỗ lực của ông nhằm chống tham nhũng và “làm trong sạch” chính phủ có thể củng cố môi trường thuận lợi để thu hút đầu tư mới; đồng thời cần thực sự tăng cường sự tham gia quốc tế của Sri Lanka vào các vấn đề này và phát huy những thành quả đã đạt được từ trước đó. Đây sẽ là “đòn bẩy” để thúc đẩy các tham vọng tài chính khí hậu của Sri Lanka.

Quốc tế

Chính sách "giảm kép" của Trung Quốc về dạy thêm: Giải quyết tận gốc việc dạy thêm
Thế giới 24h

Chính sách "giảm kép" của Trung Quốc về dạy thêm: Giải quyết tận gốc việc dạy thêm

Đánh giá sau hơn 3 năm thực hiện chính sách “giảm kép” cho thấy, chính sách này ban đầu đã tạo ra những chuyển biến tích cực. Song do nhu cầu học thêm của các gia đình quá lớn, đã xuất hiện tình trạng dạy chui với các cơ sở, tổ chức dạy thêm trá hình. Các chuyên gia cho rằng, chừng nào còn các kỳ thi khốc liệt chừng đó các gia đình sẽ còn nhu cầu luyện thi và có cầu sẽ có cung, dù ở hình thức nào.

Chính sách "giảm kép" của Trung Quốc về dạy thêm: Giảm gánh nặng cho phụ huynh và học sinh
Thế giới 24h

Chính sách "giảm kép" của Trung Quốc về dạy thêm: Giảm gánh nặng cho phụ huynh và học sinh

Nổi tiếng với môi trường học tập cạnh tranh khốc liệt, Trung Quốc cũng là quốc gia chứng kiến cuộc đua dạy thêm, học thêm và tình trạng bùng nổ các trung tâm gia sư tư nhân trở thành một vấn nạn. Vào năm 2021, Chính phủ đã ban hành chính sách mới “shuang jian” (song giảm) hay còn gọi là “giảm kép” với hai mục tiêu: giảm áp lực học tập cho học sinh bằng cách giảm khối lượng bài tập và giảm áp lực tài chính cho phụ huynh bằng cách siết chặt hoạt động dạy thêm.

Chính sách "giảm kép" của Trung Quốc về dạy thêm: Học sinh bị áp lực cả "thừa" lẫn "thiếu"
Thế giới 24h

Chính sách "giảm kép" của Trung Quốc về dạy thêm: Học sinh bị áp lực cả "thừa" lẫn "thiếu"

Chương trình đánh giá học sinh quốc tế (PISA) chỉ ra Trung Quốc tiếp tục là quốc gia dẫn đầu về xếp hạng học sinh. Không chỉ ở Thượng Hải và Bắc Kinh, học sinh ở các vùng nông thôn, vùng khó khăn cũng vượt trội so với các bạn cùng lứa ở một số quốc gia. Tuy nhiên, vị thế này cũng gây nhiều áp lực trong môi trường học tập, khi trẻ em phải dành quá nhiều thời gian cho việc học tập trong khi rất ít thời gian nghỉ ngơi hoặc vận động.

ASEAN trước hơi nóng cuộc chiến thương mại
Quốc tế

ASEAN trước hơi nóng cuộc chiến thương mại

Đông Nam Á được dự đoán sẽ bị ngập tràn bởi dòng hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc, phải chuyển hướng từ thị trường Hoa Kỳ sau khi bị áp thuế nhập khẩu. Để chống chọi trước cơn sóng thần này, các quốc gia Đông Nam Á sẽ cần đoàn kết trong một phản ứng chung thay vì phản ứng riêng lẻ, sử dụng các công cụ và thể chế thương mại có sẵn; đồng thời tham gia đối thoại với Trung Quốc để đưa ra các biện pháp bảo vệ hợp pháp, lâu dài nhằm tránh leo thang các biện pháp bảo hộ.

Lãnh đạo Mỹ - Ấn Độ nhất trí giải quyết bất đồng thuế quan, thương mại
Thế giới 24h

Lãnh đạo Mỹ - Ấn Độ nhất trí giải quyết bất đồng thuế quan, thương mại

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã nhất trí sẽ sớm bắt đầu các cuộc đàm phán nhằm đạt được một thỏa thuận thương mại và giải quyết bế tắc về thuế quan. Hai nhà lãnh đạo cũng nhất trí củng cố quan hệ quốc phòng và an ninh trong cuộc gặp song phương đầu tiên tại Nhà Trắng ngày 13.2.

Định hình quan hệ song phương giai đoạn mới
Việt Nam và các nước

Định hình quan hệ song phương giai đoạn mới

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã bắt đầu chuyến thăm kéo dài hai ngày tới Washington, Mỹ để tiến hành các cuộc hội đàm quan trọng với Tổng thống Donald Trump. Thương mại, thuế quan cũng như nhiều nội dung quan trọng về quan hệ song phương trong giai đoạn mới sẽ là trọng tâm trong cuộc hội đàm giữa hai nhà lãnh đạo.

Châu Âu yêu cầu phải có một ghế trên bàn đàm phán về Ukraine
Thế giới 24h

Châu Âu yêu cầu phải có một ghế trên bàn đàm phán về Ukraine

Các cường quốc hàng đầu châu Âu, bao gồm Anh, Pháp và Đức, đã tuyên bố họ phải tham gia vào bất kỳ cuộc đàm phán nào trong tương lai về số phận của Ukraine, nhấn mạnh rằng chỉ có một thỏa thuận công bằng với các biện pháp đảm bảo an ninh mới có thể đảm bảo hòa bình lâu dài. Tuyên bố trên được đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố Nga và Mỹ sẽ nhanh chóng đàm phán kết thúc chiến tranh Ukraine.

Trung Quốc có thể lấp khoảng trống của Mỹ ở WHO?
Thế giới 24h

Trung Quốc có thể lấp khoảng trống của Mỹ ở WHO?

Trong suốt hai thập kỷ qua, Trung Quốc đã xây dựng một chương trình viện trợ y tế công cộng quy mô cho thế giới, được thúc đẩy mạnh mẽ hơn do đại dịch Covid-19. Khi Hoa Kỳ rút lui khỏi Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và các chương trình viện trợ nhân đạo liên quan đến y tế công cộng, liệu Trung Quốc có thể thay thế vị trí này và củng cố hơn nữa ảnh hưởng trên toàn cầu?

EU: Thuế quan của Mỹ chỉ khiến tất cả cùng thua
Thế giới 24h

EU: Thuế quan của Mỹ chỉ khiến tất cả cùng thua

Quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump về áp dụng mức thuế 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ, không có miễn trừ hay ngoại lệ, đã gây ra sự phản đối dữ dội trên khắp châu Âu. Cả các nhà lãnh đạo đến các chuyên gia ở châu Âu đều cảnh báo biện pháp này sẽ không mang lại lợi ích cho bất kỳ ai.

Hàn Quốc sẽ mở rộng hỗ trợ nông nghiệp cho 50 quốc gia vào năm 2029
Thế giới 24h

Hàn Quốc sẽ mở rộng hỗ trợ nông nghiệp cho 50 quốc gia vào năm 2029

Chính phủ Hàn Quốc đã công bố một kế hoạch dài hạn nhằm hỗ trợ các quốc gia phụ thuộc vào nông nghiệp bằng cách chia sẻ bí quyết, công nghệ, nguồn vốn do cả chính phủ và các công ty tư nhân cung cấp nhằm tăng cường vai trò của quốc gia này trong nỗ lực cải thiện an ninh lương thực ở các quốc gia đang phát triển.

Gia tăng nguy cơ cuộc chiến thương mại toàn cầu?
Quốc tế

Gia tăng nguy cơ cuộc chiến thương mại toàn cầu?

Tổng thống Mỹ Donald Trump ký các văn kiện chính thức về việc áp thuế 25% đối với sản phẩm thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ từ tất cả các quốc gia trên thế giới; đồng thời hủy bỏ hạn ngạch miễn thuế nhập khẩu thép từng được Mỹ áp dụng với các nhà cung cấp lớn đến từ Canada, Mexico, Brazil và nhiều quốc gia khác. Các chuyên gia nhận định, động thái này sẽ khiến cho thị trường tiền tệ toàn cầu rung chuyển, gia tăng nguy cơ cuộc chiến thương mại toàn cầu.

Vụ bé gái bị giáo viên đâm tử vong ở Hàn Quốc: Báo động về sức khỏe tâm thần của giáo viên và an toàn trường học
Thế giới 24h

Vụ bé gái bị giáo viên đâm tử vong ở Hàn Quốc: Báo động về sức khỏe tâm thần của giáo viên và an toàn trường học

Cảnh sát đang điều tra vụ án một bé gái bị giáo viên đâm tử vong tại một trường tiểu học ở Daejeon cho biết hôm 11.2, vụ tấn công đã được giáo viên này lên kế hoạch nhưng nghi phạm đã chọn ngẫu nhiên nạn nhân là học sinh cuối cùng rời khỏi trường. Thảm kịch làm dấy lên lo ngại về an toàn trường học cũng như sức khỏe tâm thần của giáo viên.