Sơ cứu đúng cách người bị say nắng, say nóng

Không nên chủ quan khi bị say nắng, say nóng

Trong thời gian qua, với những đợt nắng nóng gay gắt, các bệnh viện đã liên tục tiếp nhận ca bệnh bị say nắng, say nóng, có thể dẫn tới biến chứng suy đa tạng, suy gan, suy thận.

Theo BS.CKI. Lê Văn Sơn, Trưởng Khoa Cấp cứu hồi sức tích cực và chống độc (Bệnh viện đa khoa Mê Linh), biểu hiện chung khi bị say nắng, say nóng là tình trạng tăng thân nhiệt, dẫn tới tăng quá trình đào thải mồ hôi làm cơ thể mất một lượng nước lớn.

Nếu không được bù kịp thời sẽ dẫn tới hậu quả giảm khối lượng tuần hoàn, gây truỵ tim mạch, rối loạn chất điện giải nặng có thể gây tử vong.

Ngoài ra, khi nhiệt độ cơ thể tăng cao sẽ gây rối loạn hoạt động chức năng của rất nhiều cơ quan như tim mạch, hô hấp, thần kinh.

Bác sĩ Sơn cho biết, biểu hiện của say nắng, say nóng có thể tùy theo mức độ tăng thân nhiệt và thời gian.

Có thể từ những biểu hiện nhẹ ban đầu là tăng nhịp tim, tăng nhịp thở, hồi hộp trống ngực rồi đến trạng thái mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt, nhức đầu, tay chân rã rời, kích thích nhẹ, khó thở tăng dần, chuột rút, ngất, hôn mê, truỵ tim mạch.

Có nhiều nguyên nhân dẫn tới say nắng như khi lao động hoặc đi quá lâu ngoài trời nắng, nhiều tia nắng sẽ chiếu thẳng vào vùng cổ gáy.

Dưới tác dụng liên tục của ánh sáng mặt trời gay gắt, trung tâm điều hòa thân nhiệt cơ thể sẽ bị chấn động làm rối loạn điều hòa thân nhiệt cùng với hiện tượng mất nước cấp của cơ thể.

Say nắng thường biểu hiện bệnh nặng ngay từ đầu, có thể có nhiều dấu hiệu thần kinh sớm, rất rõ tổn thương, có thể hồi phục hoặc không hồi phục. Một số trường hợp có thể có tụ máu dưới màng cứng và trong não.

Say nóng là tình trạng mất nước toàn thể kèm theo rối loạn điều hòa thân nhiệt, rối loạn vận mạch mà bản chất là do trung tâm điều hòa thân nhiệt không thích ứng với điều kiện thời tiết xung quanh.

Ánh nắng mặt trời và sức nóng là 2 tác nhân vật lý có thể gây stress với cơ thể. Khi nhiệt độ ngoài trời quá cao, việc phải phơi mình quá lâu dưới ánh nắng mặt trời hoặc phải làm việc trong điều kiện môi trường nhiệt độ cao nóng bức, hoặc hoạt động thể lực quá sức làm việc nặng nhọc kéo dài.

Điều này dẫn đến hiện tượng lượng nhiệt sinh ra và lượng nhiệt hấp thu lớn hơn nhiều so với lượng nhiệt cơ thể tỏa ra môi trường xung quanh. Do đó trong say nóng, tình trạng mất nước toàn thể là chủ yếu.

Cách xử trí khi bị say nắng, say nóng

Theo các bác sĩ, khi không may bị say nắng, say nóng, việc sơ cứu đúng cách sẽ cứu được người bệnh. Trong đó, người dân cần lưu ý một vài phương pháp quan trọng:

- Đưa người bệnh ra khỏi nơi nắng nóng càng sớm càng tốt, tới nơi thoáng gió hoặc phòng có điều hòa.

- Giúp bệnh nhân cởi bớt quần áo, dùng khăn ẩm đắp lên các vị trí như cổ, nách, bẹn, nơi có nhiều mạch máu và dùng quạt thổi để tăng tốc độ thải nhiệt.

- Nếu người bệnh còn tỉnh, cho uống nước oresol pha đúng hướng dẫn (trong giờ đầu), nếu không có cho uống nước trắng, nước mát hoặc nước hoa quả.

- Trong trường hợp người bị say nắng, say nóng bất tỉnh, cần đặt người bệnh nằm nghiêng an toàn và gọi cấp cứu ngay.

Ngoài ra, các bác sĩ khuyến cáo trong những ngày nắng nóng người dân cần lưu ý hạn chế ra ngoài, nếu buộc phải ra ngoài, nên đội mũ rộng vành, đeo kính râm và bôi kem chống nắng.

Không nên làm việc quá lâu ngoài trời nắng, tránh các hoạt động thể lực quá sức, luôn trang bị đủ thiết bị chống nắng khi lao động; nếu sử dụng điều hòa nên đặt ở nhiệt độ 27-28 độ C.

Lưu ý, không để điều hòa quá thấp, chênh lệch nhiệt độ lớn so với môi trường bên ngoài; bổ sung đầy đủ nước uống, trung bình mỗi ngày từ 1,5 đến 2 lít nước, Tuy nhiên, không nên uống nhiều nước đá hoặc nước quá lạnh dễ gây viêm họng.

Bên cạnh đó, người dân cần lưu ý không nên để nhiệt độ điều hòa trong phòng quá thấp, không để quạt thổi trực tiếp gần người, phòng bệnh đường hô hấp; thực hiện ăn chín, uống sôi, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm; tăng cường dinh dưỡng, ăn thêm hoa quả để bảo đảm đủ vitamin, tăng cường sức đề kháng của cơ thể.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và thời tiết cực đoan, việc chủ động phòng bệnh, lắng nghe cơ thể và có các biện pháp bảo vệ sức khỏe trong mùa nắng nóng là điều hết sức cần thiết.

Mỗi người hãy tự trang bị kiến thức và chuẩn bị cho mình thói quen sinh hoạt khoa học để vượt qua mùa hè an toàn, khỏe mạnh.