Luật pháp quốc tế về không gian mạng:

Rào cản mang tên “chủ quyền kỹ thuật số”

Luật pháp quốc tế về không gian mạng ngày càng đối mặt với những thách thức lớn do một xu hướng gần đây về chủ quyền kỹ thuật số.

“Chủ quyền kỹ thuật số” là gì?

Chủ quyền kỹ thuật số là quyền của một chủ thể (có thể là nhà nước, tổ chức, cá nhân) được quản lý và quyền kiểm soát và bảo đảm an toàn cho dữ liệu nhạy cảm, cho phép nhà nước, tổ chức và cá nhân được hưởng quyền tự chủ lớn hơn đối với tài sản và dữ liệu kỹ thuật số của họ. Nói một cách đơn giản, đó là quyền kiểm soát quyền truy cập, thông tin, liên lạc, mạng và cơ sở hạ tầng trong lĩnh vực kỹ thuật số của các tác nhân quốc tế.

Mối lo ngại về an ninh

Trong những năm gần đây, ý tưởng này đã thu hút được sự chú ý vì một số sự cố về an ninh dữ liệu, trong đó có vụ rò rỉ thông tin của Wikileaks. Vào năm 2010, trang WikiLeaks đã gây chấn động thế giới khi công bố hàng trăm nghìn tài liệu mật quân sự Mỹ liên quan đến chiến tranh Afghanistan và Iraq. Đây được coi là vụ rò rỉ an ninh nghiêm trọng nhất trong lịch sử quân đội Mỹ. Bên cạnh tài liệu quân sự, WikiLeaks còn tiết lộ hàng loạt bức điện ngoại giao nhạy cảm.

Nguồn: INT
Nguồn: INT

Sau vụ việc đó, mối quan tâm này đã mở rộng thành mối quan ngại đối với các hoạt động của nền kinh tế số do hành vi không được kiểm soát của các đại gia internet hàng đầu, đặc biệt là bộ tứ GAFA (bao gồm Google, Apple, Facebook và Amazon). Quyền lực ngày càng mở rộng của GAFA đã buộc EU phải xem xét lại hệ sinh thái kỹ thuật số của họ để ngăn chặn độc quyền kinh doanh và mới đây nhất, EU đã thông qua Luật Thuế kỹ thuật số nhằm áp thuế công nghệ nhằm vào bộ tứ này.

Ảnh hưởng đối với luật pháp quốc tế

Xu hướng ngày càng tăng của chủ quyền kỹ thuật số một mặt làm suy yếu các chủ thể, đặc biệt là chủ thể phi nhà nước và tính trung lập của Internet khi đặt ra các câu hỏi về quyền tự do trong không gian mạng. Mặt khác, xu hướng này cũng làm xói mòn luật pháp quốc tế có thể chấp nhận được về an ninh mạng. Đó là bởi vì với lý do bảo vệ “chủ quyền kỹ thuật số”, các quốc gia sẽ đưa ra những quy định để điều chỉnh không gian mạng trên cơ sở lãnh thổ. Điều này khiến các bên khó đi đến thỏa thuận để xây dựng luật pháp quốc tế hiệu quả và ràng buộc về không gian mạng; đồng thời cản trở khả năng xét xử các trường hợp vi phạm mạng đối với các chủ thể nhà nước vì chủ quyền kỹ thuật số được khắc họa bằng các nguyên tắc không can thiệp.

Câu hỏi liệu luật pháp quốc tế có thể áp dụng cho hành vi của các quốc gia trên không gian mạng hay không? Câu trả lời là không hiệu quả. Thực tế này bắt nguồn từ những thách thức trong quá khứ và hiện tại về ba khía cạnh của luật pháp quốc tế: quyền tài phán, trọng tài, và các công cụ pháp lý - luật học. Đặc biệt, trong tương lai, xu hướng chủ quyền kỹ thuật số ngày càng được thúc đẩy có khả năng khiến luật pháp quốc tế về không gian mạng càng khó áp đặt một cách hiệu quả. Nhiều ý kiến cho rằng, cần có những lời kêu gọi rộng rãi hơn để xây dựng các chuẩn mực internet toàn cầu dựa trên luật lệ một cách toàn diện trong tương lai.

Quốc tế

Vụ ám sát hụt ông Donald Trump lần ba: Kẻ tình nghi đối mặt với cáo buộc liên quan đến súng
Quốc tế

Vụ ám sát hụt ông Donald Trump lần ba: Kẻ tình nghi đối mặt với cáo buộc liên quan đến súng

Một người đàn ông bị bắt tại trạm kiểm soát an ninh gần cuộc vận động tranh cử của ứng cử viên tổng thống đảng Cộng hòa Donald Trump tại California hôm 12.10 sẽ phải đối mặt với cáo buộc liên quan đến súng sau khi bị phát hiện tàng trữ súng đã nạp đạn, nhiều hộ chiếu và biển số xe giả, cảnh sát trưởng địa phương cho biết hôm 13.10.

Tân Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum công bố chiến lược an ninh mới.
Quốc tế

Tân Tổng thống Mexico và nỗ lực cải thiện tình hình an ninh đất nước

Đối mặt với tình trạng bạo lực băng đảng gia tăng, bao gồm cả vụ Thị trưởng Alejandro Arco của thành phố Chilpancingo bị sát hại chỉ vài ngày sau khi ông nhậm chức, tân Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum đã công bố chiến lược an ninh mới, tập trung đối phó và giải quyết làn sóng tội phạm ở 6 tiểu bang nguy hiểm nhất của đất nước, đồng thời tăng cường năng lực tình báo quốc gia.

Cuộc chiến Trung Đông: Các quốc gia vùng Vịnh "giữa hai làn đạn"
Quốc tế

Cuộc chiến Trung Đông: Các quốc gia vùng Vịnh "giữa hai làn đạn"

"Các quốc gia vùng Vịnh đang vận động Washington thuyết phục Israel từ bỏ ý định tấn công các cơ sở dầu mỏ của Iran vì họ lo ngại các cơ sở dầu mỏ của chính họ có thể trở thành mục tiêu của các lực lượng ủy nhiệm trong khu vực nếu xung đột leo thang", ba nguồn tin từ vùng Vịnh nói với Reuters.

Nguồn: ITN
Quốc tế

KOL phải trải nghiệm sản phẩm mình quảng cáo

Trung Quốc đã ban hành một loạt quy định cụ thể liên quan đến việc những người nổi tiếng hoặc người có ảnh hưởng (Key Opinion Leader - KOL) tham gia vào các hoạt động quảng cáo trong bối cảnh thương mại điện tử phát triển nhanh chóng. Đặc biệt, quy định mới yêu cầu KOL phải thực sự trải nghiệm sản phẩm khi quảng cáo cho sản phẩm đó.

Trung Quốc quản lý chặt chẽ đối với loại hình quảng cáo pop-up
Quốc tế

"Lập lại trật tự" thị trường quảng cáo trực tuyến

Tổng cục Quản lý thị trường Nhà nước Trung Quốc (SAMR) đã ban hành các Biện pháp mới về quản lý quảng cáo trên internet (sau đây gọi là Biện pháp mới), có hiệu lực từ ngày 1.5.2023, được kỳ vọng sẽ giúp “lập lại trật tự” các hoạt động tiếp thị trên mạng xã hội và quảng cáo trên internet, vốn đang trở nên khó kiểm soát trong thời kỳ bùng nổ thương mại điện tử.

Một buổi bán hàng qua livestream tại Trung Quốc.
Quốc tế

Xóa sổ view ảo - chuẩn mực hóa quảng cáo qua livestream

Xuất hiện tại Trung Quốc từ nhiều năm trước, nhưng đến khi đại dịch Covid-19 bùng phát, các hoạt động thương mại, quảng cáo qua phát sóng trực tuyến trực tiếp (livestream) thực sự bùng nổ. Tuy có tiềm năng phát triển to lớn, nhưng hoạt động livestream cũng làm phát sinh nhiều vấn đề như nạn trốn thuế, làm giả lưu lượng truy cập, phát ngôn thiếu kiểm soát..., buộc chính quyền Trung Quốc siết chặt kiểm soát ngành công nghiệp này.

Chile: Luật mới tăng cường chế tài đối với sai phạm của doanh nghiệp
Quốc tế

Chile: Luật mới tăng cường chế tài đối với sai phạm của doanh nghiệp

Luật 21.595, có hiệu lực từ đầu tháng 9.2024, đánh dấu bước ngoặt quan trọng của Chile trong việc xử lý các tội phạm kinh tế và môi trường. Được gọi là “Luật Về tội phạm kinh tế và môi trường”, văn bản pháp lý này hứa hẹn sẽ áp dụng các hình phạt nghiêm khắc hơn đối với hành vi sai trái trong lĩnh vực doanh nghiệp. Dù vẫn còn nhiều tranh luận và có khả năng điều chỉnh trong tương lai, không thể phủ nhận rằng đây là sự thay đổi quan trọng đối với hệ thống tư pháp hình sự của Chile.

Nguồn: Chris O’Meara / Associated Press)
Quốc tế

Phía sau cơn bão Milton

Chỉ trong vòng hai tuần, khu vực Đông - Nam nước Mỹ đã hứng chịu hai cơn bão, điều rất hiếm khi xảy ra sau tháng 9. Cơn bão Milton, nối tiếp bão Helene, nhanh chóng mạnh lên thành bão cấp 5 trước khi suy yếu và đổ bộ vào Florida với sức gió lên tới 193km/giờ; dù không dữ dội như dự kiến, nhưng diễn biến bất ngờ của loại hình thời tiết này đã dấy lên lo ngại về tác động của biến đổi khí hậu trong sự hình thành siêu bão và những hậu quả kinh tế nặng nề mà nó để lại.

Ngoại trưởng Blinken: Mỹ ủng hộ ASEAN bất kể kết quả bầu cử Tổng thống
Quốc tế

Ngoại trưởng Blinken: Mỹ ủng hộ ASEAN bất kể kết quả bầu cử Tổng thống

Đại diện cho Tổng thống Mỹ tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN - Mỹ lần thứ 12 diễn ra tại Lào vào sáng 11.10, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, khẳng định ASEAN giữ vị trí trung tâm trong tầm nhìn Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương; đồng thời tái khẳng định cam kết của Washington đối với khu vực bất kể kết quả bầu cử sắp tới sẽ ra sao.

Cựu Tổng thống Obama vận động cho bà Harris: Kêu gọi phá bỏ định kiến về giới tính và chủng tộc
Quốc tế

Cựu Tổng thống Obama vận động cho bà Harris: Kêu gọi phá bỏ định kiến về giới tính và chủng tộc

Rạng sáng 11.10 (giờ Việt Nam), cựu Tổng thống Barack Obama đã có bài phát biểu vận động tranh cử nồng nhiệt và đầy cảm xúc từ Pittsburgh, kêu gọi cử tri Pennsylvania bỏ phiếu cho liên danh của đảng Dân chủ: bà Kamala Harris và ông Tim Walz. Thông điệp của ông hướng đến khối cử tri cụ thể: cộng đồng gốc Phi và Mỹ Latin với lời kêu gọi hành động vì bình đẳng giới và bình đẳng chủng tộc.

Trung Quốc gỡ bỏ hạn chế thương mại với tôm hùm Australia
Quốc tế

Trung Quốc gỡ bỏ hạn chế thương mại với tôm hùm Australia

Tại cuộc gặp song phương bên lề Hội nghị Cấp cao ASEAN tại Lào, Thủ tướng Australia Anthony Albanese và Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đã khẳng định chủ trương chung về việc thúc đẩy cải thiện hơn nữa quan hệ song phương. Trung Quốc cũng thông báo quyết định gỡ bỏ các hạn chế thương mại đối với tôm hùm Australia.

Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol và Thủ tướng Singapore Lawrence Wong
Thế giới 24h

Chuẩn bị tiền đề nâng cấp quan hệ

Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol vừa kết thúc chuyến thăm Singapore trong hai ngày 8 - 9.10, trước khi tới Lào để tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 44 và 45. Trong chuyến thăm lần này, Thủ tướng Singapore Lawrence Wong và Tổng thống Yoon Suk Yeol đã thảo luận về việc tăng cường hợp tác song phương trên các vấn đề kinh tế, an ninh và khu vực; đồng thời nhất trí sẽ nỗ lực nâng cấp quan hệ song phương lên Đối tác Chiến lược nhân kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao giữa hai nước vào năm 2025.

Bão Milton đổ bộ Florida: Sức gió mạnh nhất 205 km/giờ, 130 cảnh báo lốc xoáy
Quốc tế

Bão Milton đổ bộ Florida: Sức gió mạnh nhất 205 km/giờ, 130 cảnh báo lốc xoáy

Bão Milton đổ bộ vào bờ biển Florida vào 8 giờ 30 phút tối giờ địa phương (sáng 10.10 giờ Việt Nam) với cường độ bão cấp 3, gây ra lốc xoáy, sóng thần và khả năng gây lũ lụt cho phần lớn tiểu bang. Milton đã mạnh lên từ vùng nước cực kỳ ấm của Vịnh Mexico, hai lần đạt đến bão cấp 5.

bakerinstitute.org
Quốc tế

Căng thẳng ở Trung Đông và cuộc đua vào Nhà trắng

Khi chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ đang đi đến chặng cuối cùng và chỉ còn một tháng nữa là đến ngày bỏ phiếu, căng thẳng ở Trung Đông, đặc biệt là giữa Israel và Iran, đã trở thành chủ đề có khả năng ảnh hưởng lớn đến quyết định của cử tri Mỹ. Leo thang xung đột gần đây nhấn mạnh sự bất ổn của khu vực và tác động tiềm tàng của nó đối với cuộc đua vào Nhà Trắng, khi cử tri Mỹ ngày càng quan tâm đến cách mỗi ứng cử viên ứng phó với khủng hoảng quốc tế.

Hezbollah ủng hộ nỗ lực ngừng bắn ở Lebanon
Quốc tế

Hezbollah ủng hộ nỗ lực ngừng bắn ở Lebanon

Phó thủ lĩnh Hezbollah, Naim Qassem, người đang nắm quyền lãnh đạo của phong trào này cho biết phong trào của ông ủng hộ các nỗ lực đạt được lệnh ngừng bắn cho Lebanon. Đây cũng là lần đầu tiên tổ chức này không đề cập đến thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza như một điều kiện tiên quyết để nhóm này chấm dứt cuộc chiến với Israel.

Lào chuẩn bị cho Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 44 và 45
Việt Nam và các nước

Thúc đẩy kết nối và tự cường

Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 44 và 45 và các hội nghị cấp cao liên quan sẽ diễn ra từ ngày 9 - 11.10, tại Thủ đô Vientiane của Lào, với sự tham dự của lãnh đạo các nước ASEAN, Đông Timor và 10 đối tác của ASEAN, cùng nhiều khách mời là đại diện các tổ chức quốc tế và khu vực. Đây là dịp để các lãnh đạo ASEAN và đối tác thảo luận, đưa ra quyết sách cho nhiều vấn đề chiến lược đang đặt ra cho ASEAN và khu vực.