Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân

Bổ sung thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính với hành vi cản trở tố tụng

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân gồm 2 Điều.

Cụ thể, Luật đã bổ sung thẩm quyền của Viện kiểm sát nhân dân trong xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở tố tụng. Tại khoản 1 Điều 1 dự thảo Luật quy định: “Sửa đổi, bổ sung điểm c khoản 3 Điều 4 như sau: Xử lý vi phạm; xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng của Viện kiểm sát nhân dân; yêu cầu, kiến nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền khắc phục, xử lý nghiêm minh vi phạm pháp luật trong hoạt động tư pháp; kiến nghị cơ quan, tổ chức hữu quan áp dụng các biện pháp phòng ngừa vi phạm pháp luật và tội phạm”.

Tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội và từ thực tiễn của ngành, tại khoản 20, Điều 1 của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân đã bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn khác của Kiểm sát viên. Theo đó, ngoài thực hiện chức năng thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp thì Kiểm sát viên có nhiệm vụ, quyền hạn khác:

“Điều 74. Kiểm sát viên

1. Kiểm sát viên là người được bổ nhiệm theo quy định của pháp luật để thực hiện chức năng thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp, các nhiệm vụ, quyền hạn khác theo quy định tại khoản 2 Điều này.

2. Nhiệm vụ, quyền hạn khác của Kiểm sát viên gồm:

a) Đề xuất Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn trong công tác xét đơn xin ân giảm đối với người bị kết án tử hình; thực hiện nhiệm vụ trong công tác đặc xá theo quy định của pháp luật;

b) Thống kê tội phạm, thống kê hình sự;

c) Thanh tra, kiểm tra, hướng dẫn nghiệp vụ kiểm sát;

d) Tổng kết thực tiễn công tác nghiệp vụ kiểm sát; xây dựng, tổ chức thi hành pháp luật;

đ) Nhiệm vụ, quyền hạn khác theo sự phân công hoặc uỷ quyền của Viện trưởng Viện kiểm sát và quy định của pháp luật”.

Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/ 2025.

Sửa đổi tiêu chuẩn, điều kiện bổ nhiệm ngạch Kiểm sát viên phù hợp với đổi mới ngạch công chức

Trước đó, Quốc hội đã nghe Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Huy Tiến trình bày tóm tắt Báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến của đại biểu Quốc hội đối với dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân.

Viện trưởng Nguyễn Huy Tiến cho biết, dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến tiêu chuẩn, điều kiện bổ nhiệm các ngạch Kiểm sát viên, nhiệm kỳ của Kiểm sát viên theo hướng không thi nâng ngạch, chỉ thi một lần vào ngạch Kiểm sát viên sơ cấp hoặc Kiểm sát viên trung cấp hoặc Kiểm sát viên cao cấp, sau đó nếu đủ điều kiện sẽ được xét để bổ nhiệm vào ngạch cao hơn.

Việc sửa đổi này để bảo đảm phù hợp với việc đổi mới ngạch công chức theo dự thảo Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi); đồng thời, bảo đảm đồng bộ với quy định về bổ nhiệm ngạch, bậc thẩm phán - là chức danh tư pháp tương đồng.

Dự thảo Luật cũng sửa đổi thẩm quyền quyết định tổng biên chế của ngành kiểm sát nhân dân là để phù hợp với Quy định số 70- QĐ/TW của Bộ Chính trị về quản lý biên chế của hệ thống chính trị. “Các nội dung sửa đổi nêu trên cũng phù hợp với Kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về dự án Luật tại Thông báo số 1345/TB-VPQH ngày 28/4/2025 của Văn phòng Quốc hội”, Viện trưởng Nguyễn Huy Tiến khẳng định.

Về bổ sung thẩm quyền của Viện kiểm sát nhân dân trong xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở tố tụng (khoản 1 Điều 1 dự thảo Luật), Viện trưởng Nguyễn Huy Tiến cho biết, Bộ luật Tố tụng hình sự, Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính hiện hành đã quy định về các trường hợp xử phạt vi phạm hành chính đối với các hành vi cản trở hoạt động tố tụng, trong đó, bao gồm cả các hành vi cản trở hoạt động tố tụng do Viện Kiểm sát nhân dân tiến hành.

Tuy nhiên, Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân, Luật Xử lý vi phạm hành chính và Pháp lệnh số 02/2022/UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng chưa quy định thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính của Viện kiểm sát nhân dân. Điều này dẫn đến, đối với trường hợp có hành vi cản trở hoạt động tố tụng của Viện kiểm sát nhân dân, thì Viện kiểm sát nhân dân phải lập biên bản và chuyển đến Cơ quan Công an, Tòa án nhân dân để xem xét xử phạt vi phạm.

Do đó, dự thảo Luật quy định bổ sung thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở tố tụng của Viện kiểm sát nhân dân là phù hợp để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật.