Thay đổi cách canh tác để ngành cà phê giữ vững vị thế
Thông điệp mà Công ty CP Bình Điền muốn gửi tới bà con nông dân là “Đất khỏe - Cây cà phê khỏe - Nông dân khỏe”. Đó cũng là con đường duy nhất để cà phê Tây Nguyên giữ vững vị thế và vươn xa hơn trên thị trường quốc tế.
Tây Nguyên thủ phủ cà phê của cả nước song hiện nay đang đối mặt với không ít thách thức. Những dấu hiệu suy thoái đang khiến "sức khỏe" đất giảm sút rõ rệt, đe dọa năng suất và chất lượng hạt cà phê. Đây không chỉ là nỗi lo của người trồng cà phê mà còn là vấn đề chung của cả ngành hàng xuất khẩu hàng tỷ USD.
Nhằm đánh giá thực trạng này, Công ty CP Phân bón Bình Điền đã phối hợp cùng các nhà khoa học tiến hành phân tích gần 200 mẫu đất với hơn 3.000 chỉ tiêu tại nhiều vùng cà phê trọng điểm ở Tây Nguyên.
Kết quả cho thấy những con số đáng lo ngại. Đất chua đến rất chua: pH KCl dao động từ 3,67 - 4,18, thấp hơn nhiều so với mức thích hợp cho cà phê. Canxi (Ca) và Magiê (Mg) ở mức nghèo, làm giảm khả năng trao đổi dinh dưỡng và khiến đất nhanh chai cứng.
Hàm lượng hữu cơ chỉ đạt mức thấp đến trung bình, chưa đủ để duy trì cấu trúc đất và cung cấp thức ăn cho vi sinh vật có lợi. Lân tổng số cao nhưng lân dễ tiêu thấp, nghĩa là cây khó hấp thu, gây nên hiện tượng “đói dinh dưỡng trong đất giàu lân”.
Kali và đạm ở mức nghèo đến trung bình, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và sức chống chịu của cây. Vi lượng nghèo nàn, đặc biệt là Bo (B) và Kẽm (Zn) – những yếu tố quan trọng giúp cây ra hoa, đậu quả và phát triển bền vững.
Những số liệu này là bằng chứng khoa học khẳng định: Đất cà phê Tây Nguyên đang mất cân bằng nghiêm trọng, nếu không thay đổi cách canh tác thì nguy cơ suy thoái đất ngày càng nhanh, kéo theo hiệu quả sản xuất giảm mạnh.
Có ba nguyên nhân chính khiến đất trồng cà phê ngày càng suy thoái. Một là, địa hình dốc và mưa nhiều gây rửa trôi, xói mòn mạnh. Hai là, nông dân lạm dụng phân hóa học, bón mất cân đối N-P-K và thiếu trung, vi lượng. Ba là, nông dân ít sử dụng phân hữu cơ làm đất nghèo dinh dưỡng, hệ vi sinh vật suy giảm và nhanh chua hóa. Hậu quả là đất “mệt mỏi”, cây cà phê yếu, dễ sâu bệnh, năng suất và chất lượng hạt giảm.
Trước thực trạng trên, Công ty CP Phân bón Bình Điền cùng các nhà khoa học đã giới thiệu mô hình Canh tác cà phê thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu. Mục tiêu là giúp nông dân vừa nâng cao năng suất, chất lượng cà phê, vừa phục hồi sức khỏe đất. Cụ thể, bón phân cân đối, cải tạo đất Đầu Trâu Cân bằng đất giúp nâng pH; khử độc Fe và Al; bổ sung Ca, Mg và trung vi lượng. Bộ phân bón Đầu Trâu Hữu cơ Dưỡng rễ - Tốt cây giúp tăng hàm lượng hữu cơ, cải thiện cấu trúc đất và nuôi dưỡng hệ vi sinh vật có lợi. Hay bộ phân bón Đầu Trâu Bio - NPK cung cấp đầy đủ, cân đối các yếu tố đa trung vi lượng cân đối, đồng thời bổ sung vi sinh vật có ích.
Sản xuất cà phê ở Tây Nguyên đang đứng trước ngã rẽ: Hoặc tiếp tục duy trì thói quen cũ để rồi đối diện với suy thoái đất, hoặc mạnh dạn thay đổi theo hướng canh tác thông minh. Kết quả phân tích 200 mẫu đất với hơn 3.000 chỉ tiêu của Bình Điền đã chỉ ra thực tế rõ ràng rằng đất đang cần được chăm sóc. Thông điệp mà Bình Điền muốn gửi tới bà con nông dân là “Đất khỏe - Cây cà phê khỏe - Nông dân khỏe”. Đó cũng là con đường duy nhất để cà phê Tây Nguyên giữ vững vị thế và vươn xa hơn trên thị trường quốc tế.