Đề xuất coi vô sinh, hiếm muộn là bệnh lý và hỗ trợ thanh toán BHYT
Dự thảo Luật Dân số được đánh giá là bước chuyển đổi lịch sử từ "Kế hoạch hóa gia đình" sang "Dân số và phát triển", lấy chất lượng làm trung tâm. Tuy nhiên, các ĐBQH Tổ 6 đề xuất cần quy định cụ thể hơn các chính sách, đặc biệt có những chính sách đột phá như đưa vô sinh hiếm muộn vào diện chi trả BHYT; làm rõ chính sách ưu tiên nhà ở xã hội cho các cặp vợ chồng trẻ sinh đủ 2 con....
Có chính sách tốt để nâng cao chất lượng dân số
Chiều 23/10, tiếp tục Chương trình làm việc Kỳ họp thứ Mười, Quốc hội Khóa XV, các ĐBQH tổ 6 ( Đoàn ĐBQH các tỉnh Đồng Nai, Lạng Sơn, Thành phố Huế) đã thảo luận về dự thảo Luật Dân số.
Các ĐBQH cho rằng, dự thảo Luật này là bước chuyển đổi mô hình quản lý dân số từ “kế hoạch hóa gia đình” sang “dân số và phát triển”, lấy chất lượng dân số làm trung tâm.
Tuy nhiên, góp ý vào từng điều, khoản cụ thể, đại biểu Nguyễn Thị Sửu ( Thành phố Huế) cho rằng, trong dự thảo Luật cần xem xét kỹ lưỡng nghiên cứu bổ sung một số điều, khoản cho phù hợp. Cụ thể, tại Điều 1 quy định về phạm vi điều chỉnh, đại biểu cho rằng phạm vi điều chỉnh là mới, nhưng còn thiếu yếu tố “di cư” và “dân số di động” - yếu tố rất lớn ở Việt Nam hiện nay. Do đó, đề nghị tại điều này bổ sung thêm bao gồm cả quản lý di cư, dân số di động và người Việt Nam ở nước ngoài có liên quan đến dân số quốc gia.
Tại khoản 3 Điều 3, đại biểu cho rằng, khoản này mới chỉ thiên về tuyên truyền, chưa thể hiện rõ “dân số là yếu tố trung tâm của phát triển bền vững”, vì vậy đề nghị cần bổ sung nguyên tắc: “Lấy con người làm trung tâm của phát triển bền vững, bảo đảm quyền con người trong chính sách dân số.
Liên quan đến già hóa dân số ( Điều 17-19), đại biểu Nguyễn Thị Sửu cho rằng, quy định còn thiếu liên kết với Luật Người cao tuổi và chưa có chính sách khuyến khích khu vực tư nhân tham gia chăm sóc người già. Do đó, đại biểu bổ sung: “Nhà nước khuyến khích tổ chức, cá nhân đầu tư cơ sở dịch vụ chăm sóc người cao tuổi; được hưởng ưu đãi về thuế, đất đai”.
Để hoàn thiện dự thảo Luật, ĐBQH Phạm Như Hiệp (Thành phố Huế) cũng cho rằng, trong bối cảnh nước ta đang già hóa dân số nhanh, để cải thiện và nâng cao chất lượng dân số, trong dự thảo Luật Dân số cần quan tâm đến nhóm người vô sinh, hiếm muộn. Đại biểu cho biết, hiện nay đối tượng vô sinh đang ngày càng tăng trong xã hội, thống kê cho thấy, hiện có khoảng 1 triệu cặp vợ chồng vô sinh hiếm muộn (tương đương với khoảng 7,7% dân số).
"Trong khi một bộ phận xã hội có những cặp vợ chồng trẻ rất ngại sinh con, thậm chí né tránh việc sinh đẻ, thì những cặp vợ chồng vô sinh, hiếm muộn lại vô cùng khát khao được làm cha, làm mẹ. Đây là vấn đề không chỉ liên quan đến y học mà còn tác động trực tiếp đến chính sách dân số và chất lượng giống nòi. Trong khi đó, dự thảo Luật Dân số lại chưa có quy định cụ thể nào đề cập tới nhóm đối tượng này"- đại biểu nhấn mạnh.
Từ thực tế trên, đại biểu Phạm Như Hiệp đề nghị cần coi vô sinh là một loại bệnh lý, và có chính sách hỗ trợ thanh toán BHYT đối với những cặp vô sinh trong việc chữa chạy, góp phần giảm gánh nặng tài chính và tinh thần cho bệnh nhân. Bởi, chi phí khám và điều trị vô sinh hiện nay rất cao, trong khi BHYT chưa chi trả cho nhóm bệnh này. Quy trình điều trị kéo dài, phức tạp và tốn kém, từ khâu chẩn đoán đến hỗ trợ sinh sản. Ngay cả tại các trung tâm hàng đầu, tỷ lệ thành công chỉ khoảng 40 - 45% và càng về sau, tỷ lệ thành công càng giảm khi gặp các ca bệnh khó.
" Nếu làm được điều này thì đây không chỉ là chính sách y tế, mà còn là chính sách nhân văn sâu sắc, giúp hàng triệu gia đình hiện thực hóa ước mơ làm cha mẹ, đồng thời góp phần trực tiếp vào mục tiêu nâng cao chất lượng dân số"- đại biểu nhấn mạnh
Quy định rõ đối tượng hưởng ưu đãi nhà ở xã hội
Quan tâm đến dự thảo Luật Dân số, ĐBQH Chu Thị Hồng Thái (Lạng Sơn) cho rằng, dự thảo Luật Dân số đã quy định cụ thể hơn các chính sách và biện pháp nâng cao chất lượng dân số, truyền thông, vận động, giáo dục về dân số. Bên cạnh đó, dự thảo Luật cũng bổ sung các quy định về chính sách, biện pháp để duy trì mức sinh thay thế, giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh, hỗ trợ chăm sóc người cao tuổi, phát triển nguồn nhân lực chăm sóc người cao tuổi và thực hiện tư vấn khám sức khỏe trước khi kết hôn cũng như việc sàng lọc, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh để nâng cao chất lượng dân số. Tuy nhiên, đại biểu băn khoăn về cách thể hiện tại một số điều khoản chưa rõ ràng, cần phải viết lại cho dễ hiểu hơn.
Cụ thể, quy định "ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội đối với phụ nữ sinh đủ hai con; hoặc nam giới có hai con đẻ mà không có vợ hoặc vợ đã chết". Theo đại biểu, nội dung này còn chưa thật rõ ràng về đối tượng. Chẳng hạn, với phụ nữ sinh đủ hai con, cần xác định cụ thể độ tuổi nào thì được hưởng chính sách hỗ trợ. Trong dự thảo khuyến khích phụ nữ sinh hai con trước 35 tuổi, theo đại biểu nên quy định cụ thể hơn – chẳng hạn phụ nữ sinh hai con trước 35 tuổi mới được hưởng chính sách hỗ trợ. Bởi nếu phụ nữ đã lớn tuổi, con cái đều trưởng thành, lập gia đình rồi thì việc áp dụng chính sách hỗ trợ lúc này là không còn phù hợp.
Tương tự, quy định liên quan đến quy định “nam giới có hai con đẻ mà không có vợ thì được mua nhà ở xã hội”, đại biểu cho rằng quy định như vậy cũng chưa thật rõ. Đại biểu đặt câu hỏi, nếu quy định như vậy thì trường hợp người đàn ông ly hôn thì có được tính vào diện này không? Nếu đã ly hôn nhưng không trực tiếp nuôi con thì có được hưởng chính sách hỗ trợ không? Do đó, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát, chỉnh sửa và quy định lại rõ ràng hơn nội dung tại điểm c, khoản 1, Điều 13 của dự thảo luật.