Cần đánh giá, thiết kế lại Chương trình mục tiêu quốc gia để tránh lãng phí
Sáng 21/10, thảo luận tại Tổ số 6 gồm Đoàn ĐBQH các tỉnh Đồng Nai, Lạng Sơn, Thành phố Huế về tình hình thực hiện phát triển kinh tế xã hội, ngân sách nhà nước năm 2025 và dự kiến năm 2026, đại biểu đề nghị, Chính phủ cần đánh giá, thiết kế lại Chương trình mục tiêu quốc gia do tỷ lệ giải ngân 3 chương trình còn thấp; cần tính toán thêm để tránh lãng phí.
Cần có biện pháp hữu hiệu kiểm soát giá các mặt hàng
Tại phiên thảo luận tổ, các đại biểu đều bày tỏ sự thống nhất cao với báo cáo của Chính phủ, đặc biệt là báo cáo thẩm tra, các báo cáo rất toàn diện, có tính phản biện cao, tập trung vào những vấn đề cốt lõi.
Về kinh tế - xã hội 2025, các đại biểu ấn tượng với sự chỉ đạo điều hành của Chính phủ, rất quyết liệt, đồng bộ; các hoạt động diễn ra thường xuyên; các quyết định nhanh chóng, có tầm chiến lược. 9 tháng đầu năm 2025, nhờ các quyết sách mạnh mẽ, quyết liệt, tinh thần dám nghĩ, dám làm và sự điều hành linh hoạt, kịp thời của Chính phủ, nhờ đó đạt được nhiều kết quả tích cực, nhiều chỉ tiêu vượt dự báo, tạo nền tảng quan trọng, củng cố niềm tin, ổn định kinh tế vĩ mô và mở ra dư địa thuận lợi cho phát triển nhanh, bền vững trong giai đoạn tới.
Tuy nhiên, các đại biểu cũng cho rằng, tình hình kinh tế - xã hội nước ta còn đối diện một số khó khăn, thách thức, ổn định kinh tế vĩ mô còn tiềm ẩn rủi ro. Nhiều đại biểu bày tỏ lo ngại về tình hình lạm phát tăng cao, giá vàng, USD và các mặt hàng thiết yếu leo thang, trong khi lương chưa theo kịp, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân, nhất là người nghèo.
ĐBQH Nguyễn Hoài Nam, Nguyễn Thị Sửu (TP. Huế) đề nghị Chính phủ có thêm biện pháp chủ động kiềm chế lạm phát và kiến nghị tách thị trường vàng thành nội dung riêng.
ĐBQH Phan Viết Lượng (Đồng Nai) cũng đề nghị Chính phủ có giải pháp kiểm soát giá cả, dịch vụ thiết yếu và kiểm soát thị trường vàng trong tương lai gần.
Về kiểm soát hàng giả,hàng kém chất lượng, các đại biểu nhìn nhận công tác chống hàng giả, hàng nhái đã có kết quả, nhưng chưa triệt để. Theo đó, đề nghị Bộ Công Thương, Bộ Công an cần có giải pháp mạnh mẽ hơn, ưu tiên bố trí lực lượng để kiểm tra, phát hiện, xử lý kịp thời, bảo đảm người dân được thụ hưởng các mặt hàng thật, chất lượng, từ đó tránh được các bệnh tật.
Thúc đẩy đầu tư công và nâng cao năng lực cạnh tranh
Liên quan đến vấn đề giải ngân vốn đầu tư công, các đại biểu nhấn mạnh vai trò động lực của đầu tư công nhưng cũng chỉ ra nhiều hạn chế cần tháo gỡ.
Cụ thể, về giải ngân vốn đầu tư công, ĐBQH Bùi Xuân Thông (Đồng Nai) cho rằng: thủ tục giải ngân còn nhiều vướng mắc, khó khăn nhất là công tác giải phóng mặt bằng không đồng bộ. Đề nghị Chính phủ rà soát, đưa vào mốc thời gian đồng bộ trong các quy định.
Đồng tình với ý kiến trên, ĐBQH Trịnh Xuân An (Đồng Nai) cũng cho rằng: nguồn vốn dành cho đầu tư công là rất lớn, nhưng thực tế việc dẫn dắt, khơi gợi nguồn lực khác chưa cao. Đại biểu cho biết đến thời điểm này, dự án hoàn thành mới khoảng 85%, vẫn còn 15% dự án chuyển lại từ năm trước qua năm sau, nếu không sớm có giải pháp thì sẽ gây lãng phí. Để nâng cao năng lực và tái cơ cấu nền kinh tế, đề nghị trong thời gian tới cần có chính sách bài bản hơn, tập trung hơn. Cụ thể, đề nghị Chính phủ cần đánh giá, thiết kế lại Chương trình mục tiêu quốc gia (thực chất là đầu tư công) do tỷ lệ giải ngân 3 chương trình còn thấp; cần gom lại và tính toán thêm để tránh lãng phí.
Về triển khai, vận hành chính quyền địa phương hai cấp, các đại biểu Đỗ Huy Khánh (Đồng Nai) và Chu Thị Hồng Thái (Lạng Sơn) cùng nêu những khó khăn và bất cập. Điểm đáng quan tâm nhất là vấn đề tâm tư và chế độ tiền lương (mức lương bảo lưu), các đại biểu cảnh báo nếu không sớm có giải pháp tháo gỡ, sẽ rất khó để giữ chân đội ngũ cán bộ, nhất là những cán bộ giỏi.
Từ thực tế trên, các ĐBQH kiến nghị Chính phủ xem xét tăng cường biên chế cán bộ cho cấp xã và có chế độ, chính sách tiền lương phù hợp nhằm khích lệ, phát huy nhiệt huyết của cán bộ. Bên cạnh đó, để chính quyền địa phương hai cấp vận hành trơn tru hơn, ĐBQH Đỗ Huy Khánh đề xuất Chính phủ cần nghiên cứu giao bộ phận cho cấp xã trực tiếp quản lý các dự án sửa chữa (thay vì Ban quản lý dự án khu vực hiện nay đang làm hết); đồng thời làm rõ hơn nữa việc phân cấp, phân quyền trong quản lý (đơn cử như trong lĩnh vực giáo dục).
Cùng với đó, ĐBQH Chu Thị Hồng Thái nhấn mạnh sự cần thiết phải có sự quan tâm của Chính phủ trong việc xây dựng trụ sở mới cho các xã (đặc biệt là sau khi sáp nhập), bảo đảm hạ tầng số thông suốt ở vùng sâu, vùng xa, và cho phép cấp xã linh hoạt hơn trong chế độ hợp đồng đối với các công việc chuyên môn đang thiếu hụt (như CNTT, giao thông, kế toán)...