Những trang sách giữ hồn phố và người Hà Nội
Hà Nội, với chiều sâu lịch sử và văn hóa, là nguồn cảm hứng bất tận đối với văn nghệ sĩ, nhà nghiên cứu và người yêu mến di sản. Nhiều trang sách về Thủ đô đã ra đời từ ký ức, cảm xúc và quá trình khảo cứu công phu.
Lưu giữ ký ức đô thị
Văn học là một hình thức lưu giữ ký ức đô thị, nơi mỗi con phố, mỗi hàng cây, không gian đều mang một câu chuyện riêng. Những tác phẩm này không chỉ ghi lại vẻ đẹp của Hà Nội mà còn phản ánh sự biến chuyển của thành phố qua từng thời kỳ.
Tập sách “Thu Hà Nội” vừa được Hội Nhà văn Hà Nội ra mắt, trải rộng từ thơ ca đến văn xuôi. Phần thơ chiếm ưu thế với 87 bài của 29 tác giả, trong đó có nhiều cây bút quen thuộc như: Chử Thu Hằng, Trang Nam Anh, Phạm Thị Hồng Thu, Nguyễn Thị Minh Thông, Trần Đức Cường, Phùng Gia Viên, Vi Thùy Linh, Khúc Hồng Thiện, Nguyễn Xuân Việt… Bên cạnh đó có các truyện, tản văn, tiểu luận và phê bình văn học, ghi chép, bút ký.
Mỗi tác phẩm là một cung bậc cảm xúc, góp phần làm phong phú bức tranh về Hà Nội với vẻ đẹp vừa hiện đại, vừa cổ kính, làm nổi bật bề dày lịch sử, di sản văn hóa Thăng Long - Hà Nội, về những câu chuyện gắn với người Hà Nội một thời… Theo nhà văn Bùi Việt Thắng, ấn phẩm “Thu Hà Nội” đã “tạo thêm một dấu cộng vào bộ sưu tập về Hà Nội nghìn năm văn hiến, văn vật, văn chương, văn nhân".
Các nhà nghiên cứu lại tiếp cận Hà Nội bằng lăng kính khoa học, lịch sử và xã hội học. Với công trình “Cuộc đời, sự nghiệp của Tổng đốc Hoàng Diệu và công cuộc giữ thành Hà Nội”, TS. Nguyễn Quang Hà và Luật sư Hà Thị Thanh dày công khảo sát thực địa, sưu tầm và khai thác tư liệu lưu trữ một cách có hệ thống, làm rõ thêm công lao to lớn và tấm gương bi tráng của Tổng đốc Hoàng Diệu, góp phần khắc sâu di sản của danh nhân trong lịch sử bảo vệ Thủ đô.
Văn hóa và ký ức đô thị cũng được khai thác sâu sắc qua ấn phẩm “Chợ Đồng Xuân - Không gian ký ức”. Ấn phẩm góp phần hệ thống hóa những tư liệu quý giá, khẳng định vị trí đặc biệt của khu chợ trong đời sống kinh tế - xã hội và văn hóa của Thủ đô.
Bà Đỗ Hoàng Anh, đại diện nhóm biên soạn cuốn sách cho rằng, lịch sử Hà Nội không chỉ nằm trên những trang sử vàng son mà còn sống động trong hơi thở phố phường: “Có một mạch ngầm len lỏi trong lòng Hà Nội, không phải là làn nước hồ Gươm tĩnh tại, không chỉ là nhịp cuộn sóng sông Hồng, mà là mạch sống buôn bán, khởi sinh từ thuở đất này còn mang tên Kẻ Chợ. Nơi ấy, thị tứ hình thành, người mua kẻ bán cùng viết lên một bản nhạc không lời giữa phố phường đang lớn dần lên".
Cuốn sách “Những dấu chân lịch sử” được các tác giả rất trẻ - còn là học sinh cho ra mắt. Cuốn sách trình bày mạch lạc, chi tiết về hơn 100 di tích cách mạng, danh lam thắng cảnh tiêu biểu của Hà Nội, phân bố theo không gian địa lý từ trung tâm tới các khu vực lân cận.
Đặc biệt, sách nhấn mạnh hai giai đoạn lịch sử hào hùng: toàn quốc kháng chiến năm 1946 và Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không năm 1972. Cuốn sách trở thành món quà tri ân và là lời khẳng định về trách nhiệm kế thừa lịch sử của thế hệ tương lai…
Khắc họa tinh tế, đa chiều về Thủ đô
Hà Nội không chỉ là một địa danh hành chính hay một tập hợp các công trình kiến trúc; nó là một thực thể sống động, một kho tàng lịch sử và văn hóa được kiến tạo qua hàng nghìn năm.
Sự sống động này được khắc họa một cách tinh tế và đa chiều trong các ấn phẩm, tạo nên không gian văn hóa nơi quá khứ, hiện tại và tương lai cùng tồn tại, đối thoại và phát triển.
Sự đa dạng và chất lượng của các ấn phẩm về Hà Nội không chỉ làm giàu kho tàng sách Việt Nam mà còn thể hiện ý thức sâu sắc về việc bảo tồn, phát huy di sản và xây dựng Thủ đô.
Bên cạnh đó, việc ra mắt hàng loạt ấn phẩm về Hà Nội còn mang ý nghĩa sâu sắc về văn hóa, giáo dục, đặc biệt trong bối cảnh thành phố đang hướng tới mục tiêu trở thành Thủ đô của sách và tri thức…