Mỗi người dân chủ động nâng cao kiến thức phòng cháy, chữa cháy

Nhiều vụ cháy đã được người dân dập tại chỗ

Thời gian qua, tình hình cháy, nổ, đặc biệt là các vụ cháy, nổ lớn gây thiệt hại nghiêm trọng thường có chiều hướng gia tăng, ảnh hưởng xấu đến tình hình an ninh chính trị - trật tự an toàn xã hội và sự phát triển kinh tế - xã hội. Chỉ tính trong tháng 8/2025, toàn quốc xảy ra 269 vụ cháy, làm chết 6 người, làm bị thương 8 người, gây thiệt hại về tài sản ước tính 32,7 tỷ đồng...

Cục Cảnh sát PCCC - CNCH (C07), Bộ Công an cho biết, những năm qua, lực lượng Cảnh sát PCCC - CNCH đã triển khai nhiều biện pháp phòng ngừa để bảo đảm an toàn PCCC đối với loại hình nhà dân. Qua đó, kiến thức và nhận thức của người dân có chuyển biến tích cực, nhiều vụ cháy xảy ra đã được lực lượng chữa cháy tại chỗ và người dân dập cháy kịp thời.

Theo thống kê của Cục C07, từ khi triển khai mô hình tổ liên gia an toàn PCCC năm 2023 đến nay, gần 800 vụ cháy đã được người dân dập cháy tại chỗ. Tuy nhiên, vẫn còn xảy ra vụ cháy, nổ đối với loại hình nhà dân xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Đáng chú ý, người dân vẫn còn chủ quan, lơ là, chưa coi trọng hoạt động PCCC. Theo thống kê mới nhất của Cục Cảnh sát PCCC và CNCH, cháy tại khu vực nhà dân chiếm tỷ lệ cao nhất với 89 vụ, chiếm 33,1%; 46 vụ cháy kho, cơ sở sản xuất, kinh doanh (chiếm 17,1%)...

Vụ cháy thương tâm xảy ra ngày 16/9, tại nhà có kết cấu tạm khung thép, mái tôn (công trình xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp), ở thôn Văn Giáp, xã Thường Tín, TP. Hà Nội làm 4 nạn nhân tử vong (gồm một cặp vợ chồng và hai người con) là một ví dụ điển hình. Vụ cháy một lần nữa lại gióng lên hồi chuông cảnh báo an toàn PCCC đối với hộ gia đình, nhà ở.

Chủ động nâng cao kiến thức về phòng cháy, chữa cháy

Theo các chuyên gia, “5 phút đầu tiên” khi xảy ra cháy là giai đoạn vàng - nếu xử lý đúng cách và kịp thời, nguy cơ lan rộng và thiệt hại sẽ được hạn chế tối đa. Đặc biệt, việc triển khai phong trào gắn với tuyên truyền pháp luật về phòng cháy, chữa cháy giúp người dân hiểu rõ hơn quyền và trách nhiệm của mình. Luật Phòng cháy, chữa cháy không chỉ quy định trách nhiệm của cơ quan chức năng mà còn xác định rõ vai trò của từng công dân trong phòng ngừa, phát hiện và xử lý cháy, nổ. Khi mỗi người dân tự nguyện thực hiện đúng luật, xã hội sẽ trở nên an toàn hơn, bền vững hơn.

Thực tế thời gian qua, tại nhiều địa phương, phong trào “Nhà tôi có bình chữa cháy” được phát động nhằm nâng cao ý thức phòng ngừa và xử lý khi xảy ra cháy, góp phần xây dựng cộng đồng an toàn, văn minh. Đơn cử tại tỉnh Lào Cai, hưởng ứng phong trào này, mới đây, khu dân cư Phúc Sơn, phường Yên Bái đã tổ chức ra mắt mô hình “Nhà tôi có bình chữa cháy”. Buổi lễ ra mắt không chỉ có thành viên của hơn 10 hộ tham gia mô hình mà còn có đông người dân trong khu dân cư tới tham dự. Bà con đến để được nghe, được hiểu và tích lũy thêm kinh nghiệm PCCC.

Cũng theo chia sẻ của nhiều người dân cụm dân cư Song Phượng, xã Đan Phượng (TP. Hà Nội) - địa bàn thực hiện tốt phong trào "nhà tôi có bình chữa cháy", mỗi chiếc bình cứu hỏa được đặt trong nhà như một “lá chắn thầm lặng”, sẵn sàng phát huy tác dụng trong tình huống khẩn cấp. Mỗi thành viên biết cách sử dụng bình chữa cháy là một “người lính” phòng cháy, chữa cháy tại chỗ, góp phần giảm thiểu tối đa nguy cơ lan rộng của đám cháy, nhất là trong giai đoạn “vàng” khi lửa mới bùng phát.

Để giảm thiệt hại do cháy, Cục Cảnh sát PCCC - CNCH khuyến cáo, chủ hộ gia đình phải nâng cao kiến thức về PCCC, chủ động trang bị bố trí các phương tiện, dụng cụ chữa cháy như: bình chữa cháy xách tay, mặt nạ phòng độc, đầu báo rò khí gas, thiết bị cảnh báo cháy không dây để kịp thời phát hiện sự cố cháy, nổ.

Bên cạnh đó, cần thường xuyên thực tập phương án chữa cháy, thoát nạn tại hộ gia đình; hàng hóa, vật dụng gia đình sắp xếp, bố trí gọn gàng; ô tô, xe máy và các phương tiện dụng cụ có xăng dầu, chất lỏng, đồ dùng, hàng hóa dễ cháy để trong nhà ở phải cách xa bếp đun nấu, nguồn sinh nhiệt. Thiết bị chứa, dẫn xăng, dầu… phải kín.

Các hộ không nên để ô tô trong nhà ở, xe máy điện phòng ngừa xe tự cháy hoặc khí khói độc khi nổ máy; không đốt vàng mã trong nhà ở, hành lang, cửa hàng kinh doanh, dịch vụ, vỉa hè, nơi tập trung đông người và phương tiện tham gia giao thông qua lại. Trước khi ra khỏi nhà hoặc trước khi đi ngủ, các hộ gia đình cần kiểm tra nơi đun nấu, nơi thờ cúng, ngắt nguồn điện khu vực tầng 1, tầng 2 để phòng ngừa các sự cố cháy, nổ về điện…

Lực lượng chức năng cũng khuyến cáo các hộ gia đình nên trang bị ngay hệ thống cảnh báo báo cháy sớm tại gia đình; chuẩn bị sẵn sàng phương tiện chữa cháy tại chỗ như: nước, chăn, bình chữa cháy xách tay… để dập tắt cháy ngay từ khi mới phát sinh. Trang bị mặt nạ phòng độc, khăn mềm để phòng chống ngạt khói. Chuẩn bị sẵn các dụng cụ phá dỡ để tạo lối thoát nạn như: búa, kìm cộng lực, xà beng…

Khi xảy ra cháy, hãy thật bình tĩnh suy xét, hô hoán báo động cho tất cả mọi người mau chóng di chuyển ra khỏi khu vực cháy; nếu phải thoát qua khu vực có khói, lửa hãy dùng mặt nạ phòng độc, khăn mềm thấm nước để che mặt, cơ thể; tuyệt đối không được núp trong phòng, nhà vệ sinh…

Mỹ Hạnh