An cung ngưu hoàng hoàn: Hiểm hoạ khôn lường khi thổi phồng công dụng thuốc
An cung ngưu hoàng hoàn đang được lưu hành phổ biến tại Việt Nam như một “thần dược” chống đột quỵ. Tuy nhiên, không ít trường hợp đã gặp phải biến chứng nguy hiểm sau khi dùng loại thuốc này, khiến tình trạng nguy kịch và bỏ lỡ cơ hội được can thiệp trong “giờ vàng” cấp cứu.
Nguy kịch vì tự ý dùng an cung ngưu hoàng hoàn
Theo thông tin từ bệnh viện Đa Khoa Đức Giang, đơn vị đã tiếp nhận một nam bệnh nhân 76 tuổi có tiền sử tăng huyết áp. Trước khi vào viện 7 ngày bệnh nhân nghe quảng cáo tác dụng kỳ diệu của “thần dược” An cung ngưu hoàng hoàn trong việc dự phòng tai biến đã uống 2 viên.
Sau khi sử dụng thuốc, bệnh nhân mệt mỏi dần, ăn uống kém, tiểu ít, nhịp tim chậm, hoa mắt chóng mặt. Gia đình lập tức đưa vào bệnh viện cấp cứu tại khoa Nội Tim Mạch với chẩn đoán: Suy thận cấp- Tăng Kali huyết/ Suy tim – THA mà nguyên nhân suy thận cấp nghi ngờ do tác dụng phụ của thuốc an cung ngưu hoàng gây ra.
Rất may mắn do bệnh nhân được người nhà đưa đến kịp thời, khoa Nội Tim Mạch kết hợp cùng khoa Nội Thận tiến hành lọc máu cấp cứu, sau lọc máu bệnh nhân ổn định đã xuất viện không để lại di chứng.
(Hình minh hoạ)
Theo các bác sĩ, An cung ngưu hoàng hoàn hay An cung ngưu hoàng là một phương thuốc bắt nguồn từ Trung Quốc, được chiết xuất từ nhiều dược liệu.
Khi bệnh nhân bị nhồi máu não có kích thước nhỏ, An cung ngưu hoàng có tác dụng làm tan cục máu đông, giúp mạch máu thuyên tắc tái thông trở lại, giúp bệnh nhân thoát khỏi các triệu chứng gây ra do nhồi máu não.
Tuy nhiên, đối với những bệnh nhân bị đột quỵ não do xuất huyết hoặc nhồi máu não diện rộng tuyệt đối không được dùng An cung ngưu hoàng do có thể làm tăng nặng bệnh, khiến mạch máu não tiếp tục bị tổn thương nghiêm trọng, trường hợp này đã được gặp và báo cáo tại các bệnh viện lớn như Bạch Mai, Quân Y 103,...
Ngoài ra, các bác sĩ Bệnh viện đa khoa Đức Giang cũng thông tin, trong thành phần của An cung ngưu hoàng có chứa 3 chất cấu thành thuốc mang độc tính, nằm trong danh sách 19 vị thuốc có khả năng gây mất an toàn thuộc phạm vi quản lý của Bộ Y tế.
Bao gồm chu sa, một loại khoáng vật với thành phần chính là thủy ngân; hùng hoàng cũng là một loại khoáng vật có thành phần chính asen và xạ hương có độc tính cao.
Những chất này khi vào cơ thể sẽ gây ra những tổn thương nặng nề trên thận, gan, dễ đưa người dùng đến tình trạng suy đa phủ tạng.
An cung ngưu hoàng không phải “thần dược”
Chia sẻ về loại thuốc này, theo Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, PGS. TS. Nguyễn Lân Hiếu thông tin trên thực tế, khi bệnh nhân bị nhồi máu não hay nhồi máu cơ tim, các bác sĩ sẽ sử dụng thuốc tiêm truyền trực tiếp vào mạch máu.
Nhiều trường hợp vẫn không thể tan được cục máu đông sẽ phải dùng biện pháp cơ học như hút hoặc nong bằng bóng để khai thông dòng chảy.
“Nếu tác dụng làm chậm quá trình đông máu của An Cung là có thật, thì đó sẽ là thảm họa cho các trường hợp bị xuất huyết, đặc biệt là chảy máu não”, PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu nhấn mạnh.
Cùng với đó, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội khẳng định những loại thuốc này không thể dùng theo kiểu “dự phòng”, vài tháng uống một viên, vì bất kỳ thuốc nào cũng có thời gian bán hủy trong máu. Việc người dân truyền tai nhau sử dụng An cung “3 tháng/1 viên” thực chất chỉ là chiêu trò kinh doanh.
Bên cạnh đó, các sản phẩm An cung bán trên thị trường hiện nay chủ yếu là hàng trôi nổi không rõ nguồn gốc xuất xứ, do những tiểu thương, người du lịch mua về từ Trung Quốc với giá từ vài trăm ngàn đồng đến vài triệu đồng.
Thành phần của thuốc cũng đã bị thay đổi do khan hiếm nguồn nhiên liệu, như sừng tê giác được thay bằng sừng trâu; sỏi mật bò tự nhiên hầu như không còn, nên người chế biến thay bằng sỏi nhân tạo.
Do đó, các bác sĩ khuyến cáo, với những bệnh nhân nghi ngờ đột quỵ não người nhà nên gọi ngay đến cơ sở y tế gần nhất, không nên tự ý cho bệnh nhân uống thuốc để phòng tránh trường hợp đột quỵ não do xuất huyết não, hoặc nhồi máu não diện rộng. Khi sử dụng An cung tuỳ tiện có thể nguy hiểm đến tính mạng bệnh nhân.
Người bệnh khi mua và sử dụng An cung ngưu hoàng phải có sự kiểm soát chặt chẽ cũng như tư vấn của bác sĩ về liều lượng, cách dùng đối với tuỳ từng đối tượng.
Theo khuyến cáo của Bộ Y tế, việc sử dụng an cung ngưu hoàng hoàn cần tuân thủ nghiêm ngặt. Chỉ sử dụng khi có chẩn đoán rõ ràng thuộc thể “trúng phong nhiệt” (sốt cao, mê sảng, mạch nhanh, mặt đỏ). Tuyệt đối không dùng trong các thể bệnh “trúng phong hàn”, xuất huyết não hoặc khi chưa có chẩn đoán xác định.
Người bệnh cần cân nhắc thận trọng khi sử dụng bất cứ loại thuốc nào, như PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu nhấn mạnh “Ai cũng mong những điều tốt đẹp nhất cho mình và người thân, nhưng riêng về sức khỏe, đặc biệt là tính mạng con người, hãy tìm hiểu thật kỹ, suy nghĩ bằng cả trái tim và khối óc.”