Hoàn thiện hệ thống pháp luật là trọng tâm hàng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị
Đảng ủy Quốc hội, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Quốc hội và Ban Thường vụ Đảng ủy, Lãnh đạo Quốc hội, Đảng ủy các cơ quan của Quốc hội, Văn phòng Quốc hội đã quán triệt sâu sắc và triển khai nhanh, hiệu quả chủ trương đổi mới tư duy lập pháp; tập trung sửa đổi, bổ sung, ban hành số lượng lớn luật, nghị quyết tháo gỡ điểm nghẽn, nút thắt về thể chế, tạo hành lang pháp lý thông thoáng, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
Đây là khẳng định của Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp NGÔ TRUNG THÀNH về những dấu ấn nổi bật của công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của Đảng ủy Quốc hội trong công tác lập pháp thời gian qua.
Quán triệt sâu sắc, triển khai nhanh, hiệu quả chủ trương đổi mới tư duy lập pháp
- Ông đánh giá như thế nào về dấu ấn nổi bật trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng đoàn, Đảng ủy Quốc hội, Lãnh đạo Quốc hội, các Ủy ban của Quốc hội trong đổi mới tư duy lập pháp, tập trung gỡ nút thắt, tạo hành lang pháp lý thông thoáng trong nhiệm kỳ vừa qua?
- Dấu ấn nổi bật của Đảng ủy Quốc hội, Đảng ủy các cơ quan của Quốc hội trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác lập pháp thể hiện rõ nét trên 3 khía cạnh.
Thứ nhất, thực hiện đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, Quốc hội đã đẩy mạnh, đẩy nhanh việc xem xét, thông qua luật, nghị quyết với việc áp dụng quy trình xem xét, thông qua linh hoạt hơn; cho phép áp dụng thủ tục rút gọn trong trường hợp cần thiết; bố trí kỳ họp dài ngày hơn để có nhiều thời gian dành cho công tác lập pháp.
Cùng với đó, sửa đổi, hoàn thiện quy trình xây dựng, ban hành luật, nghị quyết theo hướng cơ bản xem xét, thông qua tại một kỳ họp Quốc hội; quy định một số cơ chế, chính sách đột phá, vượt trội cho xây dựng pháp luật nói chung, trong đó cả đối với công tác lập pháp.
Thứ hai, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết về việc tổng rà soát hệ thống văn bản quy phạm pháp luật. Trong đó, đề ra nhiệm vụ rà soát toàn diện các luật, pháp lệnh, nghị quyết; yêu cầu xác định rõ trách nhiệm của Chính phủ, các bộ, ngành trong việc rà soát và đề xuất sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc bãi bỏ các quy định của luật, pháp lệnh, nghị quyết không còn phù hợp.
Thứ ba, Quốc hội ban hành Nghị quyết đề ra cơ chế đặc biệt để xử lý kịp thời, tháo gỡ nhanh các khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật, cụ thể là Nghị quyết số 206/2025/QH15 của Quốc hội.
Qua đó, có thể kể đến những kết quả nổi bật như từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV đến nay, Quốc hội đã thông qua số lượng rất lớn văn bản, bao gồm 99 luật và hơn 200 nghị quyết. Đặc biệt, chỉ tính riêng tại Kỳ họp thứ Chín vừa qua, Quốc hội đã xem xét, thông qua 34 luật, chiếm trên 50% tổng số luật đã được thông qua tại 17 kỳ họp trước đó.
Các văn bản luật, nghị quyết được Quốc hội thông qua đã xử lý hiệu quả các quy định chồng chéo, bất cập, nhất là trong các lĩnh vực đầu tư, kinh doanh, đất đai, xây dựng, môi trường…, góp phần thúc đẩy phát triển mạnh mẽ kinh tế - xã hội, được Nhân dân cả nước đồng tình, ủng hộ, đánh giá cao.
Như vậy, có thể khẳng định Đảng ủy Quốc hội, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Quốc hội và các đồng chí Lãnh đạo Đảng ủy, Lãnh đạo Quốc hội, Đảng ủy các cơ quan của Quốc hội, Đảng ủy Văn phòng Quốc hội đã quán triệt sâu sắc và triển khai nhanh, hiệu quả chủ trương đổi mới tư duy lập pháp; tập trung sửa đổi, bổ sung, ban hành số lượng lớn luật, nghị quyết tháo gỡ điểm nghẽn, nút thắt về thể chế, tạo hành lang pháp lý thông thoáng, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
Hoàn thiện cơ chế phối hợp, bảo đảm trách nhiệm của mỗi cơ quan
- Trên tinh thần đổi mới mạnh mẽ tư duy xây dựng pháp luật, bảo đảm yêu cầu trong sắp xếp tổ chức bộ máy hệ thống chính trị, thúc đẩy khoa học công nghệ, phát triển kinh tế tư nhân, theo ông, tầm quan trọng của việc hoàn thiện hệ thống pháp luật để đáp ứng yêu cầu của Đảng được Đảng ủy Quốc hội coi trọng như thế nào trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo điều hành?
- Như chúng ta đã biết, thời gian vừa qua, Đảng ta đã triển khai nhiều chủ trương lớn mang tính chiến lược như sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính lãnh thổ, tổ chức mô hình chính quyền 2 cấp. Bộ Chính trị cũng đã ban hành 4 nghị quyết trụ cột, nhiều nghị quyết chuyên đề và trong thời gian sắp tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV sẽ ban hành Nghị quyết mới và nhiều văn kiện quan trọng khác.
Nhiệm vụ của công tác lập pháp là phải kịp thời thể chế hóa đầy đủ, chủ trương, chính sách tại các văn kiện này thành pháp luật. Do đó, việc hoàn thiện hệ thống pháp luật để đáp ứng yêu cầu này luôn là vấn đề được Đảng ủy Quốc hội xác định là trọng tâm hàng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị.
Việc thể chế hóa kịp thời chủ trương, đường lối của Đảng không chỉ là yêu cầu mà còn là điều kiện tiên quyết nhằm bảo đảm hiệu lực, hiệu quả của việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy hệ thống chính trị, xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN vững mạnh.
Đồng thời, công tác xây dựng và hoàn thiện pháp luật còn là nền tảng để thúc đẩy ứng dụng khoa học công nghệ, thực hiện thành công chuyển đổi số quốc gia, khuyến khích đổi mới sáng tạo, phát triển mạnh mẽ kinh tế tư nhân, khơi thông và phát huy các động lực tăng trưởng mới. Chỉ khi hệ thống pháp luật được xây dựng, hoàn thiện đồng bộ, minh bạch, khả thi và có tầm nhìn dài hạn thì mới tạo được hành lang pháp lý ổn định, thông thoáng, qua đó đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh và bền vững đất nước trong giai đoạn mới.
- Đảng bộ Quốc hội xác định: bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của Đảng, phát huy cao độ tính Đảng trong công tác xây dựng pháp luật; đưa thể chế, pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh; công tác xây dựng pháp luật là khâu “đột phá của đột phá”. Theo ông, cần có những giải pháp như thế nào để hiện thực hóa mục tiêu này?
- Để thực hiện được các yêu cầu trên, tôi cho rằng cần xác định một số định hướng, giải pháp trọng tâm như sau:
Thứ nhất, Đảng bộ Quốc hội cũng như các cơ quan liên quan cần tiếp tục quán triệt sâu sắc và tổ chức thực hiện hiệu quả yêu cầu của Nghị quyết số 66-NQ/TW của Bộ Chính trị và chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về đổi mới tư duy xây dựng pháp luật để mỗi đạo luật được ban hành không chỉ là công cụ quản lý, mà còn phải là động lực cho đổi mới sáng tạo, lấy Nhân dân làm trung tâm, khơi thông nguồn lực, kiến tạo phát triển và củng cố niềm tin xã hội.
Thứ hai, hoàn thiện cơ chế phối hợp giữa các cơ quan trong hệ thống chính trị, nhất là giữa Đảng ủy Quốc hội với Đảng ủy Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội với Chính phủ và giữa các cơ quan của Quốc hội với các bộ, ngành; bảo đảm nâng cao trách nhiệm của mỗi cơ quan, sự thống nhất, đồng bộ, kịp thời trong công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật.
Thứ ba, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác lập pháp, cả về phẩm chất chính trị, bản lĩnh, tính Đảng và năng lực chuyên môn, kỹ năng phân tích, dự báo, soạn thảo, thẩm tra.
Thứ tư, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, trí tuệ nhân tạo và chuyển đổi số trong quy trình xây dựng, ban hành luật, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Thứ năm, trên cơ sở dự thảo văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV, Đảng ủy Quốc hội cần chỉ đạo xây dựng ngay Kế hoạch triển khai Nghị quyết Đại hội, xây dựng Định hướng Chương trình lập pháp nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI để sau Đại hội kịp thời ban hành, triển khai thực hiện. Qua đó, góp phần sớm hoàn thiện hệ thống pháp luật, để thể chế, pháp luật thực sự là khâu “đột phá của đột phá”, trở thành lợi thế cạnh tranh, góp phần hiện thực hóa 2 nhiệm vụ chiến lược, 100 thành lập Đảng và 100 năm thành lập nước, xây dựng một nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng trong kỷ nguyên mới.