Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn: Ưu tiên xử lý dứt điểm tình trạng chậm, nợ ban hành văn bản quy định chi tiết

Chiều 22/9, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 49, dưới sự chủ trì của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về Báo cáo của Chính phủ, Tòa án Nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao về tình hình thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội năm 2025.

Đánh giá nội dung xem xét xử lý trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan để xảy ra chậm trễ trong triển khai thi hành luật

Trình bày Báo cáo thẩm tra Báo cáo của Chính phủ, Tòa án Nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao về tình hình thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội năm 2025, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, Ủy ban và các cơ quan của Quốc hội cơ bản tán thành với Báo cáo của Chính phủ, Toà án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao.

Đồng thời, nhận thấy, trong năm 2025, mặc dù phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, nhưng dưới sự lãnh đạo tập trung, thống nhất của Đảng, sự quyết tâm, đồng lòng, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, Quốc hội, Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao và các cơ quan hữu quan đã hoàn thành khối lượng công việc đặc biệt lớn liên quan đến công tác lập pháp, xây dựng pháp luật trong khoảng thời gian rất ngắn, kịp thời thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, tạo hành lang pháp lý đồng bộ, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Ủy ban Pháp luật và Tư pháp nhận thấy, các báo cáo của Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao chưa đề cập và đánh giá nội dung xem xét xử lý trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan để xảy ra chậm trễ trong triển khai thi hành luật, pháp lệnh, nghị quyết, ban hành văn bản quy định chi tiết, văn bản hướng dẫn có nội dung trái pháp luật.

Một số số liệu nêu trong Báo cáo của Chính phủ chưa cập nhật theo đúng kỳ báo cáo năm 2025, đề nghị bổ sung, cập nhật để bảo đảm tính đầy đủ, toàn diện.

Hạn chế trình Quốc hội các dự án luật, nghị quyết theo trình tự rút gọn

Cơ bản đồng tình với nội dung Báo cáo thẩm tra, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhận định, trong nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV, các cơ quan đã hoàn thành khối lượng công việc đặc biệt lớn liên quan đến công tác xây dựng pháp luật, tổ chức thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Báo cáo của Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao nên bổ sung đánh giá kết quả thực hiện Quy định số 178-QĐ/TW ngày 27/6/2024 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật.

Bổ sung đánh giá việc ban hành các văn bản giải quyết và ủy quyền ban hành văn bản giải quyết vấn đề phát sinh thuộc thẩm quyền của Quốc hội khi sắp xếp tổ chức bộ máy, xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp theo quy định của Nghị quyết số 190/2025/QH15 của Quốc hội về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước.

Lưu ý, thời gian tới, khối lượng văn bản pháp luật quy phạm pháp luật, trong đó văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành rất lớn, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, các cơ quan cần tiếp tục đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, tăng cường phân cấp, phân quyền, tiếp tục đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong các cơ quan.

Chủ tịch Quốc hội cũng nêu rõ, tại Kỳ họp bất thường lần thứ Chín và Kỳ họp thứ Chín, Quốc hội cũng đã ứng dụng Quốc hội số, trí tuệ nhân tạo (AI) để rà soát pháp luật.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị, các cơ quan cần khẩn trương rà soát, hoàn thiện việc sửa đổi, bổ sung văn bản quy phạm pháp luật kịp thời hạn là ngày 1/3/2027 theo yêu cầu của Luật Tổ chức chính quyền địa phương và các luật, nghị quyết có liên quan.

“Chính phủ, Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, các bộ, ngành, địa phương cần khẩn trương, trách nhiệm nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng, thi hành pháp luật theo đúng tinh thần Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, Nghị quyết số 197/2025/QH15 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật.

"Đồng thời, nghiêm túc khắc phục tình trạng đề nghị bổ sung vào Chương trình xây dựng lập pháp sát thời điểm tổ chức kỳ họp Quốc hội, phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, hạn chế trình Quốc hội các dự án luật, nghị quyết theo trình tự rút gọn”, Chủ tịch Quốc hội lưu ý.

Chủ tịch Quốc hội yêu cầu, thời gian tới, cần tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp. Theo đó, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội cần phối hợp chặt chẽ trong quá trình xây dựng luật, pháp lệnh, nghị quyết. Tăng cường công tác giám sát triển khai thi hành pháp luật, tập trung nâng cao chất lượng công tác giám sát văn bản quy phạm pháp luật. Chính phủ cần tập trung giải quyết triệt để những tồn tại, hạn chế nhận diện trong quá trình xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật.

Đáng lưu ý, Chủ tịch Quốc hội chỉ rõ, "có những luật đã thông qua tại Kỳ họp thứ Chín nhưng chưa có nghị định, chưa có thông tư hướng dẫn, do vậy phải siết chặt hơn kỷ luật, kỷ cương, làm rõ trách nhiệm, kịp thời xử lý vi phạm trong công tác xây dựng, tổ chức thi hành pháp luật. Ưu tiên tập trung xử lý dứt điểm tình trạng chậm, nợ ban hành văn bản quy định chi tiết, xử lý văn bản quy phạm pháp luật có nội dung mâu thuẫn, chồng chéo, trái pháp luật được phát hiện qua công tác kiểm tra, rà soát".

Chủ tịch Quốc hội thẳng thắn chỉ rõ: “Vướng ở luật không còn nhiều, mà vướng ở nghị định, thông tư”.

Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao tập trung nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung các luật về tố tụng, đối với những vấn đề liên quan đến con người phải bàn bạc hết sức kỹ lưỡng.

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương tập trung khắc phục những tồn tại, hạn chế đã nhận diện trong thời gian qua.

Trong công tác xây dựng và thi hành pháp luật cần tổ chức triển khai thực hiện tốt nhiệm vụ, quyền hạn được phân cấp, phân quyền từ Trung ương đến địa phương. Hạn chế tối đa tình trạng bổ sung vào chương trình lập pháp sát thời điểm tổ chức kỳ họp Quốc hội…, Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý.

Tin: Hoàng Ngọc; Ảnh: Hồ Long