Gỡ bỏ rào cản, kiến tạo niềm tin
Vừa qua, Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì cuộc làm việc với Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ về nội dung của bốn dự án luật, trong đó có Luật Đầu tư (sửa đổi). Thông điệp mà người đứng đầu Đảng ta nhấn mạnh rất rõ: Luật sửa đổi phải quán triệt tinh thần Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, bảo đảm môi trường kinh doanh minh bạch, chi phí thấp, đạt chuẩn quốc tế và đủ sức cạnh tranh toàn cầu.
Điểm nổi bật là yêu cầu chuyển quản lý điều kiện đầu tư, kinh doanh từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”, gắn với tăng cường giám sát. Đây không chỉ là điều chỉnh kỹ thuật, mà là sự thay đổi tư duy quản lý. Thay vì buộc doanh nghiệp phải vượt qua hàng loạt thủ tục mới được gia nhập thị trường, Nhà nước sẽ để họ chủ động khởi sự kinh doanh, đồng thời tập trung nguồn lực vào giám sát quá trình vận hành, xử lý sai phạm khi phát sinh.
Cách quản lý mới này tạo thuận lợi hơn cho doanh nghiệp nhưng không đồng nghĩa buông lỏng. Ngược lại, nó hiện đại và hiệu quả hơn nhờ ứng dụng công nghệ và dữ liệu. Một hệ thống cơ sở dữ liệu doanh nghiệp toàn diện, cơ chế báo cáo trực tuyến, công cụ phân tích rủi ro bằng trí tuệ nhân tạo sẽ giúp Nhà nước quản lý minh bạch, giảm thủ tục hành chính nhưng vẫn bảo đảm trật tự, an toàn xã hội.
Cùng với đó, vấn đề then chốt là phải xác định rõ ràng những ngành, nghề kinh doanh có điều kiện. Tổng Bí thư chỉ rõ: Chỉ các lĩnh vực liên quan đến quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự xã hội, đạo đức và sức khỏe cộng đồng mới cần kiểm soát; còn lại, phải triệt để cắt giảm theo đúng chủ trương của Đảng, Nhà nước. Đây là cách phân định hợp lý, nhằm chấm dứt tình trạng tùy nghi “cài” thêm điều kiện gây phiền hà cho doanh nghiệp. Khi những lĩnh vực không cần ràng buộc được “cởi trói”, thị trường và cạnh tranh lành mạnh sẽ tự sàng lọc, thúc đẩy sáng tạo và đổi mới.
Sửa Luật Đầu tư lần này vì thế không chỉ là hoàn thiện một đạo luật, mà còn là thông điệp cải cách mạnh mẽ gửi tới cộng đồng doanh nghiệp trong và ngoài nước. Việt Nam khẳng định cam kết xây dựng môi trường pháp lý ổn định, minh bạch. Thủ tục gia nhập thị trường đơn giản hơn, chi phí giảm, cơ hội rộng mở sẽ là động lực thu hút mạnh mẽ các dòng vốn đầu tư, góp phần khuyến khích tinh thần khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo.
Tuy nhiên, cơ chế hậu kiểm cũng đặt ra yêu cầu mới. Nhà nước cần đầu tư mạnh mẽ cho hệ thống giám sát hiện đại, đồng thời đào tạo đội ngũ công chức có năng lực phân tích và đánh giá rủi ro. Nếu thiếu chuẩn bị, nguy cơ buông lỏng hoặc “thả nổi” có thể xảy ra. Về phía doanh nghiệp, trong môi trường minh bạch hơn, việc tuân thủ pháp luật phải trở thành nguyên tắc, bởi bất kỳ vi phạm nào cũng dễ dàng bị phát hiện và xử lý.
Cải cách thể chế không thể chỉ dừng ở khẩu hiệu. Nó phải thể hiện bằng hành động cụ thể trong từng quy định, từng thủ tục. Nếu Luật Đầu tư (sửa đổi) lần này thực sự cắt giảm điều kiện không cần thiết, áp dụng cơ chế hậu kiểm minh bạch, chúng ta sẽ tháo gỡ được một nút thắt lớn, giải phóng nguồn lực và củng cố niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp.
Trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu gay gắt, nền kinh tế Việt Nam không thể tiếp tục bị níu chân bởi cơ chế “xin - cho”. Một môi trường đầu tư thông thoáng, công bằng và hiện đại mới là nền tảng để thúc đẩy tăng trưởng bền vững, nâng tầm vị thế quốc gia. Luật Đầu tư (sửa đổi) lần này được kỳ vọng sẽ trở thành cú hích mạnh mẽ, mở ra cơ hội phát triển mới cho đất nước.