Thấy gì từ nghi thức xa hoa bậc nhất Hoàng gia Anh đón tiếp Tổng thống Trump?

Theo thông lệ, toàn bộ nghi thức long trọng và xa hoa của một lễ chào đón hoàng gia, bao gồm đội danh dự, ban nhạc kỵ binh, bộ đồ bạc tinh xảo nhất trong cung điện - chỉ dành cho chuyến thăm cấp nhà nước. Và cho đến nay, các chuyến thăm như vậy còn bị ràng buộc bởi một quy tắc bất thành văn: Các Tổng thống Mỹ trong nhiệm kỳ thứ hai sẽ không được đón tiếp theo hình thức này.

Khi ông Barack Obama đến thăm Lâu đài Windsor năm 2016, ông và phu nhân Michelle chỉ đi trong một chiếc Range Rover đen đơn giản, được chào đón bởi một nhóm nhỏ lính gác hoàng gia trước bữa trưa riêng với Nữ hoàng Elizabeth II và Hoàng thân Philip. Tám năm trước đó, người tiền nhiệm của ông, George W. Bush, chỉ được mời uống trà chiều và tham quan nhanh cung điện. Nhưng cả hai đều không coi trọng sự xa hoa, hào nhoáng và sự gắn kết với hoàng gia như Tổng thống Donald Trump.

Từ lễ rước trang trọng đến quốc yến xa hoa

Ngày 17/9, Tổng thống Trump và Đệ nhất phu nhân Melania đã trở thành ngoại lệ hiếm hoi sau khi Vua Charles III gửi lời mời cho một chuyến thăm cấp nhà nước lần thứ hai chưa từng có tiền lệ. Trong lịch sử nước Anh, đây là lần thứ tư nước Anh tổ chức nghi thức cao nhất như vậy cho một nhà lãnh đạo Mỹ.

Nước Anh rõ ràng biết cách làm thế nào để đồng minh quan trọng bên kia Đại Tây Dương hài lòng và Hoàng gia không tiếc công sức. Cuối tuần trước, gia đình Hoàng gia thậm chí còn đăng tải một video dài 9 phút trên kênh YouTube chính thức, mô tả “khối lượng kế hoạch, chuyên môn và công việc khổng lồ” mà các thợ làm vườn, đầu bếp và nhạc công quân nhạc bỏ ra để chuẩn bị cho chuyến thăm cấp nhà nước. Và đây là những gì long trọng nhất mà Hoàng gia Anh đã dành cho vị Tổng thống:

Lễ rước: Lịch trình hai ngày của Tổng thống Donald Trump và Phu nhân bắt đầu bằng lễ rước xe ngựa qua khuôn viên Lâu đài Windsor, được hộ tống bởi kỵ binh cưỡi ngựa. Buổi lễ bắt đầu với cảnh Vua Charles III và Tổng thống Trump cùng nhau diễu hành qua khu điền trang Windsor trên chiếc xe ngựa của Nhà nước Ireland. Hoàng hậu Camilla và Đệ nhất phu nhân Melania Trump đi theo sau trên chiếc xe ngựa của Nhà nước Scotland.

Bữa trưa riêng tư: Sau đó, gia đình Tổng thống Trump đã tham dự bữa trưa riêng tư bên trong Phòng ăn của Nhà nước tại Lâu đài Windsor.

Buổi lễ Beating Retreat: Từ bãi cỏ phía đông của lâu đài, Tổng thống và Phu nhân chứng kiến màn bay trình diễn của Đội bay nhào lộn Red Arrows thuộc Không quân Hoàng gia, với những vệt khói đỏ, trắng và xanh lam cùng một nghi lễ quân sự có tên “beating retreat” - lần đầu tiên được triển khai trong khuôn khổ chuyến thăm cấp nhà nước.

Quốc yến: Ngày trọng đại kết thúc với quốc yến long trọng tại căn phòng lớn nhất của Lâu đài Windsor: Hội trường St. George, nơi có trần nhà được trang trí vô cùng lộng lẫy bằng huy hiệu của mọi Hiệp sĩ Garter kể từ khi hội này được thành lập vào thế kỷ 14.

Căn phòng được trang trí bằng những loại hoa và thảo mộc theo mùa được hái thủ công từ các khu vườn tại Cung điện Buckingham, Lâu đài Windsor và Vườn Savill ở Công viên Windsor Great gần đó. Những bông hoa theo mùa được sắp xếp trên những bình hoa trung tâm mạ bạc lấy từ Grand Service, một bộ đồ ăn tối gồm 4.000 món ban đầu được làm cho George IV và lần đầu tiên được sử dụng tại một bữa tiệc vào năm 1811, theo Royal Collection Trust.

Một truyền thống thú vị tại các buổi tiệc chiêu đãi cấp nhà nước là một loại cocktail đặc biệt thường được pha chế riêng cho mỗi sự kiện. Trong buổi tiệc tối nay, Hoàng gia đã dùng một loại whisky chua cổ điển, gọi là "Transatlantic Whiskey Sour" (Whiskey hương vị Đại Tây Dương). Thêm chút hương vị Anh-Mỹ vào thức uống, phiên bản của họ có Johnnie Walker Black với hương cam quýt tươi mát của mứt cam. Ly được phủ đầy bọt hồ đào và trang trí bằng kẹo dẻo nướng đặt trên một chiếc bánh quy hình ngôi sao, mà theo cung điện, là để gợi lên "hơi ấm của một chiếc bánh S'more bên lò sưởi".

Chương trình âm nhạc có phần kèn hiệu của Đội kèn trumpet của Kỵ binh Hoàng gia và phần trình diễn của Dàn nhạc dây Nữ công tước xứ Edinburgh, được thành lập vào năm 2014.

Nhà vua Anh, người giám sát mọi yếu tố liên quan đến việc tổ chức sự kiện, đã đến thăm hội trường vào chiều 17/9 để kiểm tra lần cuối, đủ thấy sự cẩn trọng của Hoàng gia.

“Một đặc ân cao quý nhất cuộc đời tôi”

Trước khi dùng bữa tối, Vua Charles III đã có bài phát biểu ca ngợi mối quan hệ lịch sử giữa Anh và Mỹ, đồng thời ca ngợi những nỗ lực của ông Trump trong việc "tìm kiếm giải pháp" cho các cuộc xung đột thế giới.

Về phần mình, Tổng thống Trump gọi chuyến thăm cấp nhà nước lần thứ hai tới Vương quốc Anh là "một trong những vinh dự cao quý nhất trong cuộc đời", thậm chí còn nói đùa rằng ông hy vọng mình là vị Tổng thống cuối cùng có được hai chuyến thăm cấp nhà nước.

"Đây là một đặc ân", ông Trump nói. "Đây thực sự là một trong những vinh dự cao quý nhất trong cuộc đời tôi, tôi muốn bày tỏ tôn trọng lớn lao dành cho các bạn và cho đất nước của các bạn”.

Trong bài phát biểu ngắn gọn của mình, Tổng thống cũng nhấn mạnh mối quan hệ giữa Mỹ và Vương quốc Anh, nói rằng "mối quan hệ đặc biệt" giữa hai quốc gia "vẫn chưa thực sự xứng tầm".

Sự kết hợp giữa xa hoa cổ điển và sức mạnh quân sự này chắc chắn đã làm hài lòng vị tổng thống nước Mỹ, đặc biệt nếu xét đến cuộc duyệt binh hoành tráng tại Washington và xu hướng mạ vàng Phòng Bầu dục của ông gần đây (nơi hiện trang trí nhiều vật dụng dát vàng). Các biểu tượng địa vị hữu hình có ý nghĩa to lớn trong thời đại Trump. Trên thực tế, cuộc diễu hành ngày 17/9 giống hệt kiểu nghi lễ mà ông mơ ước được đón nhận tại quê nhà, nhưng bị người Mỹ phản đối với lý do “nước Mỹ không có vua”.

Một bước đi "cùng thắng"

Thực tế, toàn bộ màn trình diễn lộng lẫy này còn là cách che đậy một thực tế khó xử: Rất nhiều người dân Anh không hoan nghênh chuyến thăm của ông Trump.

Bằng cách giữ Tổng thống trong “lâu đài Windsor” khép kín, lộng lẫy và xa hoa, giới chức Anh giảm thiểu khả năng và tác động của các cuộc biểu tình đến mối quan hệ ngoại giao giữa hai nước. Ông Trump sẽ không tham gia sự kiện nào trước công chúng và sẽ gặp Thủ tướng Keir Starmer tại dinh thự ở quê nhà ông trong ngày hôm nay, 18/9, chứ không phải ở London. Trong cuộc hội đàm cấp cao này, Thủ tướng Starmer kỳ vọng sẽ có được cam kết của ông Trump trong các vấn đề thương mại, công nghệ và đặc biệt là Ukraine.

Trước đó, trong buổi Quốc yến, một số CEO công nghệ lớn nhất Mỹ đã cùng tham dự tại Lâu đài Windsor, một ngày sau khi Anh và Mỹ ký kết “Thỏa thuận thịnh vượng công nghệ” trị giá 42 tỷ USD, nhằm thúc đẩy mối quan hệ trong lĩnh vực AI, điện toán lượng tử và năng lượng hạt nhân.

Có thể thấy, những thành quả từ chuyến thăm là chiến thắng cho cả Tổng thống Trump và phía Anh. Ông Trump có nhiều điều để hưởng lợi từ hình ảnh chuyến đi hơn các vị tiền nhiệm (các chuyến thăm nhiệm kỳ hai của Obama và Bush chủ yếu chỉ là “tour chia tay” vào cuối nhiệm kỳ 8 năm, trong khi Trump mới ở năm thứ 5). Ông được tận hưởng mọi nghi thức xa hoa nhưng ít rủi ro vướng vào sự cố chính trị.

Sự sắp xếp này cũng phù hợp với người Anh. Đáng chú ý, lời mời của Nhà vua được Thủ tướng Starmer chuyển đi ngay giữa lúc diễn ra các cuộc đàm phán thương mại Mỹ - Anh, có lẽ như một “món quà ngọt ngào” để thúc đẩy thỏa thuận mà nền kinh tế Anh hậu Brexit đang rất cần. Đây cũng không phải lần đầu tiên một chuyến thăm cấp nhà nước được sử dụng làm đòn bẩy thương mại: Ngay cả nhà độc tài Romania Nicolae Ceaușescu cũng từng được mời năm 1978, ngay trước khi hai nước ký hợp đồng hàng không trị giá 200 triệu bảng (khoảng 360 triệu USD khi đó).

Nghi thức và sự xa hoa giúp tránh được những vấn đề tế nhị mà cả hai bên đều không muốn đối mặt. Và đó là lý do việc trải thảm đỏ Hoàng gia trở thành động thái ngoại giao tối thượng, một hành động thực dụng chính trị.

Quỳnh Vũ