Quốc hội Malaysia và Đại hội đồng AIPA-46:Bước chuyển mình vì tương lai xanh và số hóa
Trong bối cảnh thế giới đang chuyển mình mạnh mẽ dưới tác động của công nghệ và khủng hoảng khí hậu, Quốc hội Malaysia đang tự làm mới mình bằng những bước cải cách táo bạo. Từ số hóa quy trình làm việc, sử dụng năng lượng tái tạo, đến chuyển đổi đội xe công sang xe điện, cơ quan lập pháp này đang định hình một hình mẫu Quốc hội xanh và hiện đại.
Từ Quốc hội số đến Quốc hội thông minh
Trọng tâm đầu tiên trong lộ trình cải cách là chuyển đổi số. Malaysia coi công nghệ không chỉ là công cụ hỗ trợ, mà là “chìa khóa” để đưa Quốc hội tiến gần hơn tới người dân, minh bạch hơn trong mọi hoạt động.
Đào tạo AI cho nghị sĩ: Quốc hội Malaysia đã chứng tỏ không chậm chân trong việc ứng dụng AI. Sáng kiến “Tăng cường năng lực AI cho các nhà hoạch định” phối hợp giữa Quốc hội Malaysia, Văn phòng AI Quốc gia (NAIO), UNITAR và Microsoft, đã tổ chức đào tạo dành cho các nghị sĩ nhằm tăng khả năng sử dụng AI trong xây dựng chính sách, phân tích dữ liệu, đánh giá tác động chính sách, đồng thời hiểu rõ các rủi ro như quyền riêng tư, bảo mật, sai lệch dữ liệu.
Cổng thông tin và ứng dụng di động Quốc hội: Sự ra mắt của Cổng thông tin Quốc hội, cung cấp quyền truy cập toàn diện vào nhiều tài liệu của Quốc hội, bao gồm các dự luật, sửa đổi và báo cáo, theo định dạng thân thiện với người dùng, đã mở ra kênh tiếp cận toàn diện cho công chúng. Người dân có thể dễ dàng tra cứu dự luật, những sửa đổi, báo cáo… chỉ với vài thao tác. Trong khi đó, ứng dụng di động Quốc hội mở rộng khả năng truy cập, cho phép người dùng luôn cập nhật được thông tin về hoạt động của Quốc hội. Những sáng kiến kỹ thuật số này không chỉ đơn giản hóa việc truy xuất thông tin về hoạt động của Quốc hội mà còn biến cơ quan lập pháp vốn xa cách và uy nghiêm trở nên gần gũi và dễ tiếp cận, thúc đẩy công chúng tích cực quan tâm, tham gia vào các hoạt động của cơ quan dân cử bằng cách làm cho quy trình lập pháp trở nên cởi mở và minh bạch hơn.
E-Parlimen: Nếu trước đây việc quản lý giấy tờ, hồ sơ nghị sĩ hay lịch trình họp đòi hỏi rất nhiều nhân sự, mang tính thủ công, tốn nhiều thời gian trong khi lại dễ xảy ra sai sót thì nay tất cả đã được tự động hóa nhờ nền tảng E-Parlimen. Hệ thống này giúp giảm gánh nặng hành chính, tăng tốc độ xử lý và nâng cao độ chính xác.
E-Hantar: Một cải cách khác là số hóa quy trình chất vấn và thảo luận. Các nghị sĩ có thể gửi câu hỏi trực tuyến, theo dõi tiến độ xử lý và nhận phản hồi rõ ràng. Điều này giúp các phiên họp trở nên hiệu quả, minh bạch hơn, đồng thời giảm thiểu tình trạng chậm trễ hay sai sót thủ tục.
E-Latihan: Hệ thống quản lý và theo dõi đào tạo viên chức này được coi là bước tiến đáng kể cho phép theo dõi và quản lý các hoạt động đào tạo nhân viên của cơ quan lập pháp, số hóa quy trình đào tạo, giúp nhân viên phát triển phù hợp với nhu cầu và ưu tiên của cơ quan.
Lãnh đạo Quốc hội Malaysia cho biết, trong tương lai, cơ quan này sẽ tiếp tục thử nghiệm AI và học máy trong nghiên cứu, phân tích dữ liệu, thậm chí là đưa AI vào quy trình lập pháp để hướng tới “Quốc hội thông minh”, cũng như mở rộng các nền tảng tương tác để người dân tham gia nhiều hơn vào đời sống nghị trường.
Xanh hóa Quốc hội: Từ tòa nhà đến phương tiện di chuyển
Song song với chuyển đổi số, Quốc hội Malaysia cũng tiên phong trên con đường xanh hóa hoạt động.
Năng lượng mặt trời cho Tòa nhà Quốc hội: Từ ngày 1/10/2024, tòa nhà Quốc hội đã chính thức sử dụng năng lượng mặt trời cho một phần hoạt động thường ngày.
Tháng 7 vừa qua, Phó Thủ tướng Malaysia Datuk Seri Fadillah Yusof cho biết, tổng cộng 807 tòa nhà chính phủ trên toàn Malaysia, bao gồm cả Tòa nhà Quốc hội, đã được lắp đặt hệ thống năng lượng mặt trời quang điện với tổng công suất 7.657MW. “Tòa nhà Quốc hội hiện có hệ thống năng lượng mặt trời công suất 1,5MW, tạo ra 1,9 GW giờ điện mỗi năm và giảm lượng phát thải khí nhà kính tương đương 1.465 tấn CO₂”, ông Fadillah phát biểu tại lễ khánh thành hệ thống điện mặt trời tại Hội trường Yến tiệc Quốc hội hồi tháng 7/2025.
Chủ tịch Hạ viện Tan Sri Johari Abdul khẳng định, Malaysia là một trong những nghị viện đầu tiên trên thế giới đi theo hướng này. Quốc gia này hướng tới mục tiêu toàn bộ hoạt động của trụ sở Quốc hội sẽ hoàn toàn dựa vào điện mặt trời như một phần của lộ trình hiện thực hóa mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050.
Chuyển đổi đội xe công sang xe điện (EV): Chính phủ Malaysia cũng đã ban hành lộ trình cụ thể để thay thế dần toàn bộ xe công vụ, trong đó có đội xe của Quốc hội, sang xe điện. Kế hoạch bao gồm xây dựng hạ tầng trạm sạc, tính toán chi phí vận hành và bảo dưỡng, đồng thời đặt mục tiêu rõ ràng: bắt đầu từ năm 2025, ít nhất 50% số xe công mới mua phải là EV. Đây không chỉ là cải cách mang tính biểu tượng mà còn là giải pháp thực chất để giảm phát thải và thúc đẩy xu thế giao thông xanh.
Những bước chuyển mình này cho thấy Quốc hội Malaysia đang từng bước khẳng định quyết tâm của đổi mới thể chế và phát triển bền vững. Trong bức tranh rộng lớn hơn, những cải cách này không chỉ mang ý nghĩa trong nước mà còn tạo động lực, truyền cảm hứng cho các nghị viện trong khu vực ASEAN. Một Quốc hội hiện đại, xanh và số hóa chính là lời khẳng định rằng cơ quan dân cử không đứng ngoài dòng chảy thời đại, mà đang đồng hành và dẫn dắt vì lợi ích của người dân và vì một tương lai bền vững.