Nhân chuyến tham dự Đại hội đồng AIPA-46 và thăm chính thức Malaysia của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn:Phát huy vai trò "tuyến đầu" của nghị viện trong xây dựng Cộng đồng ASEAN "bền vững và bao trùm"
Hôm nay, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Phu nhân cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam sẽ lên đường tham dự Đại hội đồng Liên nghị viện các nước ASEAN lần thứ 46 và thăm chính thức Malaysia.
Chuyến công tác có ý nghĩa quan trọng trên cả bình diện song phương và đa phương; thể hiện sự coi trọng của Việt Nam đối với Malaysia, đồng thời, khẳng định, Quốc hội Việt Nam tiếp tục tích cực, chủ động tham gia, phối hợp với Nghị viện các nước ASEAN phát huy vai trò của Nghị viện trong xây dựng Cộng đồng ASEAN “bền vững và bao trùm”.
Quốc hội Việt Nam sẵn sàng đồng hành với AIPA kiến tạo một ASEAN giàu mạnh, thịnh vượng
Đại hội đồng Liên nghị viện các nước ASEAN lần thứ 46 (AIPA-46) được tổ chức trong bối cảnh tình hình thế giới tiếp tục chuyển biến nhanh và khó lường, tác động nhiều mặt tới môi trường an ninh, phát triển của các quốc gia. Kinh tế thế giới tăng trưởng chậm, đối mặt với rủi ro từ gia tăng bất ổn chính sách và căng thẳng địa chính trị. Cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn diễn ra gay gắt song cũng xuất hiện những diễn biến mới khi các nước lớn nỗ lực quản lý quan hệ và tìm kiếm thỏa thuận trong một số vấn đề nhất định.
ASEAN đang tiếp tục quyết tâm củng cố đoàn kết, tăng cường hợp tác và phát huy vai trò trung tâm ở khu vực. Trong đó, tại Hội nghị cấp cao lần thứ 47, ASEAN đã thông qua Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 và các kế hoạch chiến lược cụ thể hóa hợp tác trên các trụ cột: Chính trị - an ninh, Kinh tế, Văn hóa xã hội, kết nối, thu hẹp khoảng cách phát triển; quyết định kết nạp Timor - Leste. Tuy nhiên, ASEAN cũng đang tiếp tục đối mặt với một số khó khăn, thách thức.
Thực tế đó đòi hỏi ASEAN, AIPA cần tiếp tục giữ vững và duy trì vai trò trung tâm, thống nhất hành động, củng cố tình đoàn kết, phát huy tinh thần tự cường, cùng nhau khai thác các động lực tăng trưởng mới vì lợi ích chung của cả khu vực. Chính vì thế, chủ đề của Đại hội đồng AIPA-46 được lựa chọn là “Quốc hội ở tuyến đầu vì một ASEAN tăng trưởng bao trùm và bền vững”.
“ASEAN đang bước vào giai đoạn phát triển mới, triển khai Tầm nhìn Cộng đồng 2045 và các chiến lược hợp tác về chính trị - an ninh, kinh tế, văn hóa, xã hội và kết nối. Cơ hội là rất lớn, song thách thức cũng không nhỏ trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực có những biến động phức tạp, khó lường. Do đó, các nước ASEAN cần đoàn kết hơn nữa, tận dụng các cơ hội, phát huy các tiềm năng để hợp tác hiệu quả hơn nữa. Cần chú trọng khai thác các động lực tăng trưởng mới như: khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh, chuyển đổi số… Khi Cộng đồng ASEAN đoàn kết sẽ dẫn dắt sự phát triển của từng nước và của cả khối.
Các Nghị viện thành viên AIPA cần tiếp tục tăng cường trao đổi, chia sẻ thông tin, kinh nghiệm lập pháp, giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng của mỗi nước. Các nghị sĩ, Nghị viện thành viên AIPA, nhất là các nghị sĩ trẻ, nữ nghị sĩ cần tăng cường giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm hoạt động và trao đổi về các vấn đề cùng quan tâm. Thông qua AIPA, các Nghị viện thành viên có thể cùng nhau xây dựng một nền tảng pháp lý vững chắc, hỗ trợ hiệu quả cho các Chính phủ hiện thực hóa các cam kết của ASEAN”.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn
Không chỉ tương ứng với chủ đề của ASEAN 2025 là “Bao trùm và bền vững”, chủ đề trên của Đại hội đồng AIPA-46 còn thể hiện mong muốn, quyết tâm của AIPA tiếp tục phát huy vai trò then chốt của Nghị viện thúc đẩy tăng trưởng bao trùm và bền vững; thúc đẩy trao đổi kinh nghiệm tốt về khuôn khổ pháp luật và cơ chế giám sát, hỗ trợ tăng trưởng bao trùm bền vững. Cùng với đó là tăng cường năng lực của Nghị viện trong tận dụng cơ hội và ứng phó thách thức; thúc đẩy hợp tác, phối hợp giữa các Nghị viện với các tổ chức chính trị - xã hội, khu vực tư nhân, học giả… để thực hiện Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045; xây dựng khuyến nghị về cải tiến chính sách và sáng kiến về lập pháp nhằm đẩy mạnh tăng trưởng bao trùm, phát triển bền vững.
Các phiên đối thoại với các Nghị viện đối tác trong khuôn khổ Đại hội đồng AIPA-46 có chủ đề chung là “Vai trò trung tâm của ASEAN: Phát huy cấu trúc khu vực bao trùm vì một tương lai bền vững”. Trong đó, các Nghị viện sẽ tập trung thảo luận về: vai trò của Nghị viện trong củng cố các cơ chế do ASEAN dẫn dắt; khuôn khổ lập pháp và đóng góp của ngoại giao nghị viện vào hỗ trợ, duy trì vai trò trung tâm của ASEAN; cân bằng giữa vai trò trung tâm và hợp tác thực chất với các quan sát viên; cơ chế để tăng cường các sáng kiến do ASEAN dẫn dắt; cơ hội để làm sâu sắc hợp tác với các quan sát viên; cách tiếp cận tập thể với những thách thức khu vực và khuôn khổ pháp lý hỗ trợ phát triển bền vững…
Diễn ra sau khi ASEAN vừa thông qua Tuyên bố về Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045, Đại hội đồng AIPA-46 gửi đi thông điệp ủng hộ mạnh mẽ và cam kết của AIPA phối hợp chặt chẽ với Chính phủ và Nhân dân các nước ASEAN thực hiện thành công các mục tiêu đề ra.
Việc Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Đại hội đồng AIPA-46 khẳng định đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển, đa dạng hóa, đa phương hóa của Việt Nam; tiếp tục đưa các mối quan hệ đi vào chiều sâu, đồng thời tạo thế đan xen lợi ích, tăng độ tin cậy, chủ động, tích cực, tạo không gian mở rộng, tranh thủ sự hợp tác; thúc đẩy đối thoại trên các kênh đối ngoại Đảng, ngoại giao nhà nước và đối ngoại nhân dân; triển khai đường lối đối ngoại của Đại hội XIII của Đảng, Kết luận của Bộ Chính trị về định hướng tham gia ASEAN đến năm 2030 và Chỉ thị của Ban Bí thư về đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương đến năm 2030.
30 năm kể từ khi trở thành thành viên của AIPA đến nay, Quốc hội Việt Nam luôn là thành viên tích cực, chủ động và có trách nhiệm của AIPA, sẵn sàng đồng hành với AIPA để kiến tạo một ASEAN giàu mạnh, thịnh vượng.
Việc Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Đại hội đồng AIPA-46 tiếp tục khẳng định vai trò, đóng góp của Việt Nam trong AIPA và khẳng định cam kết của Quốc hội Việt Nam tích cực tham gia, đóng góp vào việc phát huy vai trò của AIPA trong duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác ở khu vực, hiện thực hóa Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 và nâng cao vai trò trung tâm của ASEAN. Cùng với việc tích cực phối hợp với các nước ASEAN thúc đẩy tăng trưởng bao trùm và bền vững, đây cũng là dịp để Việt Nam thúc đẩy những ưu tiên sáng kiến, nhất là về an ninh mạng, năng lượng mới, kinh tế số, gắn kết giữa mục tiêu ưu tiên phát triển của Việt Nam với ASEAN. Đồng thời, qua chuyến công tác sẽ tăng cường quan hệ của Quốc hội ta với Quốc hội các nước thành viên và quan sát viên của AIPA thông qua tiếp xúc cấp cao và các cấp; trao đổi thông tin, kinh nghiệm về hoạt động của Quốc hội; xây dựng và phát triển quan hệ hữu nghị với nghị sĩ các nước. Đây cũng là dịp để thông tin về đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước ta, vai trò và những đóng góp của Quốc hội Việt Nam trong phát triển kinh tế - xã hội đất nước.
Mở rộng hợp tác nghị viện, thúc đẩy quan hệ Việt Nam - Malaysia trên tất cả các lĩnh vực
Cùng với việc tham dự Đại hội đồng AIPA-46, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng sẽ lần đầu tiên thăm chính thức Malaysia trên cương vị người đứng đầu cơ quan lập pháp Việt Nam.
Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện Việt Nam - Malaysia đang trên đà phát triển mạnh mẽ, toàn diện và vững chắc trên tất cả các lĩnh vực, từ chính trị, ngoại giao, an ninh - quốc phòng đến kinh tế, du lịch, văn hóa, giao lưu nhân dân. Hai bên duy trì thường xuyên các hoạt động tiếp xúc cấp cao và các cấp, các cơ chế hợp tác song phương; chia sẻ nhiều quan điểm, lợi ích chiến lược trên hầu hết các vấn đề quốc tế, khu vực; phối hợp chặt chẽ tại ASEAN và các diễn đàn đa phương.
Về kinh tế, Malaysia hiện là đối tác thương mại lớn thứ 3 của Việt Nam trong ASEAN, đối tác thương mại lớn thứ 9 của Việt Nam trên thế giới với tổng kim ngạch thương mại hai chiều năm 2024 đạt 14,2 tỷ USD, tăng 12% so với năm 2023. Trong 8 tháng năm nay, tổng kim ngạch thương mại hai nước đã đạt 10,66 tỷ USD, tăng 10,3% so với cùng kỳ năm 2024. Với những tín hiệu tích cực như hiện nay, hai nước hoàn toàn có thể sớm hoàn thành mục tiêu kim ngạch thương mại 18 tỷ USD đã đề ra.
Malaysia còn là nhà đầu tư lớn thứ 3 trong ASEAN tại Việt Nam, đứng thứ 10/143 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam với 731 dự án còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký đạt 13 tỷ USD, chủ yếu trong các lĩnh vực giáo dục, đào tạo, sản xuất, phân phối điện, khí, nước, công nghiệp chế biến, chế tạo.
Hai nước sở hữu những điểm mạnh mang tính chiến lược và bổ trợ lẫn nhau cần được nắm bắt để hợp tác, từ đó các doanh nghiệp hai nước sẽ có thêm điều kiện thuận lợi để tiếp cận tốt nhất thị trường của nhau, đặc biệt trong các lĩnh vực hợp tác mới còn nhiều dư địa như: công nghiệp Halal, kinh tế xanh, đổi mới sáng tạo, khoa học và công nghệ, chuyển đổi số, năng lượng xanh. Hợp tác an ninh, quốc phòng, lao động, văn hóa, giáo dục, du lịch, giao lưu nhân dân giữa hai nước tiếp tục được tăng cường.
Trong tổng thể quan hệ hai nước, Quốc hội Việt Nam và Nghị viện Malaysia duy trì hợp tác tốt đẹp cả trong khuôn khổ song phương và đa phương. Hai bên thường xuyên trao đổi đoàn, tiếp xúc cấp cao và phối hợp chặt chẽ tại các cơ chế liên nghị viện khu vực, quốc tế như tại Liên minh Nghị viện thế giới, Diễn đàn Nghị viện châu Á - Thái Bình Dương, AIPA…
Tháng 8/2024, Đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam do Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định làm Trưởng đoàn thăm làm việc tại Malaysia thành công tốt đẹp. Ngay sau đó, vào tháng 10/2024, Chủ tịch Hạ viện Malaysia Tan Sri Dato’ Johari Bin Abdul đã thăm chính thức Việt Nam. Trong chuyến thăm này, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Chủ tịch Hạ viện Tan Sri Dato’ Johari Bin Abdul đã trao đổi sâu rộng các biện pháp nhằm tăng cường quan hệ hợp tác giữa Quốc hội Việt Nam và Nghị viện Malaysia đi vào thực chất, hiệu quả, đóng góp tích cực cho việc củng cố, thúc đẩy quan hệ hai nước trên tất cả các lĩnh vực.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn thăm chính thức Malaysia nhằm triển khai quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện giữa hai nước, qua đó tiếp tục góp phần củng cố tin cậy chính trị, thúc đẩy hợp tác trên tất cả các lĩnh vực như: chính trị, ngoại giao, quốc phòng, an ninh, nghị viện, kinh tế, thương mại, đầu tư, lao động, văn hóa, du lịch, giao lưu nhân dân đi vào thực chất, hiệu quả hơn.
Chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội khẳng định chính sách nhất quán của Việt Nam luôn coi trọng quan hệ với các nước láng giềng và ASEAN, trong đó có Malaysia - đối tác kinh tế quan trọng hàng đầu của Việt Nam; đồng thời thể hiện sự coi trọng của Việt Nam đối với Malaysia trên cương vị Chủ tịch ASEAN 2025 và Chủ tịch AIPA 46; khẳng định Việt Nam sẽ phối hợp với Malaysia và các nước ASEAN xây dựng Cộng đồng ASEAN bền vững và bao trùm, đoàn kết, vững mạnh, củng cố vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực.
Chuyến thăm cũng cho thấy sự tin cậy, gắn bó giữa Lãnh đạo cấp cao hai nước trong thời gian qua; đánh giá kết quả hợp tác thời gian qua giữa hai nước nói chung và giữa Quốc hội - Nghị viện hai nước nói riêng; trao đổi phương hướng và các biện pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả quan hệ hợp tác giữa hai nước, hai Quốc hội thời gian tới.
Đặc biệt, chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh Malaysia giữ vai trò Chủ tịch AIPA-46. Do đó, Đại sứ Việt Nam tại Malaysia Đinh Ngọc Linh cho rằng, “đây không chỉ là cơ hội tốt để hai bên tiếp tục củng cố thêm lòng tin chiến lược, mở rộng hợp tác nghị viện giữa hai nước, mà còn thể hiện việc tiếp tục triển khai tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng; khẳng định vai trò của Quốc hội Việt Nam tại các diễn đàn đa phương”.