Tiếng nói cơ sở:Quan tâm bố trí cán bộ chuyên trách công tác dân tộc, tôn giáo tại cơ sở
Việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp là một chủ trương lớn nhằm tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy chính quyền tuy nhiên, khi áp dụng tại các địa bàn có tính đặc thù cao về dân tộc, tôn giáo đã ghi nhận những khó khăn, vướng mắc phát sinh.
Qua chuyến kiểm tra thực tế mới đây tại An Giang, Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Y Vinh Tơr đã nhấn mạnh yêu cầu bố trí cán bộ chuyên trách, không lồng ghép cho hai lĩnh vực này để quá trình vận hành mô hình mới thông suốt, hiệu lực.
Những "điểm nghẽn" ghi nhận từ cơ sở
Trong chuyến công tác nhằm kiểm tra việc vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại hai xã An Cư và Tri Tôn của tỉnh An Giang, Đoàn công tác do Thứ trưởng Y Vinh Tơr dẫn đầu đã có cái nhìn cận cảnh về những thách thức mà cấp cơ sở đang đối mặt. Báo cáo từ các địa phương cho thấy, dù đã có nhiều nỗ lực, con đường vận hành mô hình mới vẫn còn không ít gập ghềnh.
Tại xã An Cư, một địa bàn rộng lớn với dân số trên 39 nghìn người, trong đó có đến 5.092 hộ đồng bào dân tộc Khmer (chiếm gần 70% dân số), Chủ tịch UBND xã Nguyễn Duy Phong đã thẳng thắn chỉ ra những bất cập. Theo đó, sự lúng túng xuất hiện do đây là mô hình còn mới, trong khi hệ thống các quy định, thủ tục, công việc được chuyển giao từ mô hình cũ lại thiếu sự đồng bộ, gây khó khăn cho cả cán bộ và người dân.
Cũng theo Chủ tịch UBND xã An Cư, một trong những vấn đề lớn nhất hiện nay chính là việc không ít cán bộ, công chức ở tất cả các khối được bố trí đảm trách công việc mới so với trước, nhiều việc phải vừa làm, vừa học, vừa rút kinh nghiệm. Thêm vào đó, tình trạng cơ sở vật chất cũ kỹ, đã xuống cấp cũng là một rào cản hữu hình, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và tiến độ công việc trong dài hạn.
Cùng chung những trăn trở, bà Hồ Thị Kim Duyên, Phó Chủ tịch UBND xã Tri Tôn – địa phương có tỷ lệ đồng bào Khmer chiếm 46,80%, cũng khẳng định công tác dân tộc, tôn giáo luôn được xác định là nhiệm vụ chính trị hàng đầu. Địa phương đã chủ động nắm bắt tình hình, đẩy mạnh tuyên truyền nhưng vẫn gặp nhiều hạn chế về nguồn lực. Đề xuất với đoàn công tác xem xét, lãnh đạo xã mong muốn được hướng dẫn và bố trí thêm nguồn vốn để tiếp tục đầu tư, nâng cấp hệ thống hạ tầng thiết yếu như đường giao thông và các công trình phục vụ nông nghiệp… để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế và cải thiện đời sống thực chất cho đồng bào DTTS; đồng thời, tháo gỡ các vướng mắc trong việc triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Chuyên môn hóa cán bộ để đáp ứng yêu cầu mới
Sau khi lắng nghe những báo cáo và đề xuất từ cơ sở, Thứ trưởng Y Vinh Tơr cùng các thành viên Đoàn công tác của Bộ Dân tộc và Tôn giáo đánh giá cao sự nỗ lực, chủ động của đội ngũ cán bộ địa phương trong bối cảnh vừa phải bảo đảm công việc thường nhật, vừa phải thích ứng với mô hình tổ chức mới.
Thứ trưởng Y Vinh Tơr lưu ý, cùng với việc tháo gỡ các khó khăn về cơ chế, vật chất, yếu tố con người phải được đặt lên hàng đầu. Chính quyền cần quan tâm hơn nữa đến đời sống, tâm tư của cán bộ, công chức để họ yên tâm công tác và cống hiến. Đồng thời, ông đề nghị cấp ủy, chính quyền địa phương cần phối hợp chặt chẽ với tỉnh để rà soát kỹ lưỡng, tham mưu xây dựng một phương án quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội tổng thể, có tầm nhìn cả ngắn hạn và dài hạn, trong đó lĩnh vực dân tộc, tôn giáo phải được xem xét một cách toàn diện.
Đặc biệt, trước bài toán về nhân sự tại cơ sở phải bố trí cán bộ phụ trách lĩnh vực dân tộc và lĩnh vực tôn giáo riêng biệt, không lồng ghép. Phân tích sâu hơn về đề nghị này, Thứ trưởng nhấn mạnh: "Với địa bàn đặc thù, có đông đồng bào DTTS sinh sống, đồng thời đa dạng về tôn giáo, tín ngưỡng, trong giai đoạn mới, với việc phân cấp, phân quyền triệt để, nếu chưa bố trí cán bộ và bồi dưỡng kiến thức chuyên môn sâu về lĩnh vực thì không thể đáp ứng được công việc".
Đây không chỉ là giải pháp mà còn là một yêu cầu tất yếu xuất phát từ thực tiễn; bởi thực tế công tác dân tộc đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc về văn hóa, phong tục, tập quán, ngôn ngữ của đồng bào, trong khi công tác tôn giáo lại cần sự nhạy bén, tinh tế và kiến thức vững vàng về lịch sử, giáo lý của các tôn giáo khác nhau. Việc lồng ghép hai nhiệm vụ phức tạp này vào một người, nhất là trong bối cảnh quyền hạn và trách nhiệm ở cấp xã ngày càng lớn sẽ dẫn đến tình trạng quá tải, xử lý công việc không sâu, không sát, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh những vấn đề phức tạp.
Đối với việc triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, Thứ trưởng đề nghị trong khoảng thời gian còn lại của giai đoạn, địa phương cần tập trung mọi nguồn lực, tiếp tục đẩy mạnh thực hiện hiệu quả các nội dung, dự án. Thành công của giai đoạn này sẽ là tiền đề vững chắc để xây dựng và triển khai hiệu quả cho giai đoạn tiếp theo, mang lại những thay đổi thực chất cho đời sống của người dân vùng đồng bào DTTS.