Đề xuất bỏ giấy phép nhập khẩu thuốc lá kinh doanh miễn thuế

Cần thiết sửa đổi Nghị định số 100/2020/NĐ-CP

Bộ Tài chính đang xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 100/2020/NĐ-CP về kinh doanh hàng miễn thuế (Nghị định số 100). Cơ quan này cho biết, sau 5 năm triển khai, Nghị định số 100 đã thúc đẩy hoạt động kinh doanh bán hàng miễn thuế của doanh nghiệp. Doanh thu bán hàng miễn thuế của doanh nghiệp trên toàn quốc duy trì tăng tưởng mạnh qua các năm, từ mức hơn 10,3 triệu USD năm 2020 đã tăng lên gần 158 triệu USD năm 2024; đối tượng mua hàng chủ yếu là khách du lịch đến từ Trung Quốc, Hàn Quốc, Ấn Độ, Philippines…

Nghị định cũng tạo cơ sở pháp lý để hải quan kiểm tra, giám sát hàng hóa của doanh nghiệp kinh doanh hàng miễn thuế theo nguyên tắc quản lý rủi ro; đồng thời đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, trang thiết bị hiện đại nhằm giảm tiếp xúc trực tiếp, hạn chế phiền hà, tiêu cực và tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp

Tuy vậy, trong quá trình thực hiện đã có những vướng mắc nhất định. Một số thủ tục hành chính liên quan không còn cần thiết; chưa có cơ chế kiểm tra, giám sát hàng hóa trong trường hợp khách hàng mua hàng miễn thuế tại cửa hàng miễn thuế trong nội địa nhưng không tới nhận hàng hóa tại quầy nhận hàng trong khu cách ly, gây khó khăn cho doanh nghiệp cũng như cơ quan hải quan khi thực tiễn có phát sinh mà không có quy định để thực hiện...

Do đó, việc sửa đổi Nghị định số 100 là cần thiết nhằm phù hợp cơ cấu tổ chức mới, giảm bớt thủ tục, giảm hồ sơ dạng giấy; giải quyết vướng mắc trong thực tiễn; đồng thời phù hợp với việc thành lập Trung tâm tài chính quốc tế và Khu thương mại tự do.

Phân tách quản lý kho hàng miễn thuế trong và ngoài khu cách ly

Để khắc phục những bất cập của Nghị định số 100, cơ quan soạn thảo đã đề xuất nhiều quy định mới.

Cụ thể, theo quy định hiện hành, thuốc lá điếu nhập khẩu để bán tại cửa hàng miễn thuế phải in cảnh báo sức khỏe trên bao bì bằng tiếng Việt hoặc tiếng Anh, đối với thuốc lá bán cho hành khách nhập cảnh phải dán nội dung cảnh báo sức khỏe bằng tiếng Việt trên bao bì. Trong khi đó, tại Thông tư liên tịch giữa Bộ Y tế và Bộ Công Thương chỉ quy định việc ghi nhãn, in cảnh báo sức khỏe trên bao bì thuốc lá mà không có quy định về việc dán cảnh báo sức khỏe.

Mặt khác, việc dán cảnh báo này được dán theo từng cây/tút thuốc hay dán theo từng bao thuốc lá? Nếu dán theo từng bao thuốc lá thì các doanh nghiệp kinh doanh hàng miễn thuế phải bóc riêng từng bao, tức không còn nguyên vẹn theo cây/tút, và khi hàng hóa không bán hết sẽ không thể thực hiện việc tái xuất cho đối tác nước ngoài. Tâm lý của người mua cũng không muốn mua hàng không còn nguyên vẹn do đã bóc theo từng bao để dán cảnh báo sức khỏe.

Do đó, Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi theo hướng thuốc lá điếu nhập khẩu để bán tại cửa hàng miễn thuế phải in cảnh báo sức khỏe trên bao bì bằng tiếng Việt hoặc tiếng Anh, đối với thuốc lá bán cho hành khách nhập cảnh phải dán nội dung cảnh báo sức khỏe bằng tiếng Việt theo mẫu cảnh báo sức khỏe trên bao bì theo đơn vị đóng gói (bao/tút/cây) khi bán hàng cho khách hàng.

Cũng theo Bộ Tài chính, hiện việc nhập khẩu sản phẩm thuốc lá để kinh doanh hàng miễn thuế bắt buộc phải có giấy phép của Bộ Công Thương, cơ quan hải quan chỉ cho phép nhập khẩu thuốc lá vào cửa hàng miễn thuế để bán theo đúng giấy phép này.

Trên thực tế, Bộ Công Thương thực hiện việc cấp phép chỉ dựa trên số lượng doanh nghiệp bán được tại cửa hàng miễn thuế, không hạn chế số lượng bán được trong 1 năm. Việc quản lý mặt hàng rượu, bia kinh doanh hàng miễn thuế được quy định đơn giản hơn đối với thuốc lá. Do đó, Bộ Tài chính đề xuất bãi bỏ giấy phép nhập khẩu thuốc lá để thống nhất cách quản lý với mặt hàng rượu, bia, song cần yêu cầu doanh nghiệp thực hiện báo cáo hàng năm về tình hình nhập khẩu, tồn kho và tiêu thụ thuốc lá.

Điều 11 Nghị định số 100 đang quy định quy trình giám sát chung cho cả hai trường hợp kho chứa hàng miễn thuế nằm trong khu cách ly và trường hợp kho chứa hàng miễn thuế nằm ngoài khu cách ly. Điều này dẫn đến vướng mắc của Công ty TNHH MTV Suất ăn hàng không Việt Nam, khi cơ quan hải quan không thống nhất quy trình kiểm tra, giám sát việc vận chuyển hàng hóa miễn thuế giữa kho chứa hàng miễn thuế của công ty với tàu bay tại Sân bay Tân Sơn Nhất (kho chứa hàng miễn thuế nằm trong khu cách ly) và Sân bay Nội Bài (kho chứa hàng miễn thuế nằm ngoài khu cách ly).

Theo Bộ Tài chính, trường hợp vận chuyển hàng hóa từ kho chứa hàng miễn thuế nằm trong khu cách ly đến tàu bay và ngược lại có mức độ rủi ro thấp hơn, không cần giám sát chặt chẽ như đối với trường hợp kho chứa hàng miễn thuế nằm ngoài khu cách ly. Vì vậy, cần tách riêng hai trường hợp để đơn giản hóa thủ tục, thuận lợi hơn cho doanh nghiệp.

Ngoài ra, dự thảo cũng bỏ quy định về xác nhận trên phiếu nhập kho của doanh nghiệp; đơn giản hóa thủ tục bán hàng miễn thuế cho một số đối tượng; bổ sung quy định về kiểm tra, giám sát hàng hóa trong trường hợp người mua hàng miễn thuế không đến nhận hàng tại quầy nhận hàng trong khu cách ly; bổ sung quy định về việc mua hàng, luân chuyển hàng hóa miễn thuế tại Khu thương mại tự do, Trung tâm Tài chính quốc tế tại Việt Nam…

Đan Thanh