Nghị sĩ Pháp yêu cầu điều tra hình sự TikTok vì “đầu độc giới trẻ”
Động thái này được đưa ra sau khi Ủy ban điều tra của Quốc hội Pháp công bố báo cáo cuối cùng, ví TikTok như “một liều thuốc độc chậm” đối với giới trẻ.
Ông Arthur Delaporte, nghị sĩ Đảng Xã hội Pháp, đồng chủ trì cuộc điều tra kéo dài 6 tháng của Uỷ ban điều tra của Quốc hội về tác động tâm lý của TikTok đối với trẻ vị thành niên, vừa đề nghị cơ quan công tố Paris mở cuộc điều tra hình sự nhằm làm rõ liệu TikTok có “đe dọa tính mạng” của người dùng trẻ tuổi hay không. Ông cho biết, Ủy ban đã lắng nghe lời khai từ nhiều phía, bao gồm gia đình nạn nhân, các giám đốc mạng xã hội và những người có ảnh hưởng.
Phát biểu với kênh FranceInfo, ông nhấn mạnh: “Kết luận rất rõ ràng: TikTok đã cố ý đe dọa sức khỏe và tính mạng người dùng. Đó là lý do tôi quyết định chuyển vụ việc sang công tố viên Paris. Theo tôi, ở đây có dấu hiệu tội phạm, có sự đồng lõa tích cực. Hơn nữa, khi các lãnh đạo TikTok đến gặp chúng tôi, họ khẳng định không hề biết gì... Tôi tin rằng điều đó còn cấu thành hành vi khai man”.
Việc có tiến hành điều tra hình sự đối với nền tảng này hay không hiện phụ thuộc vào quyết định của công tố viên.
Quốc hội về tác động tâm lý của TikTok đối với trẻ vị thành niên phát biểu tại Quốc hội Pháp. Ảnh: Le Monde
TikTok là “biển nội dung độc hại”?
Ủy ban điều tra của Quốc hội Pháp được thành lập sau vụ kiện năm 2024 của 7 gia đình chống lại TikTok, với cáo buộc ứng dụng đã đề xuất cho con em họ những nội dung dẫn tới ý nghĩ tự tử.
Bà Géraldine, mẹ của một thiếu nữ 18 tuổi tự tử vào năm 2024, chia sẻ với hãng AFP rằng, sau cái chết của con, bà đã phát hiện ra nhiều video tự làm hại bản thân mà con gái bà đăng tải và xem trên TikTok.
Bà nói: “TikTok không giết con bé, bởi nó vốn đã không ổn định tinh thần. Nhưng TikTok đã thiếu trách nhiệm trong kiểm duyệt nội dung, khiến con bé chìm sâu hơn vào những thôi thúc kết thúc cuộc sống của mình”.
Sau 6 tháng điều tra, trong báo cáo công bố ngày hôm qua, 11/9, Ủy ban Quốc hội nhận định: TikTok giống như “một liều thuốc độc chậm” đối với trẻ em. Nghị sĩ Laure Miller, đồng chủ trì cuộc điều tra, gọi TikTok là một “biển nội dung độc hại”, trong đó các thuật toán dễ dàng đưa trẻ em vào một “bong bóng” khép kín, khó thoát ra ngoài.
Từ kết quả nghiên cứu, báo cáo kiến nghị cấm hoàn toàn trẻ dưới 15 tuổi sử dụng mạng xã hội; đồng thời áp dụng “giờ giới nghiêm kỹ thuật số” đối với thanh thiếu niên từ 15 đến 18 tuổi - tức cấm truy cập mạng xã hội từ 22 giờ đêm đến 8 giờ sáng hôm sau. Ngoài ra, báo cáo đề xuất phát động một chiến dịch tuyên truyền rộng rãi và xem xét hình sự hóa hành vi “thiếu trách nhiệm kỹ thuật số” của cha mẹ nếu không giám sát việc con cái sử dụng mạng xã hội.
Nghị sĩ Delaporte cho rằng, các khuyến nghị này nhằm khởi động cuộc tranh luận xã hội rộng lớn hơn: “Vấn đề then chốt là quy định ở cấp độ châu Âu và cách chúng ta có thể buộc các nền tảng phải điều chỉnh thuật toán”.
Phản bác và tranh luận
Phản hồi trước báo cáo, đại diện TikTok khẳng định: “Chúng tôi hoàn toàn bác bỏ những mô tả sai lệch của Ủy ban, khi tìm cách biến công ty chúng tôi thành “vật tế thần” cho những thách thức của xã hội. TikTok hiện có chương trình bảo mật và an toàn mạnh mẽ, với hơn 70 tính năng và thiết lập nhằm hỗ trợ sự an toàn và hạnh phúc của thanh thiếu niên cũng như các gia đình trên nền tảng của mình”.
Các lãnh đạo TikTok, thuộc sở hữu của tập đoàn ByteDance (Trung Quốc) cho biết, nền tảng đã ứng dụng trí tuệ nhân tạo để tăng cường kiểm duyệt nội dung. Năm ngoái, hệ thống này đã phát hiện và xử lý 98% nội dung vi phạm điều khoản dịch vụ tại Pháp.
Thực tế, Văn phòng Tổng thống Pháp Emmanuel Macron từng bày tỏ mong muốn cấm trẻ em và thanh thiếu niên sử dụng mạng xã hội, sau khi Australia bắt đầu xây dựng dự luật cấm mạng xã hội đối với người dưới 16 tuổi. Vì vậy, đề xuất của nghị sĩ Pháp về điều tra hình sự với TikTok làm dấy lên tranh luận tại Pháp về mức độ trách nhiệm của các nền tảng mạng xã hội, đồng thời cho thấy xã hội Pháp đang đối mặt với bài toán nan giải: Vừa phải bảo vệ thanh thiếu niên trước các rủi ro tâm lý và nội dung độc hại, vừa phải cân nhắc quyền tự do sử dụng internet và vai trò của phụ huynh trong việc giám sát con cái.
Đề xuất “giới nghiêm kỹ thuật số” và trách nhiệm hình sự đối với cha mẹ được đánh giá là mạnh tay, nhưng cũng phản ánh sự lo ngại ngày càng gia tăng trước tác động khó kiểm soát của mạng xã hội. Các kiến nghị từ Quốc hội Pháp, nếu được thực thi, có thể trở thành một trong những biện pháp mạnh tay nhất tại châu Âu nhằm kiểm soát tác động của mạng xã hội đối với thế hệ trẻ.