Đề xuất giải pháp để Quốc hội Việt Nam xứng tầm là thiết chế dẫn dắt, kiến tạo phát triển
Hội thảo "Quốc hội Việt Nam - 80 năm hình thành và phát triển" tập trung đề xuất định hướng và giải pháp đổi mới hoạt động Quốc hội trong bối cảnh mới để Quốc hội Việt Nam xứng tầm là thiết chế dẫn dắt, kiến tạo sự phát triển, thể hiện khát vọng Việt Nam hùng cường, dân chủ, văn minh, đồng hành cùng cả dân tộc tự tin, tự cường, vững bước trong kỷ nguyên mới.
Phát biểu đề dẫn tại Hội thảo khoa học cấp quốc gia "Quốc hội Việt Nam - 80 năm hình thành và phát triển" chiều nay, 9/9, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương Nguyễn Xuân Thắng đã ôn lại lịch sử hình thành, phát triển và những dấu mốc quan trọng trong hoạt động của Quốc hội 80 năm qua, từ Quốc hội khoá đầu tiên trong thời kỳ chính quyền cách mạng non trẻ cho tới Quốc hội tập hợp khối đại đoàn kết, trung kiên trong chiến khu; từ Quốc hội trên đất nước còn chia cắt đến Quốc hội đầu tiên của nước Việt Nam độc lập, hòa bình, thống nhất.
GS.TS Nguyễn Xuân Thắng khẳng định, 80 năm qua, mỗi bản Hiến pháp, mỗi kỳ họp của Quốc hội là một trang sử, là minh chứng rực rỡ cho tinh thần dân chủ, khát vọng hoà bình, thống nhất và tiến lên xã hội chủ nghĩa, đưa Quốc hội trở thành biểu tượng cao đẹp của ý chí và niềm tin của toàn dân tộc.
Là hiện thân cho ý chí, sức mạnh của nhân dân và khối đại đoàn kết toàn dân tộc, Quốc hội là đại diện rộng rãi cho mọi tầng lớp Nhân dân, không phân biệt dân tộc, giới tính, thành phần xã hội, tín ngưỡng, tôn giáo, trình độ văn hóa, nghề nghiệp. Mỗi quyết định của Quốc hội là sự thể hiện ý chí và nguyện vọng của Nhân dân, luôn nhằm bảo đảm cao nhất lợi ích của quốc gia, dân tộc.
Bước vào kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc, GS.TS Nguyễn Xuân Thắng nhận định, Quốc hội Khóa XV đã khẳng định vị thế là chủ thể sáng tạo thể chế, kiến tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho những quyết sách chiến lược mang tính đột phá cho sự phát triển nhanh và bền vững đất nước.
Đó là việc Quốc hội phát huy vai trò đầu tàu, chủ chốt trong việc xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật đồng bộ, thống nhất; tháo gỡ kịp thời các điểm nghẽn về thể chế, bảo đảm thể chế trở thành lợi thế và là nguồn lực cho đất nước; đổi mới mạnh mẽ tư duy pháp luật, chuyển từ tư duy không quản được thì cấm sang tư duy quản trị quốc gia thực sự kiến tạo, phục vụ phát triển.
Đó là việc Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết số 202/2025/NQ-QH15 thống nhất cả nước còn 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh; thông qua Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi, chính thức thiết lập mô hình chính quyền địa phương hai cấp (cấp tỉnh và cấp xã), điều chưa từng có trong lịch sử hiện đại; thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, thực hiện một cuộc cách mạng “sắp xếp lại giang sơn” trăm năm mới có một lần, đưa Việt Nam bước vào một kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc vì mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, độc lập, dân chủ, giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc, vững bước đi lên CNXH như tâm nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh và ước vọng của toàn dân tộc ta.
Quán triệt chỉ đạo sâu sắc trong phát biểu khai mạc của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú, GS.TS Nguyễn Xuân Thắng đề nghị các đại biểu, các nhà khoa học tập trung thảo luận, tổng kết và làm sâu sắc hơn giá trị lịch sử và ý nghĩa quan trọng của cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên; tổng kết thực tiễn 80 năm hình thành và phát triển của Quốc hội Việt Nam, qua các giai đoạn lịch sử: từ thời kỳ kháng chiến kiến quốc, thời kỳ đấu tranh thống nhất đất nước, đưa cả nước quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội, đến thời kỳ đổi mới, hội nhập và phát triển; rút ra các bài học để làm rõ sự kế thừa, vận dụng và phát triển sáng tạo trong bối cảnh mới.
Phân tích, làm rõ vai trò của Quốc hội trong việc thể chế hóa Cương lĩnh, nghị quyết của Đảng, thực hiện chức năng lập pháp, giám sát tối cao và quyết định các vấn đề quan trọng của quốc gia; rút ra những bài học kinh nghiệm sâu sắc trong đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội, vai trò của Chủ tịch Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và đại biểu Quốc hội qua các chặng đường phát triển của đất nước.
Trên cơ sở đó, GS.TS Nguyễn Xuân Thắng mong muốn các đại biểu, các nhà khoa học đề xuất định hướng và giải pháp đổi mới hoạt động Quốc hội trong bối cảnh mới, từ việc nâng cao chất lượng đại biểu, đến ứng dụng công nghệ, cải tiến phương thức hoạt động, tăng cường tính chuyên nghiệp, hiện đại và bản lĩnh nghị trường; để Quốc hội Việt Nam thực sự là cơ quan đại diện tập trung nhất ý chí, nguyện vọng chính đáng của Nhân dân, xứng tầm là thiết chế dẫn dắt, kiến tạo sự phát triển, thể hiện khát vọng Việt Nam hùng cường, dân chủ, văn minh, đồng hành cùng cả dân tộc tự tin, tự cường, vững bước trong kỷ nguyên mới.