Hội chợ Chuyển đổi số: Bước tiến chiến lược của ngành Thuế trong kỷ nguyên số

Phó Cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn đã nhấn mạnh điều này tại Hội chợ Chuyển đổi số kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống ngành Thuế Việt Nam (10/9/1945 - 10/9/2025) vừa được Cục Thuế tổ chức chiều nay (8/9).

Đồng hành của ngành thuế cùng doanh nghiệp và người dân

Phó Cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn chia sẻ, định hướng chuyển đổi số ngành Thuế giai đoạn 2025-2030 là một kế hoạch được xây dựng trên nền tảng hệ thống công nghệ thông tin (CNTT) ngành Thuế đã trải qua hơn 3 thập kỷ xây dựng và phát triển, đến nay hệ thống CNTT triển khai đồng bộ, trong tất cả các chức năng quản lý thuế từ đăng ký, kê khai, nộp, quản lý nghĩa vụ và hỗ trợ người nộp thuế (NNT).

Trong khuôn khổ Hội chợ Chuyển đổi số lần này, ngành Thuế cùng với các đơn vị thuộc Bộ Tài chính và các Tập đoàn, Hãng, Công ty công nghệ đang trưng bày các sản phẩm, ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ công tác quản lý thuế và hỗ trợ người nộp thuế. Đây đều là những thành quả bước đầu quan trọng trong hành trình chuyển đổi số, thể hiện tinh thần đồng hành của ngành Thuế cùng doanh nghiệp và người dân.

“Việc triển khai các dịch vụ Thuế điện tử, hệ thống hóa đơn điện tử trên phạm vi toàn quốc đã cụ thể hóa, bám sát các chủ trương, định hướng của Đảng, Nhà nước và Bộ Tài chính trong đẩy mạnh, cải cách thủ tục hành chính, giảm thời gian và chi phí tuân thủ cho NNT, đánh dấu những bước đột phá quan trọng trong đổi mới phương thức quản lý, được cộng đồng doanh nghiệp, NNT đánh giá cao và lần triển khai Hội chợ Chuyển đổi số lần này cho thấy quyết tâm của ngành Thuế” - Phó Cục trưởng Mai Sơn cho biết.

Công tác chuyển đổi số ngành Thuế đã từng bước ứng dụng các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), xây dựng các cơ sở dữ liệu lớn Bigdata thông qua chia sẻ, kết nối dữ liệu với các Bộ, ngành và các công cụ hỗ trợ NNT theo hình thức mới (như trợ lý ảo, chatbot). Nhờ những nỗ lực quyết liệt trong hiện đại hóa và chuyển đổi số, công tác quản lý thuế đã từng bước được số hóa toàn diện, qua đó nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và tạo thuận lợi tối đa cho NNT, khẳng định hình ảnh cơ quan quản lý thuế chuyên nghiệp - minh bạch - liêm chính - đổi mới.

Chuyển đổi số là giải pháp tổng thể, then chốt

Ngành Thuế xác định, bước vào giai đoạn hiện nay, ngành đang đối mặt với những yêu cầu và thách thức rất lớn: Yêu cầu về công tác thu NSNN ngày càng cao để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo cân đối tài chính ngân sách quốc gia; sự tăng trưởng về số lượng NNT theo từng năm cũng như mở rộng về quy mô, phạm vi hoạt động của NNT.

Hiện nay cơ quan thuế đang quản lý hơn 1 triệu doanh nghiệp, hơn 300 nghìn tổ chức, hơn 2 triệu cá nhân, hộ kinh doanh và hơn 80 triệu mã số thuế cá nhân; yêu cầu đổi mới phương thức quản lý thuế phải bắt kịp với tình hình phát triển kinh tế xã hội, như: kinh tế số phát triển bùng nổ, thương mại điện tử xuyên biên giới mở ra những mô hình kinh doanh mới đòi hỏi cơ chế, chính sách quản lý thuế phù hợp đối với từng đối tượng NNT; chủ trương tinh gọn bộ máy đặt ra yêu cầu về cải tổ nhân lực, phương thức quản lý. Cùng với đó là áp lực hiện đại hóa quản lý thuế trong bối cảnh sự phát triển khoa học, công nghệ đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu cũng như trong nước. Những yếu tố này đòi hỏi ngành Thuế phải thay đổi toàn diện, nhanh chóng và hiệu quả hơn nữa.

“

“Để tiếp tục thực hiện nhiệm vụ đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số với nhiều thách thức, ngành Thuế mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Bộ Tài chính; sự phối hợp chặt chẽ của các đơn vị thuộc bộ, ban, ngành ở trung ương và địa phương; sự đồng hành của cộng đồng các doanh nghiệp, đặc biệt là các là các tập đoàn, công ty công nghệ, giải pháp trong tư vấn, cung cấp các dịch vụ phục vụ NNT”.
Cục trưởng Cục Thuế Mai Xuân Thành

Trước bối cảnh đó, ngành Thuế xác định chuyển đổi số là giải pháp tổng thể, then chốt để đáp ứng những yêu cầu phát triển mới. Chuyển đổi số là một quá trình thay đổi toàn diện từ phương thức quản lý đến ứng dụng công nghệ, khoa học kỹ thuật.

Như vậy, đây không chỉ đơn thuần là ứng dụng CNTT vào quy trình hiện tại, mà quan trọng hơn là tái thiết kế toàn bộ quy trình nghiệp vụ của ngành theo mô hình mới theo định hướng: quản lý thuế theo đối tượng NNT kết hợp với quản lý theo chức năng, lấy NNT làm trung tâm phục vụ. Điều này có nghĩa là mọi quy trình, dịch vụ thuế sẽ được thiết kế lại xoay quanh hành trình của NNT, tích hợp các chức năng nghiệp vụ (từ đăng ký, khai thuế, nộp thuế, hoàn thuế đến thanh tra, kiểm tra, cưỡng chế…) một cách thông minh và thông suốt.

Bên cạnh đó, không thể thiếu được việc tăng cường áp dụng quản lý rủi ro và sử dụng dữ liệu số để quản lý hiệu quả hơn và tăng tính tuân thủ tự nguyện của NNT. Chuyển đổi số sẽ là hành trình để cơ quan thuế hiện đại hóa toàn diện công tác quản lý thuế, tăng tính minh bạch, công bằng và nâng cao hiệu lực, hiệu quả phục vụ của cơ quan thuế trong giai đoạn tiếp theo.

4 nhiệm vụ trọng tâm trong chương trình chuyển đổi số của ngành thuế

Để hiện thực hóa các mục tiêu chuyển đổi số nói trên, ngành Thuế đã và đang triển khai Kế hoạch tái cấu trúc hệ thống CNTT. Hệ thống CNTT mới khi hoàn thành sẽ là “xương sống” cho việc quản lý thuế điện tử, tự động hóa: xử lý tập trung, quyết định quản lý dựa trên quản lý rủi ro và phân tích dữ liệu.

Bên cạnh việc xây dựng hệ thống CNTT, ngành Thuế cũng triển khai đồng bộ các giải pháp bổ trợ khác nhằm bảo đảm thành công của chuyển đổi số. Trước hết, tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính thuế, đơn giản hoá quy trình, biểu mẫu, số hoá các khâu, các bước xử lý hồ sơ, nghiệp vụ thuế.

Song song với đó, định kỳ đo lường và công bố mức độ hài lòng của NNT, coi đây là thước đo quan trọng đánh giá hiệu quả chuyển đổi số và chất lượng phục vụ của cơ quan thuế các cấp. Song song, một hệ thống chỉ tiêu KPI nội bộ sẽ được thiết lập để đánh giá hiệu quả hoạt động của cơ quan thuế, của công chức thuế trong môi trường số. Những giải pháp này nhằm tạo sự chuyển biến về thể chế, quy trình và con người, bảo đảm khi hệ thống CNTT mới sẵn sàng thì bộ máy và nghiệp vụ cũng đã được “hiện đại hóa” một cách đồng bộ. Theo đó, ngành Thuế tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm. Cụ thể:

Thứ nhất, tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách pháp luật về thuế: Xây dựng và hệ thống pháp luật về quản lý thuế trong kỷ nguyên số, theo xu hướng hội nhập, phù hợp với thông lệ quốc tế và thực tiễn Việt Nam, đẩy mạnh việc hiện đại hóa và chuyển đổi số toàn diện công tác quản lý thu thuế, ứng dụng CNTT hiện đại, có tính liên kết, tích hợp để thúc đẩy chuyển đổi số trong quản lý thuế với ba trụ cột chính: Tạo thuận lợi cho NNT; nâng cao hiệu lực và trình độ quản lý thuế; thúc đẩy tự động hoá quy trình quản lý thuế. Tạo những cơ chế khuyến khích các doanh nghiệp, người dân đồng hành cùng cơ quan thuế trong thực hiện xã hội hoá các giải pháp về quản lý thuế.

Thứ hai, phát triển hệ thống cơ sở dữ liệu, ứng dụng CNTT hiện đại: Xây dựng hệ sinh thái dữ liệu lớn (Big Data) của ngành Thuế, tích hợp liên thông dữ liệu trong và ngoài ngành; ứng dụng mạnh mẽ trí tuệ nhân tạo (AI) trong phân tích dữ liệu và hỗ trợ NNT (triển khai các trợ lý ảo, Chatbot, Voicebot cung cấp thông tin và giải đáp chính sách thuế tức thời); xây dựng các hệ thống phân tích, đánh giá rủi ro hiệu quả giúp nâng cao chất lượng quản lý, đảm bảo thu đúng, thu đủ và kịp thời phát hiện gian lận.

Thứ ba, kết nối, chia sẻ dữ liệu toàn trình với các cơ sở dữ liệu quốc gia và bộ, ngành liên quan: Hình thành hệ thống quản lý thuế mở và tích hợp, kết nối thông suốt với Cơ sở dữ liệu quốc gia, đăng ký doanh nghiệp, hải quan, đất đai... cũng như các hệ thống thông tin của các bộ, ngành khác. Qua đó, chia sẻ dữ liệu và phối hợp quản lý giữa các cơ quan nhà nước được thực hiện tự động, đồng bộ, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp khi thực hiện nghĩa vụ thuế, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý của cơ quan thuế.

Thứ tư, từ nay đến hết năm 2025, ngành Thuế thực hiện triển khai cung cấp 100% thủ tục hành chính toàn trình. Kết nối với Cổng dịch vụ công quốc gia để cung cấp dịch vụ thuế điện tử tốt nhất cho NNT. Đây cũng là mục tiêu tạo thuận lợi tối đa cho NNT, giảm chi phí tuân thủ và tăng tính minh bạch, hiệu quả trong công tác quản lý thuế.

Trong hành trình chuyển đổi số, Cục trưởng Cục Thuế Mai Xuân Thành nhấn mạnh, ngành Thuế đánh giá cao sự ủng hộ và tham gia tích cực của cộng đồng doanh nghiệp, hộ kinh doanh, người dân trong quá trình chuyển đổi số để ngành Thuế có thể thực hiện thành công mục tiêu chuyển đổi số toàn diện, xây dựng hệ thống thuế hiện đại - minh bạch - hiệu lực - hiệu quả. Qua đó, đáp ứng yêu cầu quản lý trong thời kỳ kinh tế số, phục vụ NNT ngày càng tốt hơn, góp phần tích cực vào việc thực hiện thành công các mục tiêu, chương trình chuyển đổi số theo đúng yêu cầu của Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia và của Bộ Tài chính, hướng tới phát triển nền tài chính Quốc gia bền vững, hiện đại và hội nhập.

Song Hà