Ủy ban Kinh tế và Tài chính khảo sát dự án cao tốc dài nhất miền Tây
Sáng 21/8, tại An Giang, Đoàn công tác của Ủy ban Kinh tế và Tài chính do Phó Chủ nhiệm Ủy ban Nguyễn Minh Sơn làm Trưởng đoàn cùng lãnh đạo Bộ Xây dựng, lãnh đạo tỉnh An Giang, TP. Cần Thơ đã khảo sát tiến độ thực hiện Dự án cao tốc Châu Đốc – Cần Thơ – Sóc Trăng.
Cùng đi có: Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Nguyễn Hữu Toàn; Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Trần Hồng Nguyên, đại diện lãnh đạo Bộ Xây dựng, sở ngành tỉnh An Giang.
Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng giai đoạn 1 (Dự án) được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư tại Nghị quyết số 60/2022/QH15 có chiều dài 188,2km, quy mô 4 làn xe, tổng mức đầu tư 44.691 tỷ đồng. Đây là dự án cao tốc trục ngang được cho là dài nhất ở miền Tây.
Dự án được chia thành 4 dự án thành phần (DATP), trong đó, UBND tỉnh An Giang làm cơ quan chủ quản DATP 1, dài 57km, tổng mức đầu tư 13.526 tỷ đồng; UBND TP. Cần Thơ làm cơ quan chủ quản các DATP 2, 3, 4, trong đó DATP 2 (qua địa phận TP. Cần Thơ cũ), dài 37,4km, tổng mức đầu tư 9.725 tỷ đồng; DATP 3 (qua tỉnh Hậu Giang cũ), dài 36,7km, tổng mức đầu tư 9.601 tỷ đồng; DATP 4 (qua tỉnh Sóc Trăng cũ), dài khoảng 58,4km, tổng mức đầu tư 11.961 tỷ đồng
Dự án được khởi công vào tháng 6/2023. Tiến độ yêu cầu cơ bản hoàn thành toàn tuyến năm 2026 và hoàn thành đưa vào khai thác đồng bộ toàn Dự án năm 2027.
Về tiến độ triển khai dự án, Bộ Xây dựng cho biết, đến nay công tác giải phóng mặt bằng 4 DATP đã cơ bản hoàn thành, các địa phương đã bàn giao đất cho nhà thầu thực hiện dự án.
Đối với công tác triển khai thi công, sản lượng bình quân toàn Dự án đạt khoảng 45% giá trị hợp đồng. Trong đó, DATP 1 đạt 55% giá trị hợp đồng; DATP 2 đạt 41% giá trị hợp đồng; DATP 3 đạt 46% giá trị hợp đồng; DATP 4 đạt 40% giá trị hợp đồng. So với kế hoạch triển khai, DATP 1 và 3 cơ bản đáp ứng tiến độ; DATP 2 và 4 chậm khoảng 5% - 9%.
Về bố trí và giải ngân vốn đầu tư lũy kế đến nay, Dự án đã được giao tổng số vốn trong kế hoạch hàng năm là 28.125 tỷ đồng. Tính đến hết tháng 8 năm 2025, lũy kế giải ngân đạt 20.043/ 28.125 tỷ đồng (71% kế hoạch giao).
Trong quá trình triển khai dự án, Bộ Xây dựng nhận định, với các cơ chế đặc thù được Quốc hội thông qua, đã được Chính phủ cụ thể hóa tại Nghị quyết số 91/2022/NQ-CP và sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự phối hợp, hỗ trợ của các bộ, ngành, địa phương, đến nay, Dự án đã được tổ chức triển khai thực hiện tuân thủ theo đúng các quy định.
Đặc biệt, việc tổ chức triển khai công tác lập, thẩm định, phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi, thiết kế kỹ thuật, dự toán, lựa chọn nhà thầu, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và khởi công các dự án thành phần theo các cơ chế đặc thù đã rút ngắn thời gian thực hiện từ 1,5 - 2 năm so với các dự án xây dựng đường cao tốc giai đoạn trước đây.
Tuy nhiên, theo Bộ Xây dựng, khi triển khai Dự án còn gặp một số khó khăn, vướng mắc, nhất là vật liệu cát đắp nền. Thời gian qua, với sự chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ, các địa phương đã nỗ lực đẩy nhanh thủ tục cấp phép khai thác 26,8 triệu m3/28,9triệu m3 nhu cầu sử dụng, tuy nhiên công suất khai thác cát chỉ đạt trung bình 13% so với nhu cầu. Cụ thể, công suất khai thác theo ngày đạt 52.200 m3 trong khi yêu cầu 395.400 m3/ngày, trong đó, DATP 1 đạt 26.000/105.400m3 (25%); DATP 2 đạt 9.200/93.000m3 (7%); DATP 3 đạt 7.000/74.000m3 (9%); DATP 4 đạt 10.000/123.000m3 (8%).
Mặc dù trữ lượng cát trong khu vực theo quy hoạch tương đối lớn nhưng công suất khai thác không thể đáp ứng theo tiến độ khai thác để thực hiện các dự án. Vì khi nâng công suất có thể gây tác động đến môi trường, gây sạt lở khu vực hai bên bờ sông.
Bộ Xây dựng nhìn nhận, về tiến độ thi công tổng thể toàn bộ Dự án cơ bản chưa đáp ứng theo yêu cầu của Quốc hội (cơ bản hoàn thành toàn tuyến năm 2026 và hoàn thành đưa vào khai thác đồng bộ toàn Dự án năm 2027), đặc biệt là DATP 2 và DATP 4 chậm 5% - 9% so với kế hoạch.
Bộ Xây dựng cũng xác định nguyên nhân chính làm Dự án chậm tiến độ chính là nguồn cát đắp nền thiếu hụt và công suất khai thác còn quá thấp so với nhu cầu thi công. Do đó, thời gian tới, để bảo đảm Dự án về đích sớm như kế hoạch, phải tăng công suất khai thác cát, kết hợp với điều chỉnh giải pháp kỹ thuật theo hướng thay thế bấc thấm bằng trụ đất gia cố xi măng hoặc phương án kết hợp bấc thấm và hút chân không để rút ngắn thời gian gia tải.
Ngoài ra, Bộ Xây dựng đề nghị UBND TP. Cần Thơ, tỉnh An Giang khẩn trương tổ chức bộ máy đảm bảo đủ năng lực thực hiện các nhiệm vụ quản lý, điều hành Dự án đáp ứng tiến độ, chất lượng theo quy định của pháp luật và yêu cầu của Quốc hội, Chính phủ; khẩn trương rà soát điều kiện thực tế về địa chất, nguồn vật liệu để kịp thời đề xuất điều chỉnh giải pháp thiết kế xử lý nền đất yếu theo hướng dẫn của Bộ Xây dựng.