TP. Hồ Chí Minh: Chung tay vì môi trường không khói thuốc
Việt Nam đang phải đối mặt với một thách thức lớn về sức khỏe khi nằ trong top 15 quốc gia có tỷ lệ hút thuốc lá cao nhất thế giới. Theo Bộ Y tế, 42,3% nam giới trưởng thành ở Việt Nam đang hút thuốc, chỉ đứng sau Indonesia và Lào trong khu vực ASEAN. Riêng tại TP.Hồ Chí Minh, những con số này càng trở nên đáng báo động, đặc biệt với sự trỗi dậy của thuốc lá điện tử.
Theo điều tra mới nhất về tình hình sử dụng thuốc lá năm 2024 tại TP.Hồ Chí Minh, gần 20% người trưởng thành đang hút thuốc. Mặc dù tỷ lệ này ở nữ giới chỉ là 2%, nhưng ở nam giới lại cao gấp 18 lần. Đáng chú ý, thuốc lá điện tử, với vỏ bọc thời thượng, đang dần trở nên phổ biến, đặc biệt trong giới trẻ, với tỷ lệ sử dụng là 1,4% và đang có xu hướng tăng nhanh.
Không chỉ là con số người hút, mà mức độ phơi nhiễm thụ động với khói thuốc cũng là một vấn đề nhức nhối. Nghiên cứu cho thấy, gần một nửa số người được hỏi bị phơi nhiễm khói thuốc tại nhà, và hơn 32% tại nơi làm việc. Con số này còn cao hơn nhiều tại các địa điểm công cộng như nhà hàng (67,8%) hay quán bar (58,8%). Những số liệu này là lời nhắc nhở rõ ràng về tầm quan trọng của việc siết chặt các biện pháp kiểm soát và nâng cao ý thức cộng đồng.
Thực tế, thuốc lá điện tử đang trở thành "mối đe dọa lớn đối với sức khỏe cộng đồng, nhất là giới trẻ". Thạc sĩ Bác sĩ Đinh Thị Hải Yến, Trưởng khoa Truyền thông giáo dục sức khỏe (Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.Hồ Chí Minh) thuốc lá điện tử cũng chứa nhiều chất độc hại, gây nghiện và có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe người dùng, trong đó có các bệnh về hô hấp và tim mạch.
Câu chuyện của Duy Hùng, một sinh viên đại học tại TP.Hồ Chí Minh, là một minh chứng sống động. "Trước đây, em không hút thuốc lá truyền thống, nhưng thấy bạn bè xung quanh hút thuốc lá điện tử như một trào lưu, cộng với việc thức khuya học bài nên em cũng thử, rồi quen từ khi nào không hay." Nhưng sự thay đổi đã đến khi trường đại học của Hưng tổ chức các buổi tuyên truyền về tác hại của thuốc lá và thuốc lá điện tử. "Qua hoạt động tuyên truyền của trường và Đoàn thanh niên, em dần nhận ra tác hại và đang quyết tâm cai thuốc," Hưng chia sẻ.
Những nỗ lực của các trường học tại TP.Hồ Chí Minh trong việc xây dựng môi trường lành mạnh, không khói thuốc đang mang lại hiệu quả tích cực. Các hoạt động tuyên truyền đa dạng như "Ngôi trường không khói thuốc", nói chuyện chuyên đề, kịch ngắn đã giúp học sinh, sinh viên nhận thức rõ hơn về tác hại của thuốc lá.
Điển hình như buổi tuyên truyền của Trung tâm Y tế Quận 5, phường Chợ Lớn, TP. Hồ Chí Minh phối hợp cùng trường THCS-THPT Nguyễn Bình Khiêm. Buổi nói chuyện đã giúp các em học sinh tiếp cận kiến thức một cách trực quan, sinh động, từ đó tự điều chỉnh hành vi và tránh xa khói thuốc.
Cuộc chiến chống thuốc lá không chỉ là trách nhiệm của riêng ai. Nó đòi hỏi sự chung tay của cả xã hội, từ chính sách của Nhà nước, đến nỗ lực của các tổ chức giáo dục, y tế, và quan trọng nhất là ý thức của mỗi người dân, mỗi gia đình. Việc tuyên truyền, giáo dục về tác hại của thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá điện tử, cần được đẩy mạnh trong gia đình và nhà trường để bảo vệ thế hệ tương lai khỏi những tác động tiêu cực từ thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá điện tử, thuốc lá thế hệ mới.