Lâm Đồng: Nguy cơ sạt lở gia tăng sau những ngày mưa lớn
Trong thời gian qua, mưa lớn kéo dài đã khiến nhiều khu vực tại Lâm Đồng xuất hiện tình trạng đất đá ngấm nước, mái dốc và taluy có dấu hiệu mất ổn định. Không ít khu dân cư ven đồi, ven suối phải sống trong nỗi lo sạt lở.
Tại phường Xuân Trường - Đà Lạt, một vụ sạt lở bờ taluy đã gây hậu quả nghiêm trọng khiến hai người dân thiệt mạng xảy ra chiều 12/8 vừa qua đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về mức độ nguy hiểm của các khu dân cư và cơ sở kinh doanh nằm dưới chân đồi. Ngay sau đó, chính quyền địa phương đã tiến hành kiểm tra, yêu cầu các hộ dân, chủ cơ sở kinh doanh rà soát lại hiện trạng đất, đồng thời tăng cường biện pháp phòng ngừa.
Rà soát hàng trăm điểm rủi ro, siết chặt xây dựng trên sườn dốc
Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường, toàn tỉnh hiện có 424 vị trí có nguy cơ sạt lở, với hơn 1.200 hộ dân nằm trong vùng rủi ro. Một số tổng hợp mới đây nâng con số lên hơn 500 điểm khi tính cả nguy cơ ngập úng và lũ quét. Những địa bàn đáng lo ngại tập trung tại các phường Xuân Trường - Đà Lạt, Lang Biang - Đà Lạt, Lâm Viên - Đà Lạt, Xuân Hương - Đà Lạt, cùng nhiều khu vực dân cư thuộc các xã, phường trên địa bàn.
Thực tế cho thấy, sạt lở không chỉ đe dọa các tuyến giao thông trọng yếu như quốc lộ 27, tỉnh lộ 721, mà còn hiện diện ngay giữa khu dân cư. Đáng chú ý, nhiều quán cà phê, homestay được dựng ngay dưới chân taluy, vốn thu hút du khách bằng cảnh quan nay lại trở thành những “tọa độ nguy hiểm” trong mùa mưa.
.jpg)
Người dân tại thôn Păng Tiêng, phường Lang Biang - Đà Lạt cho biết: “Cứ mưa lớn là đất từ trên cao tràn xuống, cả xóm lại lo sợ một ngày nào đó mái dốc sụp hẳn”.
Tỉnh Lâm Đồng vốn có địa hình đồi dốc, đất phong hóa nhanh, dễ bị sạt trượt khi ngấm nước. Biến đổi khí hậu làm gia tăng các trận mưa lớn cực đoan, khiến nhiều mái dốc vốn đã yếu lại càng yếu.
Tuy nhiên, yếu tố con người cũng góp phần không nhỏ. Việc đào xẻ, san gạt đất đồi để xây dựng công trình, mở đường dân sinh nhưng thiếu giải pháp kỹ thuật đồng bộ đã khiến mái dốc mất ổn định. Ở nhiều khu vực ven suối, tình trạng lấn chiếm hành lang thoát lũ vẫn còn phổ biến, gây cản trở dòng chảy và làm gia tăng nguy cơ xói lở.
Yêu cầu đình chỉ công trình nguy hiểm
Trước tình hình đó, Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng Hồ Văn Mười đã yêu cầu các địa phương rà soát, khoanh vùng toàn bộ các khu vực có nguy cơ; tổ chức sơ tán người dân khi cần thiết; kiên quyết đình chỉ các công trình trên sườn dốc, mái taluy có dấu hiệu mất an toàn.
Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng cũng nhấn mạnh, phải dừng ngay tình trạng đào cắt mái đồi để làm nhà ở, kinh doanh, đồng thời quản lý chặt chẽ việc san gạt đất tạo mặt bằng. Các lực lượng ứng phó được đặt trong trạng thái trực chiến theo phương châm “4 tại chỗ”, “3 sẵn sàng”, nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người dân trong mùa mưa.
Các chuyên gia khuyến nghị, cần khẩn trương gia cố những mái dốc có dấu hiệu nứt nẻ, khơi thông hệ thống thoát nước để giảm áp lực nước mưa. Đồng thời, các công trình xây dựng trên địa hình dốc phải được kiểm tra toàn diện, nơi nào tiềm ẩn nguy cơ cao thì buộc đình chỉ ngay.
Về lâu dài, tỉnh cần tích hợp bản đồ sạt lở, ngập úng vào quy hoạch đất đai, tuyệt đối không cho phép hình thành khu dân cư hoặc điểm du lịch ở vùng cảnh báo. Song song với đó, cần xây dựng hệ thống cảnh báo sớm dựa trên lượng mưa tích lũy và độ ẩm đất, thông tin kịp thời đến người dân và chính quyền cơ sở để chủ động di dời.
Một khía cạnh quan trọng khác là an sinh. Những hộ dân phải di dời cần nơi ở tạm an toàn, có chính sách hỗ trợ sinh kế và kế hoạch tái định cư lâu dài. Chỉ khi an sinh được đảm bảo, công tác phòng chống mới phát huy hiệu quả bền vững.