Kinh nghiệm hay - Cách làm tốtKhơi dậy tinh thần thoát nghèo ở vùng cao Quản Bạ

Thay đổi khởi nguồn từ tư duy

Xã Quản Bạ là xã vùng cao thuộc vùng cao nguyên đá Đồng Văn, nằm cách trung tâm tỉnh Tuyên Quang gần 200km về phía Bắc. Đây là địa bàn sinh sống của nhiều đồng bào DTTS với điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn, hạ tầng chưa đồng bộ và thường xuyên chịu ảnh hưởng của thiên tai. Tình trạng đói nghèo kéo dài một phần là do tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào chính sách hỗ trợ của nhà nước, chưa chủ động vươn lên, việc này làm ảnh hưởng rất lớn đến mục tiêu công tác giảm nghèo của địa phương.

Trước thực tế đó, chính quyền xã xác định thay đổi tư duy thoát nghèo là nhiệm vụ cốt lõi. Thông qua tuyên truyền và vận động, người dân trên địa bàn được khơi dậy tinh thần tự lực, tự cường trong phát triển kinh tế. Đồng thời, xã cũng tận dụng, lồng ghép hiệu quả các nguồn lực từ chương trình Mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 để tạo điều kiện giúp dân thoát nghèo.

Trong công tác giảm nghèo ở xã Quản Bạ, phải nhắc đến các thế mạnh đã và đang được địa phương phát huy tốt, trở thành “lối đi” bền vững trong thoát nghèo. Đơn cử như phát triển lĩnh vực nông nghiệp hàng hóa gắn với liên kết trong bao tiêu sản phẩm ở các thôn có thế mạnh về đất đai, thổ nhưỡng tưới tiêu như: Vĩnh Tiến, Tân Tiến, Đông Tinh, Bó Lách... Hàng năm, tổng diện tích chuyển đổi cơ cấu cây trồng kém hiệu quả sang trồng cây có giá trị kinh tế cao của xã đạt gần 350ha; phát triển vùng trồng cây rau chuyên canh có diện tích 250ha; giá trị sản phẩm thu hoạch đạt 72 triệu đồng/ha.

Tiêu biểu là anh Phùng Minh Thắng (thôn Vĩnh Tiến), người đã mạnh dạn chuyển đổi 2ha cây trồng kém hiệu quả sang giống cây trồng mang lại kinh tế cao như cà chua, bắp cải,dưa chuột trồng theo hình thức trái vụ, gối vụ. Mỗi năm anh thu hoạch hơn 60 tấn rau, củ, cung ứng về các thị trường đầu mối ở miền xuôi, đem lại thu nhập hàng trăm triệu đồng.

“Trồng rau trái vụ với quy mô hàng hóa gắn với liên kết trong bao tiêu sản phẩm đem lại hiệu quả kinh tế ổn định, người nông dân không còn lo đầu ra và biết chủ động sản xuất theo nhu cầu thị trường”, anh Thắng chia sẻ.

Ngoài nông nghiệp, xã Quản Bạ còn chú trọng phát triển du lịch cộng đồng dựa trên bản sắc văn hóa các dân tộc. Năm 2019, anh Lý Tà Chun (thôn Nặm Đăm) bắt đầu kinh doanh homestay. Du khách đến đây được trải nghiệm lễ hội truyền thống, ngủ nhà trình tường của dân tộc Dao, tham gia nấu ăn, làm nông cùng người dân bản địa. Anh Chun tâm sự, hiện gia đình có 1 nhà trình tường đất, 8 căn bungalow để đón khách du lịch. Việc kinh doanh homestay gắn với các sản phẩm văn hóa của địa phương tạo nguồn thu nhập khoảng 300 triệu đồng/năm.

Giai đoạn 2021 - 2025, xã Quản Bạ được phân bổ hơn 181 tỷ đồng từ các chương trình MTQG. Địa phương đã triển khai 50 dự án sinh kế, hỗ trợ xóa nhà tạm cho 537 hộ nghèo, chuyển từ hỗ trợ trực tiếp sang hình thức “trao cần câu” giúp người dân tự vươn lên. Nhờ đó, thu nhập bình quân đầu người đạt 48,6 triệu đồng/năm; tỷ lệ hộ nghèo giảm rõ rệt, diện mạo nông thôn mới thay đổi tích cực.

Không gian “mở” cho kinh tế số vùng cao

Xã Quản Bạ xác định, khi kỷ nguyên công nghệ số đang phát triển mạnh mẽ như hiện nay, việc tạo không gian “mở” trong công tác giảm nghèo hết sức cần thiết, để người dân có điều kiện sống tốt hơn, sản xuất hiệu quả hơn và kết nối thuận tiện hơn. Các Chương trình MTQG không chỉ hỗ trợ hạ tầng, sinh kế mà còn thúc đẩy chuyển đổi số, đặc biệt là giúp vùng đồng bào DTTS được tiếp cận, sử dụng không gian số và vươn tới những cơ hội kinh tế mới.

Tại thôn Lùng Thàng, điểm bán hàng online công cộng đã được triển khai để giới thiệu và tiêu thụ các sản phẩm địa phương như: mật ong bạc hà, chè Shan tuyết, rượu ngô men lá, thảo dược, thổ cẩm, thịt hun khói… Tại đây, thông tin sản phẩm được tích hợp lên các sàn thương mại điện tử với hình ảnh, video quy trình sản xuất minh bạch. Điều này giúp người dân tăng khả năng tiếp cận thị trường, nâng cao giá trị hàng hóa và cải thiện thu nhập.

Chủ tịch UBND xã Đỗ Quang Dũng cho biết, trong công tác giảm nghèo, xã đã tận dụng lợi thế địa lý và thời cơ chuyển đổi số để thúc đẩy phát triển kinh tế nhanh và bền vững. Quản Bạ đã tập trung vào các lĩnh vực có tiềm năng, thế mạnh như nông nghiệp, du lịch, dịch vụ, đồng thời nâng cao chất lượng các mô hình sản xuất liên kết, phát huy văn hóa bản địa làm động lực phát triển..

Thành công của Quản Bạ cho thấy, với tư duy đổi mới, chính sách hợp lý và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, công cuộc giảm nghèo bền vững ở vùng cao hoàn toàn khả thi. Quan trọng hơn, nó đã thắp sáng niềm tin, khơi dậy khát vọng vươn lên trong cộng đồng dân cư nơi cao nguyên đá.

Trọng Hiếu