Đời sống

Tiếng nói cơ sở Gỡ khó để tạo thêm việc làm cho lao động nghèo

Đào Cảnh 15/08/2025 09:55

Giai đoạn 2021 - 2025, Dự án 4 về “Phát triển giáo dục nghề nghiệp và tạo việc làm bền vững” (một trong 7 dự án thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững) đã trở thành “chìa khóa” giúp tỉnh Thanh Hóa thực hiện tốt nhiều mục tiêu trong chương trình giảm nghèo. Tuy nhiên, quá trình thực hiện vẫn còn nhiều khó khăn cần sớm được tháo gỡ để tạo thêm việc làm, mở hướng sản xuất mới giúp người dân thoát nghèo bền vững.

Cần quy định rõ tiêu chí người có thu nhập thấp

Giai đoạn 2021 - 2025, thực hiện Tiểu dự án 1 thuộc Dự án 4, tỉnh Thanh Hóa được Trung ương phân bổ trên 99,4 tỷ đồng phát triển giáo dục nghề nghiệp vùng nghèo, vùng khó. Tỉnh đã phân bổ cho 2 cơ sở giáo dục nghề nghiệp để xây dựng, đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị, phương tiện đào tạo, gồm: Trường Cao đẳng nghề Nghi Sơn (57,5 tỷ đồng) và Trường Trung cấp nghề Nga Sơn (41,9 tỷ đồng).

hoc_nghe(1).webp
Lao động học nghề may tại Trường Trung cấp nghề Nga sơn, tỉnh Thanh Hóa. Ảnh: Phương Giang

Bên cạnh đó, tỉnh đã giao 100% tổng vốn sự nghiệp giai đoạn 2021 - 2025 (trên 142,7 tỷ đồng) cho các sở, ngành, cơ quan, đơn vị cấp tỉnh, UBND các huyện (trước đây) và cơ sở giáo dục nghề nghiệp để thực hiện. Từ nguồn vốn này, tỉnh đã hỗ trợ mua sắm thiết bị, phương tiện đào tạo, sửa chữa, bảo dưỡng cơ sở vật chất cho 11 cơ sở giáo dục nghề nghiệp; mở 97 lớp với 2.557 học viên tham gia học nghề; các cơ sở đào tạo nghề nghiệp trên địa bàn thực hiện tuyển sinh cho 83.380 người; mở được trên 20 lớp đào tạo nghề trình độ sơ cấp và dưới 3 tháng cho trên 700 người lao động…

Tuy nhiên, tỷ lệ giải ngân vốn Tiểu dự án 1 vẫn đạt thấp, chủ yếu do Trung ương chưa quy định rõ tiêu chí xác định “người có thu nhập thấp” khiến việc xác định đối tượng hỗ trợ gặp nhiều khó khăn. Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên mặc dù đã được phân bổ vốn nhưng chưa được bổ sung là đối tượng thực hiện của Chương trình nên chưa giải ngân được kinh phí hỗ trợ nâng cấp, sửa chữa cơ sở vật chất; mua sắm trang thiết bị...

Bên cạnh đó, lao động thuộc hộ nghèo, cận nghèo, hộ mới thoát nghèo ở thành thị và các địa phương khu vực đồng bằng, ven biển chủ yếu là đối tượng bảo trợ xã hội, ít có khả năng lao động, ít có nhu cầu đăng ký học nghề nên rất khó tổ chức các lớp dạy nghề.

Sớm ban hành các văn bản hướng dẫn

Đối với Tiểu dự án 2 về hỗ trợ người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh Thanh Hóa được Trung ương phân bổ trên 22,9 tỷ đồng. Tỉnh đã hỗ trợ đào tạo ngoại ngữ cho 54 người; hỗ trợ trực tiếp chi phí đào tạo nghề, khám sức khỏe, làm hộ chiếu, làm lý lịch tư pháp, lệ phí cấp visa cho 277 người; tổ chức hội nghị tập huấn cho cán bộ và tuyên truyền viên cơ sở; tư vấn cho 11.000 người lao động và thân nhân người lao động đi làm việc ở nước ngoài.

Người lao động tham gia phiên giao dịch việc làm tại xã Luận Thành, tỉnh Thanh Hóa. Ảnh: Tuấn M
Người lao động tham gia phiên giao dịch việc làm tại xã Luận Thành, tỉnh Thanh Hóa. Ảnh: Quang Minh

Tuy nhiên, tỷ lệ giải ngân của Tiểu dự án 2 còn thấp, do công tác tuyên truyền, hướng dẫn người lao động thu thập, lưu giữ hồ sơ, giấy tờ liên quan đến việc thanh toán chi phí hỗ trợ chưa được các địa phương quan tâm đúng mức. Dẫn đến người lao động không cung cấp được hóa đơn, chứng từ đối với các khoản thu học tiếng, giáo dục định hướng, chi phí xuất cảnh dùng để thanh toán với cơ quan Nhà nước.

Tiểu dự án 3 - Hỗ trợ việc làm bền vững cũng có tỷ lệ giải ngân thấp do Trung ương chậm ban hành văn bản hướng dẫn cụ thể, chi tiết trong việc xây dựng danh mục tài sản, trang thiết bị công nghệ thông tin được đầu tư để hiện đại hóa hệ thống thông tin thị trường lao động, hình thành sàn giao dịch việc nên chủ đầu tư gặp khó trong xây dựng dự án, dẫn tới chậm thẩm định, phê duyệt dự án (ngày 4/7/2024 dự án mới được phê duyệt tại Quyết định số 2803/QĐ-UBND).

Theo Ban Chỉ đạo thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia tỉnh Thanh Hóa, để khắc phục những tồn tại, hạn chế nêu trên và tiếp tục triển khai có hiệu quả Tiểu dự án 2, các địa phương cần cụ thể hóa các mục tiêu, chính sách hỗ trợ của chương trình mục tiêu quốc gia vào trong kế hoạch đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài hằng năm. Đồng thời, triển khai thực hiện hiệu quả các chính sách của chương trình để tạo “bệ đỡ” cho người lao động tự tin hơn khi quyết định đi xuất khẩu lao động.

Tỉnh cũng kiến nghị Trung ương sớm ban hành các văn bản hướng dẫn việc xây dựng danh mục tài sản, trang thiết bị công nghệ thông tin được đầu tư để hiện đại hóa hệ thống thông tin thị trường lao động, hình thành sàn giao dịch việc làm. Qua đó, tạo điều kiện cho chủ đầu tư xây dựng dự án triển khai đúng tiến độ, bảo đảm hiệu quả.

Đào Cảnh