Nghệ An cải thiện môi trường kinh doanh, hướng tới nhóm khá PCI
Với nhiều giải pháp đồng bộ, tập trung tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và nâng cao chất lượng điều hành, Nghệ An từng bước cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, giữ vững vị trí trong nhóm dẫn đầu khu vực Bắc Trung Bộ về Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh; để vươn lên nhóm khá, tiến tới nhóm dẫn đầu cả nước, tỉnh cần tiếp tục khắc phục những tồn tại ở các chỉ số thành phần còn hạn chế và duy trì cải cách theo hướng thực chất, có thể đo lường.
Khoảng cách cần thu hẹp
Nhận thức môi trường đầu tư kinh doanh là nền tảng thu hút nguồn lực và thúc đẩy tăng trưởng, từ năm 2012, UBND tỉnh Nghệ An triển khai các Đề án cải thiện PCI theo cách tiếp cận hệ thống. Theo Sở Tài chính, năm 2024 tỉnh đạt 66,48 điểm, tăng 0,76 điểm so với 2023, tiếp tục đứng thứ 3 khu vực Bắc Trung Bộ. Trong 10 chỉ số thành phần, có 5 chỉ số tăng điểm; nổi bật: tiếp cận đất đai tăng 48 bậc; thiết chế pháp lý và an ninh trật tự tăng 32 bậc; chi phí không chính thức giảm; gia nhập thị trường thuận lợi hơn; chất lượng dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp giữ thứ hạng cao, thuộc nhóm 7 cả nước.
hành chính công. Ảnh T. Duy
Những chuyển biến rõ nét nhất ghi nhận ở lĩnh vực đất đai; nhiều vướng mắc kéo dài được tháo gỡ theo hướng rút ngắn quy trình và tăng cường công khai. Thời gian cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất giảm từ 30 ngày xuống còn 12 ngày; tỷ lệ doanh nghiệp không gặp khó khăn về đất đai tăng từ 27% lên 41%. Cùng với đó, tỉnh đẩy nhanh chuẩn bị quỹ đất sạch, bồi thường, giải phóng mặt bằng cho các khu, cụm công nghiệp nhằm đáp ứng nhu cầu mặt bằng sản xuất... Ở trụ cột thiết chế pháp lý, niềm tin của doanh nghiệp vào khả năng bảo vệ của pháp luật được củng cố, nhiều tiêu chí vươn lên nhóm 5 - 20 toàn quốc. Khâu gia nhập thị trường cải thiện nhờ rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ, mở rộng dịch vụ công trực tuyến và bưu chính công ích; Nghệ An nằm trong nhóm địa phương có tỷ lệ đăng ký doanh nghiệp qua mạng đạt 100%...
Cùng với nỗ lực siết kỷ luật, kỷ cương hành chính, bồi dưỡng nghiệp vụ và đạo đức công vụ, tỉnh cải tiến quy trình tiếp nhận, xử lý thủ tục theo hướng công khai, minh bạch tại Trung tâm Phục vụ hành chính công và Bộ phận Một cửa các cấp; các bước đi này góp phần cải thiện quan hệ chính quyền - doanh nghiệp, củng cố niềm tin và tâm thế mở rộng đầu tư…
Tuy nhiên, khoảng cách giữa Nghệ An và nhóm dẫn đầu cả nước vẫn đáng kể; nguyên nhân chủ quan được xác định do một bộ phận cán bộ, doanh nghiệp, người dân còn coi cải thiện môi trường kinh doanh là việc riêng của chính quyền; nhận thức và thực thi pháp luật chưa thống nhất; phối hợp liên thông chậm, còn đùn đẩy trách nhiệm; giải phóng mặt bằng nhiều dự án kéo dài; quản lý quy hoạch, đầu tư sau cấp phép và đất đai còn yếu, dẫn tới chậm đưa đất vào sử dụng, dự án chậm/đình trệ, có nơi gây ô nhiễm…
Cải thiện các trụ cột thứ hạng thấp
Trước thực trạng trên, UBND tỉnh Nghệ An đã giao các sở, ngành và địa phương xây dựng kế hoạch nâng PCI theo từng lĩnh vực tác động trực tiếp đến điểm số và thứ hạng. Cụ thể, ở khâu gia nhập thị trường, mục tiêu là rút ngắn tối đa thời gian xử lý hồ sơ, bảo đảm niêm yết công khai toàn bộ thủ tục, đồng thời rà soát và bãi bỏ các điều kiện kinh doanh không cần thiết… Ở lĩnh vực đất đai, tỉnh đặt mục tiêu hoàn thành quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030, công khai dữ liệu; xem xét điều chỉnh hợp lý giá thuê đất trong khu công nghiệp; đẩy nhanh bồi thường, giải phóng mặt bằng và cấp giấy chứng nhận cho các dự án trọng điểm…
Sở Tài Chính tỉnh Nghệ An cho biết: các nhiệm vụ thời gian tới bám sát định hướng lớn của Trung ương và yêu cầu thực tiễn của địa phương. Tỉnh quán triệt trong đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động và cộng đồng doanh nghiệp về vai trò của cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, củng cố niềm tin và khát vọng vươn lên theo tinh thần Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4.5.2025 về phát triển kinh tế tư nhân... Đồng thời, tỉnh triển khai chương trình, đề án thực hiện Nghị quyết số 39-NQ/TW của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Nghệ An đến năm 2045 và Nghị quyết số 137/2024/QH15 của Quốc hội về cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh.
Trên phương diện tổ chức, tỉnh rà soát và ban hành kịp thời quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu của các cơ quan hành chính theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp; hoàn thiện phân công, phân cấp gắn với tăng cường giám sát, kiểm tra, thanh tra sau phân cấp; sớm ổn định tổ chức để hoạt động hiệu lực, hiệu quả, đồng thời thực hiện tinh giản biên chế theo quy định. Về thể chế, tỉnh kiên quyết xóa bỏ cơ chế xin - cho và tư duy không quản được thì cấm, bảo đảm quyền tự do kinh doanh những gì pháp luật không cấm…
Theo Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Nguyễn Nam Đình, PCI là thước đo sức khỏe của cộng đồng doanh nghiệp, đồng thời là kênh thông tin quan trọng để chính quyền cải thiện quản trị và điều hành phát triển kinh tế - xã hội; do đó, UBND tỉnh cần chỉ đạo bám sát nhiệm vụ điều hành, tập trung nâng các trụ cột có trọng số lớn nhưng thứ hạng thấp, như: tính minh bạch, chi phí thời gian, cạnh tranh bình đẳng và đào tạo lao động; đồng thời, cập nhật hệ thống tiêu chí và phương pháp đánh giá DDCI phù hợp cơ cấu tổ chức mới sau hợp nhất, làm căn cứ đánh giá đúng thực chất năng lực điều hành, hiệu quả phục vụ…
Việc thực hiện các nhóm nhiệm vụ này cần quyết liệt trong bối cảnh chuyển sang mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, gần dân, phục vụ người dân tốt hơn. Nghệ An cần định vị rõ thứ hạng PCI trong tương quan toàn quốc và khu vực Bắc Trung Bộ; đồng thời, cập nhật tiêu chí, phương pháp đánh giá DDCI phù hợp cơ cấu mới sau hợp nhất, làm căn cứ đo đúng năng lực điều hành và chất lượng phục vụ để có giải pháp kịp thời.