Văn hóa - Thể thao

Trưng bày hơn 100 tác phẩm của họa sĩ huyền thoại Nguyễn Đỗ Cung

Thái Minh 08/08/2025 06:00

Hơn 100 tác phẩm phác họa chân dung nghệ thuật và học thuật của họa sĩ Nguyễn Đỗ Cung - người để lại dấu ấn đặc biệt trong lịch sử mỹ thuật nước nhà.

Triển lãm Nguyễn Đỗ Cung - Một huyền thoại hướng tới kỷ niệm 100 năm thành lập Trường Mỹ thuật Đông Dương (1925 - 2025). Ngôi trường này là cái nôi của nhiều thế hệ nghệ sĩ tài hoa, cũng là nơi Nguyễn Đỗ Cung ghi dấu những bước đi quan trọng trong sự nghiệp của mình.

1754449745-z6878103097768_abf5a841d365676f51b66326b31a21ab.jpg
Triển lãm khai mạc chiều 12/8, tại Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam

Sự kiện không chỉ mang đến cho công chúng cơ hội thưởng lãm những tác phẩm quý hiếm mà còn mở ra hành trình khám phá một di sản nghệ thuật giá trị, góp phần định hình diện mạo mỹ thuật hiện đại Việt Nam.

Bộ sưu tập mà nhà sưu tập Lê Quang Tuyến giới thiệu tái hiện một phần quan trọng trong hành trình sáng tác của Nguyễn Đỗ Cung, đồng thời, mở ra bức tranh toàn cảnh về những biến chuyển của đất nước qua từng thời kỳ.

Bên cạnh các tác phẩm thuộc giai đoạn Nam tiến - dấu mốc đặc biệt trong sự nghiệp của họa sĩ, triển lãm còn giới thiệu loạt sáng tác tiêu biểu ở thời kỳ đất nước bước vào giai đoạn phát triển kinh tế - xã hội.

Từ Đất nước đổi mớiXưởng cơ khí giàu nhịp sống công nghiệp đến những tác phẩm Tổ tự vệ nhà máy, Xưởng họa, Xưởng dệt, quay sợi, Binh đoàn tăng thiết giáp… đều toát lên tinh thần lao động hăng say, ý chí kiên cường và khát vọng xây dựng đất nước.

Bên cạnh đó, tranh phong cảnh và chân dung của Nguyễn Đỗ Cung cũng được trưng bày với các tác phẩm Phong cảnh chùa Hương, Cô thợ dệt, Làng ven sông, Cửa hàng chữa xe đạp, Chân dung cô Kết Hà Giang, Cô gái Nhật… cùng loạt tranh Trừu tượng 1, Trừu tượng 2… Người xem có thể nhận ra sự uyển chuyển trong bút pháp và khả năng dung hòa giữa hiện thực và thể nghiệm của ông.

Đặc biệt, các ký họa nhân vật trong quá trình lao động, chiến đấu, sản xuất chiếm phần lớn số lượng tác phẩm được trưng bày, góp phần khắc họa sinh động một giai đoạn lịch sử sôi động, phản ánh hơi thở thời cuộc và góc nhìn nhân văn của họa sĩ Nguyễn Đỗ Cung.

1754450154-z6878084754681_5deefe939fb041c61f22ec9f6fe3cb4a.jpg
"Tự vệ nhà máy", tranh bột màu của họa sĩ Nguyễn Đỗ Cung

Điểm nhấn tại triển lãm là sự ra mắt ấn phẩm Họa sĩ Nguyễn Đỗ Cung, do Nhà xuất bản Mỹ thuật ấn hành, dày 140 trang, do nhà nghiên cứu mỹ thuật Nguyễn Hải Yến (chủ biên), nhà báo Đào Mai Trang, nhà sưu tập Lê Quang Tuyến cùng nhóm tác giả biên soạn, sưu tầm và tuyển chọn tư liệu.

Cuốn sách không chỉ khắc họa trọn vẹn chân dung một bậc danh họa qua hành trình sáng tác và nghiên cứu, mà còn tái hiện hình ảnh Nguyễn Đỗ Cung trong ký ức các thế hệ học trò và giới thiệu bộ sưu tập ký họa của ông.

Sự xuất hiện của ấn phẩm tại không gian trưng bày mang đến cho người yêu hội họa cơ hội vừa thưởng lãm trực tiếp tác phẩm vừa chiêm nghiệm di sản nghệ thuật qua những trang sách thấm đẫm giá trị lịch sử, học thuật và cảm xúc.

Nhà sưu tập Lê Quang Tuyến chia sẻ điều may mắn khi đang sở hữu hơn 100 bức tranh và ký họa của họa sĩ, nhà nghiên cứu Nguyễn Đỗ Cung: "Với tôi, bộ sưu tập này mang một ý nghĩa vô cùng đặc biệt. Tranh của cụ Cung vốn đã hiếm, ký họa của cụ lại càng ít người có dịp được thấy, nên mỗi tác phẩm đều quý giá như một báu vật. Tôi luôn dành cho cụ sự kính trọng sâu sắc, không chỉ bởi tài năng mà còn bởi tâm huyết và nhân cách lớn của một người nghệ sĩ.

Sau nhiều năm dày công sưu tầm và gìn giữ, được sự đồng thuận của gia đình cụ và các đơn vị quản lý, tôi quyết định tổ chức triển lãm này. Mong rằng công chúng yêu hội họa sẽ có cơ hội hiểu hơn về tác phẩm, về con người và về những giá trị nghệ thuật mà họa sĩ Nguyễn Đỗ Cung để lại cho nền mỹ thuật Việt Nam".

Triển lãm diễn ra từ ngày 12 - 20/8 tại Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam, 42 Yết Kiêu, Hà Nội.

Họa sĩ, nhà nghiên cứu Nguyễn Đỗ Cung (1912 - 1977) học 5 năm tại Trường Mỹ thuật Đông Dương (1929 - 1934), sau đó dạy hình họa ở nhiều trường tư thục tại Hà Nội. Sau Cách mạng tháng Tám, ông có mặt trong hàng quân Nam tiến và sáng tác nhiều tác phẩm ca ngợi tinh thần anh dũng của quân, dân miền Trung trong những ngày đầu kháng chiến chống thực dân Pháp. Năm 1954, ông cùng đoàn quân chiến thắng từ Việt Bắc về tiếp quản Thủ đô.

Họa sĩ Nguyễn Đỗ Cung là Viện trưởng đầu tiên của Viện Nghiên cứu mỹ thuật, cũng là Giám đốc đầu tiên của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. Ông được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học - nghệ thuật đợt I năm 1996.

Thái Minh