Mỹ: Washington xử phạt 8 chủ nhà đầu tiên vi phạm luật giới hạn tăng tiền thuê mới
Lần đầu tiên kể từ khi luật giới hạn mức tăng tiền thuê nhà có hiệu lực tại bang Washington, Văn phòng Tổng chưởng lý tiểu bang đã xử phạt hành chính 8 chủ nhà vì vi phạm quy định. Các hành vi sai phạm liên quan đến việc tăng tiền thuê vượt mức trần cho phép, áp dụng sau khi luật mới có hiệu lực hồi tháng 5/2025.
Những chủ nhà đầu tiên bị xử phạt
Vụ việc đánh dấu bước thực thi đầu tiên của đạo luật gây nhiều tranh cãi, cho thấy bang này đang quyết liệt kiểm soát chi phí thuê nhà giữa lúc khủng hoảng nhà ở ngày càng nghiêm trọng.
Theo thông báo của Văn phòng Tổng chưởng lý bang Washington vào ngày 6/8/2025, 8 chủ nhà trên khắp tiểu bang, từ Kennewick, Yakima đến Edmonds và Montesano đã bị phạt mỗi người 2.000 USD vì áp dụng mức tăng tiền thuê nhà vượt mức trần cho phép theo luật mới. Mặc dù các chủ nhà đã thông báo về việc tăng giá trước khi luật có hiệu lực vào đầu tháng 5, các hợp đồng thuê thực tế bắt đầu gia hạn và áp dụng mức tăng mới sau thời điểm luật có hiệu lực. Điều này khiến các hành vi tăng giá bị xem là vi phạm pháp luật. Một ví dụ cụ thể được nêu là trường hợp tại thành phố Lakewood, nơi một hợp đồng gia hạn áp dụng mức tăng tiền thuê bắt đầu từ ngày 22/6, tức sau thời điểm đạo luật HB 1217 được thực thi.
Theo washingtonstatestandard.com, trong mỗi trường hợp, Văn phòng Tổng chưởng lý đã gửi thông báo chính thức cho tất cả các chủ nhà liên quan, yêu cầu họ rút lại các mức tăng vi phạm. Theo hồ sơ tòa án, tất cả 8 chủ nhà đã chấp nhận hủy bỏ việc tăng tiền thuê, đồng thời hoàn trả các khoản chênh lệch mà người thuê đã nộp theo mức giá sai quy định.
Văn phòng cho biết, các biện pháp xử phạt lần này ảnh hưởng đến hơn 250 người thuê nhà, con số không nhỏ cho thấy phạm vi thực thi của luật là khá lớn và có sức ảnh hưởng mạnh mẽ đến thị trường cho thuê.
Luật HB 1217: Công cụ mới để kiểm soát khủng hoảng nhà ở
Luật HB 1217 do đảng Dân chủ bảo trợ và được thông qua trong kỳ họp lập pháp đầu năm 2025, quy định mức trần tăng giá thuê nhà hàng năm tại bang Washington nhằm bảo vệ người thuê giữa lúc giá nhà và chi phí sinh hoạt leo thang. Đối với phần lớn các loại hình thuê nhà, mức tăng tối đa trong năm 2025 được giới hạn ở mức 10%. Riêng với nhà lắp ghép, mức trần khắt khe hơn, chỉ 5%.
Từ năm 2026 trở đi, mức giới hạn sẽ được điều chỉnh linh hoạt hơn, dựa trên công thức: 7% cộng với tỷ lệ lạm phát, hoặc 10%, tùy theo mức nào thấp hơn. Theo thông báo mới nhất của Bộ Thương mại bang Washington, mức giới hạn dự kiến cho năm tới sẽ là 9,683%.
Luật cũng cấm bất kỳ hình thức tăng giá thuê nào trong năm đầu tiên của một hợp đồng thuê mới, nghĩa là trong 12 tháng đầu tiên kể từ khi người thuê chuyển vào, chủ nhà không được phép điều chỉnh giá, dù chỉ một USD. Tuy nhiên, chủ nhà có quyền thiết lập mức giá thuê ban đầu theo ý muốn khi một hợp đồng mới được ký kết.
Không phải tất cả các loại hình nhà ở đều nằm trong phạm vi điều chỉnh của luật. Các công trình xây mới (trong vòng 12 năm đầu), nhà ở công cộng, khu nhà ở dành cho người thu nhập thấp, hoặc các căn hộ dạng song lập, tam lập hoặc tứ lập mà chủ nhà cư trú tại một căn trong đó, đều được miễn trừ khỏi luật. Đây là điểm được các nhà làm luật cân nhắc nhằm bảo vệ chủ đầu tư nhỏ lẻ hoặc khuyến khích phát triển nhà ở mới.
Nếu chủ nhà vi phạm luật mà không thuộc diện được miễn trừ, người thuê có quyền yêu cầu sửa sai. Trong trường hợp không được khắc phục, người thuê có thể đơn phương chấm dứt hợp đồng thuê với thông báo trước 20 ngày. Bên cạnh đó, Tổng chưởng lý có quyền truy thu đến 7.500 USD cho mỗi hành vi vi phạm nếu đưa vụ việc ra tòa.
Chia rẽ chính trị sâu sắc và hiệu ứng thị trường
Luật HB 1217 được thông qua sau nhiều tháng tranh luận gay gắt tại cơ quan lập pháp bang Washington. Được ủng hộ mạnh mẽ bởi đảng Dân chủ, song luật gặp phải sự phản đối quyết liệt từ các nghị sĩ Cộng hòa, những người cho rằng đây là sự can thiệp quá mức của chính quyền vào thị trường tự do, có thể làm suy giảm nguồn cung nhà cho thuê và ảnh hưởng tiêu cực đến đầu tư bất động sản.
Tuy nhiên, các nhà lập pháp ủng hộ luật cho rằng, việc đưa ra giới hạn là cần thiết trong bối cảnh khủng hoảng nhà ở ngày càng nghiêm trọng tại tiểu bang. Ông Strom Peterson, nghị sĩ Dân chủ từ Edmonds và là một trong những người bảo trợ chính của HB 1217 phát biểu: “Các chủ nhà đã mắc sai lầm nhưng họ đã hợp tác với Văn phòng Tổng chưởng lý để khắc phục. Đây là bước đi đầu tiên để chúng ta bắt đầu đảo ngược cuộc khủng hoảng nhà ở”.
Văn phòng Tổng chưởng lý cũng đã phát hành tờ rơi có tên “Biết quyền của bạn” (Know Your Rights), nhằm giúp người thuê nhà hiểu rõ các quyền lợi được bảo vệ theo luật mới. Người thuê có thể đệ đơn khiếu nại lên Văn phòng này hoặc tự khởi kiện nếu cho rằng mình bị tăng giá thuê trái luật.