Tham vấn chuyên gia về dự án Luật Phá sản (sửa đổi)

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Nguyễn Minh Sơn điều hành Tọa đàm. Tham dự có Phó Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao Nguyễn Văn Tiến; đại diện lãnh đạo Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính, các chuyên gia, luật sư…

Báo cáo một số nội dung chủ yếu của dự án Luật Phá sản (sửa đổi), đại diện Tòa án Nhân dân tối cao cho biết, dự thảo Luật kế thừa những quy định còn phù hợp của Luật Phá sản năm 2014; đồng thời, sửa đổi, bổ sung các quy định có vướng mắc, bất cập trong thực tiễn nhằm tháo gỡ những điểm nghẽn trong giải quyết vụ việc phá sản, đáp ứng yêu cầu khơi thông nguồn lực, hỗ trợ sản xuất kinh doanh, thúc đẩy kinh tế, xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Trong đó, bổ sung mới 22 điều, sửa đổi, bổ sung 60 điều, giữ nguyên 7 điều.

Liên quan đến những nội dung lược bỏ, đơn giản hóa thủ tục hành chính, dự thảo Luật rút ngắn ½ thời hạn kiểm kê tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã; gửi giấy đòi nợ; lập danh sách chủ nợ rút ngắn; cũng như đơn giản hóa thủ tục phục hồi doanh nghiệp trong thủ tục phá sản.

Đồng thời, lược bỏ một số quy định quá cụ thể trong dự thảo Luật để giao Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành, cũng như lược bỏ quy định về điều kiện hợp lệ của Hội nghị chủ nợ.

Để tạo điều kiện cho doanh nghiệp thực hiện phục hồi, tại tọa đàm, các đại biểu tán thành với quy định tại khoản 2, Điều 24 của dự thảo Luật.

Theo đó, người nộp đơn yêu cầu áp dụng thủ tục phục hồi phải nộp kèm theo phương án phục hồi hoạt động kinh doanh; danh sách chủ nợ, người mắc nợ và tài liệu, chứng cứ kèm theo để chứng minh cho yêu cầu của mình có căn cứ và hợp pháp.

Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng, cần bổ sung việc nộp kèm theo báo cáo tài chính và danh sách tài sản của doanh nghiệp. Điều này sẽ giúp ngăn chặn tình trạng doanh nghiệp che giấu, tẩu tán tài sản hoặc cung cấp thông tin sai lệch để lạm dụng thủ tục phục hồi.

Về nguyên tắc, trình tự, thủ tục tiến hành hòa giải, nhiều ý kiến chỉ rõ, các vụ việc phá sản có tính chất rất phức tạp, có nhiều mối quan hệ phải giải quyết, thường dễ phát sinh nhiều tranh chấp.

Do đó, cần nghiên cứu quy định cụ thể về trình tự, thủ tục hòa giải tại dự thảo Luật; đồng thời quy định rõ điều kiện công nhận thỏa thuận, kết quả thoả thuận phải được ghi nhận bởi một quyết định có hiệu lực của Tòa án.

Quá trình thực hiện, nếu có phát sinh vướng mắc thì các Tòa chuyên trách về phá sản sẽ báo cáo để Tòa án Nhân dân Tối cao tổng hợp ra văn bản hướng dẫn chi tiết hơn. Như vậy, sẽ tránh trường hợp đã có luật nhưng chưa thi hành được vì phải chờ văn bản hướng dẫn.

Ghi nhận dự thảo Luật đã quy định rút ngắn thời gian kiểm kê tài sản, song một số ý kiến cũng chỉ rõ, công tác này vẫn gặp khó khăn đến từ việc không hợp tác của doanh nghiệp, hợp tác xã.

Do vậy, để tăng trách nhiệm của người có quyền quyết định tại doanh nghiệp, hợp tác xã bị mở thủ tục phá sản, một số đại biểu đề nghị sửa đổi Khoản 5 Điều 56 theo hướng: “Trường hợp đại diện doanh nghiệp, hợp tác xã và người khác không hợp tác về việc kiểm kê tài sản hoặc cố tình làm sai lệch việc kiểm kê tài sản thì theo đề nghị của Quản tài viên, doanh nghiệp quản lý thanh lý tài sản hoặc theo nội dung nghị quyết Hội nghị chủ nợ, Tòa án áp dụng biện pháp xử phạt vi phạm hành chính hoặc đề nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý về hình sự theo quy định của pháp luật”.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Nguyễn Minh Sơn nêu rõ, Luật Phá sản năm 2014 đã khắc phục được nhiều bất cập, hạn chế về thủ tục giải quyết các vụ việc phá sản của Luật Phá sản năm 2004; đồng thời tạo hành lang để các tòa án giải quyết hiệu quả hơn việc phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã lâm vào tình trạng mất khả năng thanh toán.

Tuy nhiên, thực tiễn triển khai Luật hiện hành cũng có một số hạn chế, trong khi đó, nền kinh tế nước ta đối mặt với nhiều thách thức như nợ xấu gia tăng, tác động của suy thoái kinh tế toàn cầu và cạnh tranh khốc liệt, nên nhu cầu sửa đổi, hoàn thiện Luật Phá sản trở nên cấp thiết.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Nguyễn Minh Sơn cho rằng, từ kinh nghiệm trực tiếp tham gia giải quyết các vụ việc phá sản, các chuyên gia, luật sư tham dự Tọa đàm đã nêu nhiều ý kiến hữu ích để hoàn thiện quy định liên quan đến thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh; chuyển nhượng doanh nghiệp, hợp tác xã còn khả năng hoạt động; bán doanh nghiệp hoặc một phần doanh nghiệp đang hoạt động trong quá trình phá sản; về thủ tục hòa giải ngoài tòa án, trong tòa án; nhiệm vụ, quyền hạn của quản tài viên…

Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính sẽ phối hợp với cơ quan chủ trì soạn thảo, các cơ quan liên quan nghiêm túc tiếp thu các ý kiến xác đáng để hoàn thiện dự thảo Luật trước khi báo cáo với Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại Phiên họp thứ 48 tới đây.

Thanh Hải