Mỹ triển khai hệ thống theo dõi sức khỏe cá nhân với sự trợ giúp của Big Tech
Chính quyền Tổng thống Donald Trump vừa công bố một sáng kiến y tế quy mô lớn, cho phép người dân Mỹ chia sẻ dữ liệu sức khỏe cá nhân thông qua các ứng dụng và nền tảng công nghệ.
Dù được kỳ vọng sẽ giúp người dân Mỹ dễ dàng tiếp cận hồ sơ y tế và cải thiện chăm sóc sức khỏe, sáng kiến cũng làm dấy lên lo ngại về quyền riêng tư và khả năng bị khai thác dữ liệu.
Sự tham gia của các “ông lớn” công nghệ
Hơn 60 công ty, bao gồm các công ty công nghệ lớn (Big Tech) như Google, Amazon và Apple, cũng như các tập đoàn chăm sóc sức khỏe khổng lồ như UnitedHealth Group và CVS Health đã cam kết tham gia hệ thống theo dõi sức khỏe mới của Mỹ.
Theo đó, người dùng được khuyến khích có thể chia sẻ dữ liệu sức khỏe cá nhân, bao gồm hồ sơ y tế, kết quả xét nghiệm, thông tin thuốc điều trị… qua các ứng dụng công nghệ, với mục tiêu hỗ trợ quản lý bệnh mãn tính như tiểu đường, béo phì cũng như khám chữa bệnh. Các công cụ như mã QR, chatbot trí tuệ nhân tạo và nền tảng theo dõi thuốc sẽ được tích hợp để tạo ra trải nghiệm y tế liền mạch.
Tại sự kiện công bố được tổ chức tại Nhà Trắng, Tổng thống Donald Trump đã nhấn mạnh: “Trong nhiều thập kỷ, hệ thống y tế Mỹ đã tụt hậu trong việc ứng dụng công nghệ hiện đại. Các hệ thống hiện tại thường chậm chạp, tốn kém và không tương thích với nhau. Với thông báo hôm nay, nước Mỹ đã có bước tiến quan trọng đưa lĩnh vực chăm sóc sức khỏe vào kỷ nguyên số”.
Bác sĩ Mehmet Oz, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ Medicare và Medicaid (CMS) - đơn vị chịu trách nhiệm duy trì hệ thống cũng khẳng định: “Chúng ta sẽ chứng kiến những bước tiến vượt bậc trong việc người dân sử dụng hồ sơ y tế của chính mình”.
Hướng đến trải nghiệm xuyên suốt
Tình trạng phân mảnh dữ liệu y tế là một vấn đề tồn tại lâu nay tại Mỹ. Người bệnh khi điều trị tại các cơ sở khác nhau thường gặp khó khăn trong việc chia sẻ hồ sơ, làm chậm quá trình điều trị và ảnh hưởng đến độ chính xác trong chẩn đoán. Hệ thống mới sẽ loại bỏ rào cản này.
Tiến sĩ Tomislav Mihaljevic, Giám đốc điều hành hệ thống Bệnh viện Cleveland Clinic cho biết: “Việc truy cập liền mạch vào dữ liệu của người bệnh như chế độ ăn uống hay hoạt động thể chất sẽ giúp bác sĩ quản lý hiệu quả hơn các bệnh lý mãn tính. Các ứng dụng sức khỏe đang mang lại góc nhìn quan trọng về đời sống hàng ngày của bệnh nhân, điều mà trước đây giới y tế ít khi tiếp cận được”.
CMS cũng sẽ công bố danh sách các ứng dụng uy tín trên cổng thông tin Medicare.gov, giúp người dân lựa chọn giải pháp quản lý bệnh mãn tính, so sánh gói bảo hiểm và tìm kiếm nhà cung cấp dịch vụ y tế phù hợp. Bệnh nhân sẽ cần tự nguyện đồng ý để chia sẻ hồ sơ và dữ liệu y tế của mình, và các thông tin này sẽ được bảo mật.
Lo ngại về bảo mật dữ liệu
Dù được đánh giá là một bước tiến công nghệ, hệ thống này cũng làm dấy lên nhiều tranh cãi. Việc chia sẻ dữ liệu y tế nhạy cảm cho cả các công ty công nghệ tư nhân và cơ quan chính phủ khiến giới chuyên gia bày tỏ lo ngại về quyền riêng tư và an toàn thông tin cá nhân.
Giáo sư luật Lawrence Gostin tại Đại học Georgetown cảnh báo: “Có những rủi ro về pháp lý và đạo đức rất lớn. Người dân cần cảm thấy lo ngại về việc dữ liệu y tế của mình có thể bị sử dụng theo cách gây hại cho bản thân và gia đình”.
Hiện CMS quản lý dữ liệu của hơn 140 triệu người tham gia Medicare và Medicaid. Tháng trước, cơ quan này đã đồng ý chuyển giao cơ sở dữ liệu, bao gồm cả địa chỉ cư trú, cho cơ quan nhập cư liên bang, động thái khiến nhiều tổ chức nhân quyền lên tiếng phản đối.
Các nhà hoạt động vì quyền riêng tư cho rằng chưa có quy định rõ ràng về cách quản lý và bảo vệ dữ liệu trên các ứng dụng sức khỏe hoặc nền tảng khám bệnh từ xa.
Chính sách y tế số: Lợi ích hay đánh đổi?
Vào năm 2018, chính quyền của Tổng thống Donald Trump đã từng cố gắng khởi động một chương trình số hóa hồ sơ y tế, nhưng không thành công do thiếu sự tham gia từ các doanh nghiệp công nghệ.
Lần này, với sự đồng thuận rộng rãi từ cả lĩnh vực công nghệ lẫn y tế, hệ thống mới đang được kỳ vọng sẽ tạo ra thay đổi toàn diện. Tuy nhiên, để bảo đảm quyền lợi người bệnh, giới chuyên gia khuyến cáo cần có các cơ chế giám sát chặt chẽ, quy định minh bạch và cam kết rõ ràng về quyền riêng tư, trước khi hệ thống được triển khai rộng rãi vào đầu năm sau.