Xứng đáng là lực lượng chuyên trách nòng cốt trong thực thi pháp luật trên biển
Giai đoạn 2020 - 2025, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng, Cảnh sát biển Việt Nam tiếp tục được xây dựng theo hướng “Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”. Đó là tiền đề quan trọng để toàn Lực lượng hoàn thành tốt việc thực thi pháp luật, đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm trên biển - một trong những điểm sáng nổi bật, thể hiện rõ bản lĩnh, năng lực và uy tín của Lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam.
Luật Cảnh sát biển Việt Nam (Luật) có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2019 đánh dấu bước phát triển quan trọng trong hoàn thiện hành lang pháp lý cho lực lượng thực thi pháp luật trên biển. Đây là lần đầu tiên một lực lượng vũ trang nhân dân được luật hóa với tư cách là lực lượng chuyên trách, nòng cốt thực thi pháp luật trên biển, khẳng định vai trò trung tâm của Cảnh sát biển Việt Nam trong bảo vệ chủ quyền, an ninh, trật tự, an toàn trên biển.
Từ năm 2019 đến nay, các nghị định, thông tư hướng dẫn thực thi Luật tiếp tục được hoàn thiện và ban hành. Cũng trong giai đoạn này, các vấn đề dịch Covid-19, biến đổi khí hậu và thách thức an ninh phi truyền thống diễn biến phức tạp, đan xen, đặt ra nhiều khó khăn đặc thù, chưa từng có đối với nhiệm vụ thực thi pháp luật trên biển. Tuy nhiên, dưới sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, chặt chẽ của Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng, cán bộ, chiến sĩ Cảnh sát biển Việt Nam đã luôn đoàn kết, chủ động khắc phục khó khăn; vận dụng hiệu quả các quy định của pháp luật vào thực tiễn thực hiện nhiệm vụ, duy trì nghiêm hoạt động tuần tra, kiểm tra, kiểm soát trên biển với quyết tâm không để bị động, bất ngờ; qua đó không ngừng nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trên các vùng biển Việt Nam.
Chỉ tính riêng trong giai đoạn 2020 - 2025, Cảnh sát biển Việt Nam đã điều động, sử dụng trên 3.000 lượt tàu, xuồng thực hiện nhiệm vụ trên các vùng biển; phối hợp phát hiện, tuyên truyền, đấu tranh, yêu cầu ra khỏi vùng biển Việt Nam hơn 8.000 lượt/chiếc tàu cá nước ngoài. Kiểm tra, tuyên truyền pháp luật về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) cho 9.210 lượt tàu cá, xử phạt vi phạm hành chính 529 tàu với tổng số tiền trên 3,8 tỷ đồng,...
Toàn Lực lượng đã bắt giữ, điều tra, xử lý 6.630 vụ/8.260 đối tượng: Trong đó, buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả là 287 vụ/1.006 đối tượng; đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy là 1.156 vụ/1.620 đối tượng; vi phạm hàng hải là 5.130 vụ/5.164 đối tượng; trực tiếp khởi tố 464 vụ/539 đối tượng, bàn giao 769 vụ/1.624 đối tượng, xử phạt vi phạm hành chính 5.397 vụ/6.106 đối tượng. Tổng số tiền xử phạt vi phạm hành chính và giá trị tang vật vật ước tính trên 1.000 tỷ đồng,... Bên cạnh đó, Cảnh sát biển Việt Nam luôn nỗ lực xây dựng, mở rộng các hoạt động hợp tác quốc tế nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác thực thi pháp luật, đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm trên biển; qua đó góp phần nâng cao vai trò, vị thế, trách nhiệm của Việt Nam trong lĩnh vực thực thi pháp luật trên biển ở khu vực và thế giới.
Từ những kết quả đạt được trong thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật và bảo vệ chủ quyền, an ninh, trật tự trên biển, nhiều tập thể, cá nhân trong toàn Lực lượng đã được các cấp tặng thưởng huân chương, huy chương và nhiều hình thức khen thưởng khác. Nổi bật là ngày 5/7/2025, Cảnh sát biển Việt Nam đã vinh dự đón nhận Huân chương Chiến công hạng Nhì của Chủ tịch nước vì đã có chiến công xuất sắc đột xuất trong đấu tranh phòng, chống tội phạm, phòng chống ma túy, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc.
Những kết quả nêu trên không chỉ thể hiện tính ưu việt của hệ thống pháp luật, chính sách quốc phòng - an ninh về thực thi pháp luật trên biển của nước ta trong tình hình mới mà còn là minh chứng cho năng lực thực tiễn và sự trưởng thành vượt bậc của Cảnh sát biển Việt Nam trong những năm gần đây; khẳng định bản lĩnh, ý chí và tinh thần “Kiên quyết, dũng cảm, khắc phục khó khăn, đoàn kết, hiệp đồng, giữ nghiêm pháp luật” của cán bộ, chiến sĩ trong toàn Lực lượng.
Bước vào kỷ nguyên mới với những thời cơ và thách thức mới, tin tưởng rằng cán bộ, chiến sĩ Cảnh sát biển Việt Nam hôm nay sẽ tiếp tục phát huy truyền thống, giữ vững thành quả đã đạt được; không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, trình độ, bản lĩnh chính trị và chất lượng cán bộ, đảng viên; từng bước hiện đại hóa phương tiện, vũ khí, trang bị kỹ thuật để đáp ứng tốt yêu cầu ngày càng cao của nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, thực thi pháp luật, giữ vững an ninh, trật tự an toàn trên các vùng biển đảo của Tổ quốc.