Sốt vàng: Bệnh nguy hiểm do virus, lây qua muỗi vằn
Sốt vàng là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus, lây qua muỗi Aedes, phổ biến ở Nam Mỹ và châu Phi. Bệnh chưa ghi nhận tại châu Á, trừ một số ca nghi ngờ du nhập từ vùng có dịch.
Sốt vàng là bệnh nguy hiểm, có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như suy đa tạng và tử vong. Tuy nhiên, bệnh có thể phòng ngừa hiệu quả bằng vaccine và các biện pháp tránh muỗi đốt.
Người mắc bệnh sốt vàng thường khởi phát với các triệu chứng điển hình như sốt cao đột ngột (39–40°C), ớn lạnh, nhức đầu, đau cơ. Mạch thường nhanh trong giai đoạn đầu, sau đó có thể chậm lại. Khoảng 15% trường hợp có diễn biến nặng với triệu chứng nhiễm trùng – nhiễm độc rầm rộ, rối loạn chức năng nhiều cơ quan như vàng da, vàng mắt, đau vùng thượng vị, nôn trớ, thiểu niệu, chấm xuất huyết, lú lẫn, hôn mê. Bệnh có thể gây biến chứng nặng như suy đa tạng, trụy tim mạch, sốc nhiễm khuẩn và tử vong.
Hiện nay, bệnh sốt vàng chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Việc điều trị chủ yếu là hỗ trợ và giảm triệu chứng. Người bệnh cần được nghỉ ngơi tuyệt đối, hạ sốt, bù dịch, điều chỉnh rối loạn điện giải và đảm bảo dinh dưỡng.
Đồng thời, cần hạn chế sử dụng các loại thuốc chuyển hóa qua gan hoặc gây độc cho gan. Những trường hợp nặng cần được theo dõi và chăm sóc tích cực tại cơ sở y tế chuyên sâu.
Tiêm vaccine phòng sốt vàng là biện pháp hiệu quả nhất để bảo vệ cá nhân và cộng đồng. Bệnh hiện lưu hành chủ yếu ở khu vực châu Phi và Nam Mỹ, do đó, người dân cần chủ động tiêm phòng và thực hiện các biện pháp phòng muỗi đốt khi đến các vùng có nguy cơ cao. Đối tượng cần tiêm phòng gồm người đang sinh sống, làm việc hoặc du lịch tới các khu vực lưu hành bệnh. Một số quốc gia yêu cầu người nhập cảnh phải được tiêm vaccine ít nhất 10 ngày trước khi đến.
Người dân có thể tiêm vaccine phòng sốt vàng tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh/thành phố hoặc các điểm tiêm chủng dịch vụ được cấp phép.
Khi đến khu vực có dịch lưu hành, cần thực hiện nghiêm các biện pháp phòng chống muỗi đốt như mặc quần áo dài tay, sử dụng kem chống muỗi, lưới chống muỗi, thuốc diệt muỗi và hạn chế ra ngoài vào thời điểm muỗi hoạt động mạnh.